“သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်” (Solar cell) ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈ ဢၼ်မီးလွင်ႈ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တွၼ်ႈတႃႇဢဝ်ႁႅင်းထၢတ်ႈတီႈ လႅင်းလႅတ်ႇသေ မႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ်ႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ လူၺ်ႈ (special semiconductor) ၼႂ်းၶႅပ်းၽႅၼ်ႇၼၼ်ႉ၊ ပဵဝ် (ၵသႄ) ၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပဵဝ်ၾႆးၾႃႉၵမ်းသိုဝ်ႈ(Direct current) လႄႈၸၢင်ႈ ဢဝ်မႃးၸႂ်ႉပဵၼ် ၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။
သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊ ဢၼ်ဢဝ်ႁႅင်းလႅတ်ႇမႃးပဵၼ်ႁႅင်းထၢတ်ႇၾႆးၾႃႉၼႆႉ Pearson လႄႈ Fuller & Chapin ၶဝ် ၶူၼ်ႉႁႃႁၼ် မိူဝ်ႈပီ 1590 – 1954 တီႈ Bell Telephone Laboratory ၼႂ်းၸိုင်မိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ ။ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႃႇလႆႈႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ တႃႇဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈ လၢဝ်ထဵမ်း(ဂြိုဟ်တု) Satellite ၶွင် ၸုမ်း NASA ဢၼ်မိၼ်ဝႆႉၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်(ဢႃႊဝၵၢတ်ႊ) ။
မိူင်းၶူင်းၵၢင်လုမ်ႈၾႃႉဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သူင်ၵၼ်ဝႆႉၼၵ်းလွင်ႈႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလႆႈတေႃႇသူႈ တႃႉတၢႆး လွင်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈၸွမ်းဢုတုႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈၸုမ်းႁၵ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၶဝ် ၵႆႉဢဝ်မႃးဢုပ်ႇၵၼ် ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ( ၽလင်းငၢၼ်းသႅင်တႃဝၼ်း) ႁႅင်းလႅတ်ႇႁိုဝ် “ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇ သူဝ်ႊလႃႊ” ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ ႁူဝ်ႁႅၵ်ႈႁူဝ်တီး ဢၼ်ၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝူၼ်ႉထိုင် ၼၵ်းၸႂ် ၵႃႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ ဢၼ်သုင်ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၼၼ်ႉသေတေဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတႅၼ်းတၢင်ၾႆးၾႃႉလႆႈ ငၢႆႈ။ သင်ဝႃႈသူၼ်ၸႂ်ၸိုင် ဢမ်ႇပေႃးမီးပိုၼ်ႉတီႈယႂ်ႇၵႂၢင်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈတိတ်းတင်ႈတမ်းဝၢင်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊ လႆႈလီ။ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႅင်းလႅတ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇယၢင်ႈသူႇ မိူဝ်းၼႃႈ (ဢၼႃႇၵၢတ်ႈ) လူၺ်ႈလၢႆးမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်း၊လႄႈဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။
ၵွႆးၵႃႈ ယင်းမီးၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလႆႈဝူၼ်ႉပႃးထိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ပေႃးသူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉယူႇႁႃႉ ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။
သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ၼၼ်ႉပဵၼ်သင်
Solar Cell ၼႆႉပဵၼ်ၽႅၼ်ႇၶႅပ်းသူဝ်ႊလႃႊ ၶႅပ်းသီႊလီႊၶွၼ်ႊ ႁပ်ႉလႅင်းလႅတ်ႇမႃးပိၼ်ႇပဵၼ်ၾႆးၾႃႉ (DC) ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ႁႅင်းလႅတ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်သၽႃႇဝ( ထမ်ႊမၶျၢတ်ႉ) ပၼ်မႃး တႃႇၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢမ်ႇမီးဝၼ်းမူတ်းသဵင်ႈလႆႈ။ ၸင်ႇဝႃႈတၢင်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ မုင်းႁၼ် ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉဢၼ်ၸႂ်ႉ ႁႅင်းလႅတ်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉသေ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ် ၼႂ်းမိူင်းထႆးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1978 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်ႇယုၵ်ႉမုၼ်းၶူင်သၢင်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်း တေႃႇပေႃးပဵၼ်ၽွၼ်းလီဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်သုတ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႅင်းၾႆးၾႃႉလႅင်းလႅတ်ႇၼႆႉ တူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။
သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်မီးလၵ်းၵၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်
ၶိူင်ႈႁပ်ႉလႅင်းလႅတ်ႇၼႂ်းၶႅပ်း သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ၼၼ်ႉပဵၼ်မႄႈလဵၵ်းၾႆးၾႃႉဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ လုတ်ႇဢဝ်ႁႅင်းလႅတ်ႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတုမ်ႉသႂ်ႇသၢရ် ၶိုင်ႈၼမ်ႉ(semiconductor) ၼႂ်းသူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်။
ၼႂ်းၽလင်းငၢၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈသႅင်သၢႆလႅတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ထၢႆႇၽလင်းငၢၼ်းၸႅၵ်ႇပၼ် ဢိလဵၵ်ႉ တရွၼ်ႊၶိူၼ်ႈယၢႆႉၵႂႃႇႁူမ်ႈလွမ်ၵၼ်တီႈၶူဝ်ႈလူပ်း(-) ၶွင်ၽႅင် သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ် (hole) ။ တေထုၵ်ႇတိူမ်းထႅမ် ဢိလဵၵ်ႉထရွၼ်ႊ ဢၼ်မႃးတီႈၶူဝ်ႈလေႃး(+)ၶွင်ၽႅင်သူဝ်ႊလႃႊရ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇႁႅင်း ၼႅင်ႈၾႆးၾႃႉလႄႈၸၢင်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉၵၢၼ် ပုၼ်ႈတႃႇသိုပ်ႇၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၶိူင်ႈပိူင် (system) သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်သေ ပိူဝ်ႈၼမ်းဢဝ်ၽလင်းငၢၼ်းၵႂႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၽူလ်ၽွၼ်း မီးၼင်ႇၼႆ –
1. ၽႅင်သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ႁပ်ႉသႅင်သၢႆလႅတ်ႇ ပိၼ်ႇပဵၼ်ႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ
2. လႅၵ်ႈႁႅင်းထိပ်ႇၾႆးၾႃႉဢၼ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉပဵၼ် 12 V -လူၺ်ႈၶိူင်ႈၵုမ်း (Solar Charge Controller) ။ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵုမ်းႁႅင်းထိပ်ႇၾႆးၾႃႉ တႃႇသူင်ႇဢွၵ်ႇ DC ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈယူႇၽဵင်ႇ။
3. ၵဵပ်းႁႅင်းၾႆးၾႃႉဝႆႉၼႂ်းၿႅတ်ႉတိူဝ်ႊရ်ရီႊ (Battery) ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းမိူဝ်ႈ ၶိူင်ႈပိူင် (system) သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ပဵၼ် (Off Grid) ။
4. ပိၼ်ႇၾႆးၾႃႉတီႈၼႅင်ႈၶၢႆႇၵမ်းသိုဝ်ႈမႃးပဵၼ်(DC) ပိၼ်ႇပႆႇၼႅင်ႈၶၢႆႇမႃးပဵၼ် (AC) လူၺ်ႈတူဝ်ၶိူင်ႈပိၼ်ႇ ။ ၶိူင်ႈၵုမ်းၾႆး ဢိၼ်ႊဝိူဝ်ႊတိူဝ်ႊရ် (Inverter)ဢၼ်တေသိုပ်ႇဢဝ်ၾႆးၾႃႉဢၼ်လႆႈမႃးၼၼ်ႉ သိုပ်ႇသူင်ႇ ၵႂႃႇၸႂ်ႉၵိုၵ်း ၸွမ်းၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ ၼႅင်ႈၶၢႆႇပိၼ်ႇလၢႆႈ(AC Load) ဢမ်ႇၼၼ် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ တူဝ်ႈတင်းသဵင်ႈပၢႆးၼႂ်းႁိူၼ်းလႆႈ။
ဝႅပ်ႇသႅၼ်းၶွင်သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်လႄႈတၢင်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၵၢၼ်ၸႂ်ႉၵၢၼ် ၼႂ်းၸုပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၵၼ် ၶွင်သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ယၢမ်းၼႆႉ မီးလၢႆသႅၼ်းလႄႈတၢင်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉဢၼ်ၵိုင်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် တင်းလွင်ႈၸႂ်ႉ ၵၢၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ-
Monocrystalline Solar Cells လုၵ်ႉတီႈၶူင်းသၢင်ႈ (single crystal) မႃး လူၺ်ႈထမ်းမၻႃး တေပဵၼ် သိလိၶွၼ်ႊ မီးလွင်ႈမႅၼ်ႈယမ်သုင်လႄႈဢမ်ႇၵိၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၊ သၢင်ႇထုၵ်ႇပုၼ်ႈတႃႇပိုၼ်ႉတီႈၵႅပ်ႈလဵၵ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ ၊ လွင်ႈတၢင်းမႆႈႁွၼ်ႉသုင်လႄႈ တီႈသၢႆလႅင်းဢေႇ။
Polycrystalline Solar Cells ဢဝ် (crystal) သိလိၶွၼ်ႊလၢႆလၢႆၸၼ်ႉ မီးလွင်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈတႅမ်ႇ မိူဝ်ႈမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်း (monocrystalline cell) ။ ၵွႆးၵႃႈ ၵႃႈၶၼ်မၼ်း ထုၵ်ႇလိူဝ် ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ႈၵၼ်လႆႈလီ တင်းပုၼ်ႈတႃႇတိတ်းတင်ႈၶိူင်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇၵိၼ်တီႈ။
တႃႇတေပဵၼ်မႃး ၽႅင်သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉလႆႈၸႂ်ႉ ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ မိူၼ်ၼင်ႇ amorphous silicon၊ cadmium telluride၊ Copper Indium Gallium Selenide ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၽႅင်သူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ မဝ်၊ ယိုတ်ႈယုၼ်ႇ လႄႈ ၸႂ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈလၢႆလၢႆတီႈ ဢမ်ႇဝႃႈတီႈ ပိုၼ်ႉၽိဝ်ၽႃလၢႆယၢင်ႇ ၊ film cell မၢင် ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သၢႆလႅင်းမီးဢေႇ လႄႈ ငိုၼ်းတိုၼ်း လႆႈၸႂ်ႉၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ။
သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် သွင်ၼႃႈ – သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ လႆႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ၊ ႁပ်ႉလႅင်းလႅတ်ႇၾၢႆႇၼႃႈလႄႈ ၾၢႆႇလင်။ သႅၼ်းၼႆႉ ႁႅင်းထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉၵေႃႈၶိုၼ်းဢွၵ်ႇသုင်။ တေလႆႈတင်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်လင်ၶႃးႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ်တီႈဢၼ်မူၺ်ၼႃထိုပ်းသုမ်ႇ။
သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် သီၶဵမ်ႉတိုပ်းတၼ်- သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ဢၼ်ၸႂ်ႉလဵၼ်းသ် ႁိုဝ် ၵႅဝ်ႈတႃႇသွင်ႇထိုင် သႅင်သၢႆလႅတ်ႇထွင်ႇၸူးပိုၼ်ႉတီႈ၊ တူဝ်ၽႅင်လဵၵ်ႉ ၊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉသုင်။ သႅၼ်းဢၼ် ယိပ်း/ယွင်ႈၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈ၊ ႁႅင်းႁပ်ႉတီႉလႅင်းလႅတ်ႇၵေႃႈၶႅမ်ႉ။
ၶေႃႈလီ“သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်” မီးဢူငဝ်းတေႃႇ“ၵၢၼ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်း”
ၸိူင်ႉၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးၼႆႉယဝ်ႉ သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈႁပ်ႉလႅင်းလႅတ်ႇပိၼ်ႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ပိူဝ်ႈလူတ်းပၼ်ႁႃၵႃႈၾႆးသုင်လႄႈၸွႆႈမႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ၵွပ်ႈမီး ၽွၼ်းလီ မိူၼ်ၼင်ႇ-
ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႅင်းထၢတ်ႈ ပၼ်ႇမုၼ် ဢၼ်တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈၶၢဝ်းယၢဝ်း၊ ၸွႆႈလူတ်း ၸိူဝ်ႉၽိူင်း(ၾႆး)ၾွသ်ႊသျိလ်ႊ(fossil) ဢၼ်မီးၶိတ်ႇမၵ်းတတ်း၊ ၸွႆႈတေႃႇသူႈ ၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈႁၢႆႉၸႃႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ၸင်ႇဝႆႉၼၵ်းၼိူဝ်လွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႅင် သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ။
- လူတ်းၵၢၼ်ပွႆႇထၢတ်ႈ(carbon dioxide) ဢၼ်မီးငူၼ်ႉၵွင်ႉႁၢႆႉႁႅင်းတေႃႇၵူၼ်းလႄႈသတ်း။
- ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းထၢင်ႈ ၸၢင်ႈမီးၾႆးၾႃႉႁင်းၵူၺ်း ၊ လူတ်းယွမ်းပၼ်ႁႃလွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸႂ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵၢင်။
- လူတ်းယွမ်းငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းလႄႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၵႃႈၾႆးၾႃႉ
- ၵၢၼ်သၢင်ႈ ပၢႆးၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသူဝ်ႊလႃႊ ပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ယုၵ်ႉမုၼ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈမီးတၢင်းႁူႉၾၢႆႇတိတ်းတင်ႈလႄႈလုမ်းလႃး ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇ သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ်။ ပဵၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတေႃႇထိုင်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။
- ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇသူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ၸႂ်ႉလႆႈၶၢဝ်းယၢဝ်း ဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။
- ၵိုင်ႇငၢမ်ႇတင်း ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၼွၵ်ႈၶွပ်ႇပိူင် သူဝ်ႊလႃႊသႄးလ် ၵိုင်ႇထုၵ်ႇတင်းပိုၼ်ႉတီႈႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း၊ မီးၽွၼ်းလီတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၊ႁွင်ႈယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ် ၊ ယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်ၽဝႃႉ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းယူႇလီမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။