ၵူၼ်းၵိုၼ်းသတ်ႉၼႅၼ်ႈ တီႈၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တႃႇ ႁဵတ်းဝႂ် TBP

ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈထႅဝ် ၶပ်ႉယႆ တႃႇႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း (TBP – Temporary Border Pass) တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ် ၸုၵ်းပႂ်ႉတႃႇႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း (TBP) တီႈၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ – ၽၵ်းတူလူင် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း တေဢမ်ႇ ယွမ်း 5,000 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ်ပႂ်ႉ တႃႇႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း TBP ၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 4,000 – 5,000 ၼႆႉၶႃႈ။ မၢင်ၵေႃႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈႁဵတ်း 2,000 ပျႃး – 3,000 ပျႃးမွၵ်ႈၼႆႉဢေႃႈ။ တီႈတႄႉ ၵႃႈ ႁဵတ်းဝႂ်ၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းပိူင်မၼ်းဝႃႈၸိုင် တေလႆႈပၼ် 1,000 ပျႃးၵူၺ်း။ ၵွၼ်ႇတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပႆႇပဵၼ် မိူင်းၶႄႇ ပႆႇပိၵ်ႉၽၵ်းတူမိူင်းၼၼ်ႉ လႆႈပၼ် 1 ၵေႃႉ 1,000 ပျႃးၵူၺ်းၶႃႈ။ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၶဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ်သေ ႁဵတ်းဝႂ်ၼႆႉ လႆႈပႂ်ႉႁိုင် 2 ၸူဝ်ႈမူင်းပၢႆၶႃႈဝႃႇ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းသမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ်မႃးထႅင်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေလႆႈပႂ်ႉႁိုင် လိူဝ်မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ၸၢင်ႈ ပဵၼ်လႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။

တႄႇဢဝ် မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 4/9/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းၼႆႉမႃး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပိုတ်ႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းမီးမၢႆၾၢင် (မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) ၵၼ် မီးသုၼ်ႇႁဵတ်းဝႂ် TBP ၼႆႉ လႆႈၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဝႂ် TBP ၼႆႉ တေမီးဢႃယု 7 ဝၼ်း 6 ၶိုၼ်း မီးၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ ၸေႊၵဝ်ႇ – မိူင်းမၢဝ်း။ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇတႄႉ တေဢမ်ႇလႆႈပၼ် ငိုၼ်းၶႄႇသင်သေယႂၼ်ႊ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈတွၵ်ႇၸုမ်ႈတၢင်ႇၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။

“ဢၼ်သဵင်ႈငိုၼ်းတႄႉ ပဵၼ်တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်း တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈၶႃႈ ပိူၼ်ႈတေတွၵ်ႇၸုမ်ႈပၼ် သေ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ဝႂ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ဝႂ်ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်ဝႂ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်။ သင်ဝႃႈ ပလိၵ်ႈၶႄႇၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈၸိုင် တေၺႃးတၢမ်ႇၵွၼ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဝႂ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉလႆႈထိုင် 7 ဝၼ်း 6 ၶိုၼ်းၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ ဝႂ်ဢႃယုမၼ်းမူတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈဢွၵ်ႇမႃးႁဵတ်းမႂ်ႇထႅင်ႈသေ ၸင်ႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းၸေႊၵဝ်ႇ – မိူင်းမၢဝ်းၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ပဵၼ်ၵူၼ်းတီႈၵႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တၢင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ၶဝ်ႈသူင်ႇၸူးတၢင်းၾင်ႇပူၼ်ႉ ၸိူင်ႉ ၼႆ။

ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ တီႈလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းလုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈမႃး တေပဵၼ် ၵူၼ်းတီႈၵႆ ၸၢဝ်းတႆး၊ လွႆ၊ ၶၢင်၊ ၶႄႇလႄႈ မၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တေတေႃႉဢဝ်ၶူဝ်းတၢင်းၼႆႉသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇသူင်ႇၶၢႆတၢင်းၸေႊ ၵဝ်ႇပူၼ်ႉၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းတေႃႉၶူဝ်းတၢင်းၾင်ႇပူၼ်ႉမႃးၶိုၼ်းတၢင်းၼႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႃႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၵ်း တီႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူႈပွၵ်ႈလႆႈႁပ်ႉ ၵႃႈၸၢင်ႈ 1 ဝၼ်း 80 ယႂၼ် – 100 ယႂၼ်။ ၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇ ႁၼ်ၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ တေထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ (မူႇၸေႊ – ၸေႊၵဝ်ႇ) ၼႆႉ တေပိုတ်ႇဝႆႉ 3 ဢွင်ႈတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းတူလူင်၊ ၽၵ်းတူၸၢင်ႉ ၽိူၵ်ႇလႄႈ ၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်း။ ၽၵ်းတူ ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ပိုတ်ႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးသမ်ႉ တေပဵၼ်ၽၵ်းတူ လူင်တင်း ၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ။ ၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်းသမ်ႉ တေပဵၼ်ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵုၼ်ႇ 6 လေႃး ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼႆႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 3 ပီ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်းလႄႈ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 1/4/2020 တေႃႇထိုင် 8/1/2023 ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်သေ ၾၢႆႇမိူင်းႁူမ်တုမ် ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး လႆႈတီႈၽၵ်းတူလူင်၊ ၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26/1/2023 ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးသမ်ႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊတင်း ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်း ၼႆႉၵူၺ်း။