ၵူၼ်းၵေးသီး တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ယွၼ်ႉတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵႃးလူင် 22 လေႃႉ (ၵႃးတွႆး) တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ်သေ သူင်ႇၸူး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼိုင်ႈဝၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 100 လမ်းၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼႆႉမႃး လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇမွၵ်ႈ ဝၼ်း 20 လမ်းၵူၺ်း ၊ ၸိူဝ်းၵိုတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢမ်ႇဢဝ်မူဝ်းၵႃႇ ႁူမ်ႈတူမ်းပၼ်သင်လႄႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မဵၼ်ဢၢႆၵႂၼ်း တုမ်းတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 1 ဝူင်ႈမႃးၼႆႉ ၵႃးတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ လူတ်းလူင်း 1 ဝၼ်း ၶဝ်တေႃႉဢွၵ်ႇမွၵ်ႈ 20 လမ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူႈပွၵ်ႈၶဝ်တေႃႉဢွၵ်ႇ 1 ဝၼ်းမွၵ်ႈ 100 လမ်းၼႆႉဢေႃႈ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်း မိူင်းတႄႉ တိုၼ်းမီးၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – သဵၼ်းတၢင်းတေၵႅပ်ႈ ယွၼ်ႉရူတ်ႉၵႃးၼမ်၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတေၵွႆ ၽုၼ်ႇမုၵ်ႉ တေ ၼမ်၊ တေမဵၼ်ဢၢႆတူႇၼဝ်ႈ ဢၢႆၵႂၼ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီးၼႆႉသေ တေႃႉသူင်ႇၸူးတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁိူဝ်ႈႁိူင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶလယ 286 ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉပၼ် ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။
“မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢွင်ႈတီႈၶဝ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉ ဢၢႆၵႂၼ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢၼ်မဵၼ်တူႇၼဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇဢွၵ်ႇယွၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ပႆႇၶဝ်ႈမႃးၶုတ်းၼမ်လႄႈ သင်ဝႃႈၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈၼမ်တႄႉ တီႈဝဵင်းၵေးသီး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉတေမဵၼ်ဢၢႆတူႇၼဝ်ႈ ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊမႂ်ႇမႃးထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈမၼ်းတႄႉ ပႆႇႁူႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉမႃးႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ဢဝ်ၵႃး တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် 10 လေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးဝႆႉ 10 လမ်းပၢႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႃးၶုတ်း (ပႅၵ်ႊၶူဝ်ႊ) ထႅင်ႈ 2 လမ်း ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵေးသီး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃးလူင် 22 လေႃႉ ဢၼ်တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် လုၵ်ႉၵေးသီး ၵႂႃႇလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်း တေတေႃႉဢွၵ်ႇမွၵ်ႈ 20 လမ်း။ ပေႃးတေႃႉဢွၵ်ႇ 1 ၵမ်း ၵႃးလူင် 2-3 လမ်း ၸိူင်ႉၼႆ ၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢင်ဝၼ်း – ၵၢင်ၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈတူင်ႉၼိုင် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဝဵင်းၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေႃႈလဵဝ် ပဵၼ်ပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိမ်းဢႃႇၼႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၶိုဝ်ႇမီးပေႇသင်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်ၶၸဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းဢွၵ်ႇ သၢၼ်ၶတ်း ပေႃးၽႂ်ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵေႃႈ ၵေႃႉၼၼ်ႉၵူၺ်းတေၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁူႉယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၶဝ်ပႂ်ႉငုမ်းပႃမိူဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ်ၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ဢေႊၶိူဝ်ႊမၼ်းဝႃႈၸိုင် တေမီး 500 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ၶုတ်းဢွၵ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်တေႃႇသူင်ႇၸူးတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵေးသီး – လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 100 လၵ်း။
ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ သင်ဝႃႈ သိုပ်ႇၶုတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ မႄႈၼမ်ႉႁႅၼ် ဢၼ်လေႃႇလဵင်ႉတူင်ႈႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ တေလူႉၵွႆဢမ်ႇႁၢၼ်ႉ။
မႄႈၼမ်ႉႁႅၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ လေႃႇလဵင်ႉတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵေးသီးဝႆႉ ႁူဝ်မၼ်းမီးတီႈဝၢၼ်ႈၽိူင်း လႆလူင်းမႃးလဵင်ႉတူင်ႈ ၼႃး တၢင်းၼွင်သွမ်း – မိူင်းၵၢဝ် – သူၼ်မွၼ်း – ဢိူင်ႇမိူင်းၼိမ် – ၵေးသီး လႆလူင်းၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈၽုၺ်း – ၼႃးလွႆ – ၶူဝ် လွင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။
