ၶဝ်ႈလိူင်ႁူင်းၵွမ်ႉယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်းပၢတ်ႇ၊ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်တႃႇလဵင်ႉလူၵၼ်ၼႂ်းပီတေမႃး တိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵုမ်ႇ။
ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း 1027 ၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇလႆႈမႃး ၽၢၵ်ႇလိူၼ်သၢဝ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်ႇယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈ ၶဝ်ႈၼႃးလိူင် ႁူင်းၵွမ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းဢဝ် မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ ။
ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၶဝ်ႈၼႃး မၢင်တီႈ ပေႃးၵွမ်ႉၼႃႇ ယဝ်ႉ ၊ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇဢမ်ႇယဵၼ် ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းဢဝ်၊ ပီတေမႃးတႄႉ ၸဝ်ႈၼႃး တေၸၢင်ႈဢိုပ်းၶဝ်ႈဢေႃႈ ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၸုၼ်ႉလိပ်းၸုၼ်ႉတၢႆသေ မိူဝ်းပၢတ်ႇယူႇ ။ ဢၼ်ယၢပ်ႇသေပိူၼ်ႈၼႆႉ ၼႃးဢၼ်ယူႇၸမ် တပ်ႉ ၸမ်ၶူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢေႃႈ ။ ၵူဝ်မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၊ ၵူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ” – ဝႃႈၼႆ။
ၼႃးၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီပၢတ်ႇၶဝ်ႈသေလႄႈပႆႇၸၢင်ႈမိူဝ်းပၢတ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃးပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်ၼႃး ပီႈၼွင်ႉဢိူင်ႇၵွင်းႁေႃ ၊ ဢိူင်ႇဢူးယဵၼ်ႇမူး ၊ ဢိူင်ႇတႅင်ႇယႅတ်ႉ ၊ ဢိူင်ႇၶမ်းတိူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းဢိူင်ႇ ပၢင်ႇလေႃႉ – ၸေႈဢူ – ၵုၼ်ၵွၵ်ႇ – တေႃႇထိုင် ၵွင်းႁေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ယင်းၸၢင်ႈတူၺ်းငဝ်းလၢႆးသေ မိူဝ်းပၢတ်ႇယူႇ။
မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းဢိူင်ႇၼႃးသေႃႉ ၊ ဢိူင်ႇပဵင်းသႃႇ (ၼွင်သႅင်) ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းလီ ၊ ဢိူင်ႇၼႃးၵဵဝ်ႇ – ၼႃးငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈပၢႆႈမူတ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်းတူၺ်းသေဢိတ်းလႄႈ ၶဝ်ၼႃး တေသုမ်းၼမ် – ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ တူင်ႈၼႃးၼမ် ၶဝ်ႈၼႃးလီ၊ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 90 ၼႆႉၽုၵ်ႇၶဝ်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃးၸဵမ်ပၢၼ်ၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇယင်းတင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဢူႇၶဝ်ႈဢူႇၼမ်ႉပွတ်းႁွင်ႇၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ လိူဝ်သေၶဝ်ႈၼႃးယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီၽုၵ်ႇပႃး ဢွႆႈ ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈ ၸဵမ်ၼႃးလႄႈသူၼ် သေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉ။
ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈပၢတ်ႇပေႃႉဢဝ်လႄႈ ၸဵဝ်းဝႆးၼႆသေတႃႉ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတေႃႈလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼိူဝ်တၢင်းလူင်လီငၢမ်း ။ ၶူဝ်ၵွႆ ၊တၢင်းၵွႆ ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵေႃႈ ၵႃႈၶၼ်ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် 1 လိတ်ႉလႂ် ပဵၼ်ၵႂႃႇ ႁိမ်း 2 မိုၼ်ႇယဝ်ႉ ” – ဝႃႈၼႆ။
ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၶိုၼ်ႈလႄႈ ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈလၢႆဢၼ်။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၶၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ။ ပူၼ်ႉမႃး 2 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈထူင်(မီး 20 ပေႇ) လႆႈပၼ်ထိုင် 120000 ပျႃး ။ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵေႃႈ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင်၊ ၵႃႈမီးငိုၼ်းၵႃႈၶႂ်ႈသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ။ တေမိူဝ်းဢဝ်ၶူဝ်းသူၼ်ၶူဝ်းၼႃးၵေႃႈသုမ်း ဢမ်ႇဢဝ်ၵေႃႈသုမ်း။ ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၼမ်ႉမၼ်းၵေႃႈ ၵုမ်ႇတႃႇၼႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း ။ ” – ဝႃႈၼႆ။
တၢင်းၾၢႆႇတူၵ်းသႅၼ်ဝီ မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်ၸၢပ်ႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းဢဝ် ၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႈၼႂ်းၼႃး။