ၾိင်ႈသိုပ်ႇၸႃးတႃ(ၸႃႇတႃႇ)မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃး

သိုပ်ႇၸႃးတႃ(ၸႃႇတႃႇ) မၢႆထိုင်ၵၢၼ်တေႃႇသၢႆၸႂ်ဢႃယုယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇထႅင်ႈလႄႈ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇမီးလၢပ်ႈ တေႃႇသၢႆၸႂ် ႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢိၵ်ႇတင်းႁႂ်ႈပူၼ်ႉၶေႃႉၵဵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၽေးႁၢႆႉ တင်းသဵင်ႈတင်းလူင်။

ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈလွၼ်ႉၵႅၼ်တႄႉ ၼႂ်းသဵၼ်ႈတၢင်းပုတ်ႉထ သႃႇသၼႃႇ  မၼ်းပဵၼ်လၢႆးသႃႇသၼႃႇၽၢမ်း(ႁိၼ်ႇတူႇ) ၼႆသေတႃႉ  ပဵၼ်လွင်ႈယုမ်ႇယမ်တင်းပၢႆးၸႂ် ဢၼ်မီးမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်း၊ ယႂ်းႁိုၼ်ၽိုၼ်ထမ်း ဢိၵ်ႇ သူပ်းၵႂၢမ်းလဝ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ   သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ  ၼႆႉ မီးပိုၼ်းမႃးၸဵမ်ပၢၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ။

 မိူဝ်ႈပၢၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈၼၼ်ႉ မီး  ၸဝ်ႈသၢင်ႇ  ဢွၼ်ႇတူၼ်ၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈတိသ်ႉသ ဢႃယု 7 ပီ ၊ ၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း ႁဵၼ်းႁူႉထမ်းယူႇၼႂ်းဢွင်ႈတီႈ တႂ်ႈၵၢၼ်သင်ႇသွၼ်ၸဝ်ႈသႃရိၿုတ်ႉရ် ။ ယူႇမႃးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸဝ်ႈသႃရိၿုတ်ႉရ် လႆႈတူၺ်းႁၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇတိသ်ႉသ မီးၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင် တူဝ်ၶိင်းလႄႈသီၼႃႈ မူၼ်ႇမွင်ငွႆငဝ်သဝ်ႈၸိုမ်းလႄႈ ၸဝ်ႈသႃရိၿုတ်ႉရ် ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈသမႃထိ ႁၼ်ၸႅင်ႈလွင်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ တေမီးဢႃယု ယူႇလႆႈထႅင်ႈ 7 ဝၼ်းၵွႆးၵေႃႈတေလူႉလွၼ်ႇယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈသႃရိၿုတ်ႉရ် ၸင်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ တိသ်ႉသ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇတိသ်ႉသ လႆႈႁူႉဝႃႈ တူဝ်ၵဝ်ႇတေယူႇလႆႈထႅင်ႈ 7 ဝၼ်းၵွႆးယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ယိင်ႈၶႅၼ်း ပဵၼ်တၢင်းတုၶ်ႉၸႂ်ၼႂ်းၶေႃး ၼႃႈတႃၶီငဝ်မူဝ်းမွင် လႄႈပဵၼ်ၼမ်ႉႁူၼမ်ႉတႃ  ယွၼ်းၶုပ်ႉၵွမ်းဝႆႈသႃ ၸဝ်ႈသႃႇရိၿုတ်ႉရ် သေယွၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းသင်ႇလၢတ်ႈၵၼ်ႇတေႃးပေႃႈမႄႈ  ၵွၼ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈတေတၢႆ။

ဝၢႆးၶုပ်ႉဝႆႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိၿုတ်ႉရ် ယဝ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈဢွၵ်ႇတၢင်းမုင်ႈၼႃႈမိူဝ်းၸူးႁိူၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ ၽွင်းမၼ်းၸဝ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်းႁၼ်ၼွင်ၼမ်ႉၸမ်ႁႅင်ႈႁိူတ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉမီး ပႃလဵၵ်ႉပႃယႂ်ႇ   ၽႅတ်းတဵၼ်ႈဝူင်ဝူ ၵျွၵ်းႁႃ တီႈမီးၼမ်ႉ ပိူဝ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢင်းတၢႆ။

ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ တိသ်ႉသ လႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ ဝူၼ်ႉထိုင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ တေလႆႈယူႇမိူင်းၵူၼ်းထႅင်ႈ 7 ဝၼ်းၵူၺ်း တေလႆႈတၢႆယဝ်ႉ။ ပႃၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် ပေႃးဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵေႃႈ တေတၢႆမိူၼ်ၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵွၼ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇတေတၢႆၼႆႉ တေႁဵတ်းတၢင်းလီၵွၼ်ႇၼႆသေ သွၼ်ႈဢဝ်ပႃၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉသႂ်ႇ သပိတ်ႈ  (ၿၢတ်ႇရ်) မၼ်းၸဝ်ႈသေ ဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇပၼ်ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇ  ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢင်းတၢႆ လႄႈမီးဢႃယု ယိုၼ်းယၢဝ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇလႆႈၼၢၼ်းႁိုင်။

ၽိူဝ်ႇထိုင်ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇတိသ်ႉသ ပွၵ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈဢုပ်ႇၶႆႈ လၢတ်ႈၼေပေႃႈတင်းမႄႈ လွင်ႈမၼ်းၸဝ်ႈတေလႆႈယူႇမိူင်းၵူၼ်းထႅင်ႈ 7 ဝၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ – ၼႆလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်  သဝ်ႈဝဝ်းၶီမွင် ဢီးလူၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ။

ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈႁွပ်ႈဢုမ်ႈလွင်ႉတုၵ်ႉတၢင်းၶီသေ ပႂ်ႉဝၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈ သၢင်ႇဢွၼ်ႇတေ လူႉလွၼ်ႇ၊ ဝၼ်းဢၼ်  မေႃးရၼလူင် တေမႃးဢဝ် တူဝ်ၸႂ် ဝိၺဵၼ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈၵွႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇႁွတ်ႈထိုင် ဝၼ်းထူၼ်ႈ 7 မႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ တိသ်ႉသ   သမ်ႉဢမ်ႇတၢႆ ပူၼ်ႉမိုဝ်ႉပူၼ်ႉဝၼ်း မႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်ယူႇ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ  ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ တိသ်ႉသ ပၢႆမီးၽိဝ်ၼိူဝ်ႉ ၶၢဝ်ႇၶွင်ႇသႂ်ၶိုၼ်ႈႁၢင်ႈလီမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ    ၸင်ႇလႆႈၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးႁႃ ၸဝ်ႈသႃရိၿုတ်ႉရ် ၊ ၵူမ်ႈၵွမ်းဝႆႈသႃသေလဝ်ႈလၢတ်ႈလိူင်ႈ တင်းသဵင်ႈတင်းလူင် ၼင်ႇဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈဢဝ်ပႃလဵၵ်ႉပႃယႂ်ႇၼႂ်းၼွင်ၼမ်ႉႁႅင်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇပွႆႇပၼ်တီႈမႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၸဝ်ႈသႃႇရိၿုတ်ႉ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇတိသ်ႉသၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်သိုပ်ႇ သၢႆၸႂ်ပၼ်ပိူၼ်ႈ၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ပိူၼ်ႈႁႂ်ႈလွတ်ႈတၢင်းတၢႆလႄႈ ပဵၼ်ၵုသူလ်တၢင်းလီ  ဢၼ်ၶိုၼ်းမႃးပဵၼ် ႁႅင်းလူင်ၵမ်ႉၸွႆႈႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင်၊ လွတ်ႈတၢင်းတုၵ်ႈမႆႈၶၢၼ်ၸႂ်သေ   ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢႃယု ယိုၼ်းယၢဝ်းယူႇလီမီးသုၶ်း ။  ၸွမ်းၼင်ႇ ယႂ်းႁိုၼ်ႇၽိုၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်သိုပ်ႇတၢမ်း ၵၼ်မီးမႃးၸိူင်ႉ ၼႆလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈဢွၼ်ၵၼ် ယုမ်ႇယမ် တိုဝ်းၵမ် ဢဝ်ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးမႃးတေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။

ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇၼႆႉ  ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်းမီးၶႂၼ်လႄႈႁႅင်းၸႂ်လီၶိုၼ်ႈ ။ ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃးတႃၼႆႉ ဝႅင်ႇ/ၸႅၵ်ႇ ဢွၵ်ႇပဵၼ် 3 သႅၼ်း –

1. ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ  ႁဵတ်းလႆႈ ပီလႂ် 1 ပွၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽွင်းမိူဝ်ႈထူပ်းၽေးႁုၵ်းႁၢႆႉ 

2. ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇမိူင်း   ႁဵတ်းလႆႈပီ 1 ပွၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် မီးလွင်ႈ မီးၽႆးႁုၵ်းႁၢႆႉ(ၽေး) ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ

3. သိုပ်ႇၸႃးတႃၵူၼ်း လႆႈၵူႈမိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်း

ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃးတႃၵူၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ဢၼ်ပဵၼ်မင်းၵလ(မင်ႇၵလႃႇ) ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈပဵၼ်ယိူင်ႈယၢင်ႇလႄႈ သူင်မိုတ်ႈႁဵတ်းၽွင်း ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉတၼ်းႁဵင်း ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းမႂ်ႇ လႆႈႁပ်ႉ သူးလၢပ်ႈ  ႁိုဝ် ၶွပ်ႈငၢႆးဝၼ်းၵိူတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇဢမ်ႇလီၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ်၊ ၸႃႇတႃႇၶၢတ်ႇ ႁဵတ်းဢမ်ႇမႃး ႁႃဢမ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸင်ႇမီးတၢင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးသိုပ်ႇၸႃႇတႃႇယဝ်ႉတေယူႇလီပဵၼ်ၵတ်းယဵၼ် ၵႃႉတၼ်းယၼ်ၶိုၼ်ႈ သူးလၢပ်ႈလီတိူဝ်း၊  တေၸႃႉၵေႃႈပဵၼ်လီ တေၶီၵေႃႈမီးသုၶ်း(ၵတ်းယဵၼ်)  ဢမ်ႇတုၵ်ႉဢမ်ႇမႆႈ ၼႆသေဢဝ်ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈ ႁွႆး ယုမ်ႇယမ်တိုဝ်းၵမ်ၵၼ်မႃးယၢဝ်းၼၢၼ်းႁိုင်။

မွၼ်းၶိူဝ်း

20230926