တၢင်ႇၸၢတ်ႈ သႄႉသွမ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ငမ်းငဝ်းၸွမ်းလွင်ႈၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊလႄႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း

ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၾၢႆႇတိုဝ်းၵမ်ပိူင်တဵင်ႈထမ်း လႄႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၼႄထိုင်လွင်ႈငမ်းငဝ်းၸွမ်း ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်လိူၵ်ႈယဝ်ႉၵႂႃႇ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉလူၺ်ႈလိူင်ႈငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈတိပ်ႇတၼ်ၸႂ် လႄႈဢမ်ႇတဵင်ႈထမ်း။ ၵွႆးၵႃႈ ႁၼ်ဝႃႈၵၢၼ်လဵၼ်ႈၸိူင်းၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ၵွႆးတေပဵၼ်ယွတ်ႈၸိၵ်းပၢႆလွႆ ၼမ်ႉၶႅင်လူင်ဢၼ်ၶွၼ်းသၼ်ႇဝႆတေႃႇ ၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊလႄႈ လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းထုၵ်ႇပႃႊတီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ CPP ၵႄႈမႄးဝႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်မိၼ်ႇမႄႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇလွင်ႈ ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႄႈလၵ်းပိူင်ၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊ။

ၶေႃႈမုလ်းၵၢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လႄႈ ၽူႈၵႅတ်ႇၵင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ FORUM-ASIA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2016 – ၵျူႊလၢႆႊ 2017 မီးၽူႈၵႅတ်ႇၵင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ထုၵ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈ 119 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၶိုၼ်ႈပိုၼ်းမၵ်းမၢႆဝႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 60 ပၢႆ ၊ၸိူဝ်းယိူဝ်ႇဢၼ်ပဵၼ် ဢႅၼ်ႊၵျီႊဢူဝ်ႊ (NGO) လႄႈၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၾၢႆႇလွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈ   တီႈလိၼ်လႄႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 16 ပဵၼ်ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ပိူဝ်ႈၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊ ၊ ဢိၵ်ႇတင်း မီးၵၢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈတင်းမူတ်း 17 လၢႆးၵၢၼ်၊ လူၺ်ႈၼမ်ႉ မိုဝ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈပဵၼ်ၽူႈႁဵတ်းႁၢႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 75 ၼႂ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇပွင်ႁၢႆႉတင်းမူတ်း။

တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶွင်ၶိင်ႊသ်ႊလီႊယ် ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၶွင် ICJ ဝႃႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၵူတ်းမၢႆၶွင်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ပႆၼႂ်းတၢင်းၵၢၼ်ၽိတ်း တေႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းသေႁၢႆ(လူႉသုမ်း) ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းယၢဝ်း။ လိူဝ် ၼၼ်ႉယင်းၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းလႄႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ၊ လႆႈႁၼ်ဝႃႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ “ႁုၼ်ႊသဵၼ်ႊ” မီးလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈၵုမ်းၶဵင်ႈၼိူဝ်ပႃႊတီႊၾၢႆႇၶၢၼ်ႉ (ၾၢႆႇသၢၼ်ၶတ်း) လႄႈ၊ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢွၼ်ၼႃႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇမႃးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇလူင်း ဝၢႆးလင်ၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈ CPP ပေႉလိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼႂ်းငဝ်ႈႁၢၵ်ႈႁူဝ်တီးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ် မႃးတႄႉ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈၵူတ်းမၢႆ(ဢုပတေႇ)ပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပိူဝ်ႈၵုမ်းၵူၼ်းမိူင်း ပႃႊတီႊၵၢၼ်မိူင်း လႄႈၽိူမ်ႉထႅမ်ပိုၼ်ႉတီႈၶွင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း၊ ႁႂ်ႈ “ယူၵ်ႉယိုတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၶွင်ၸၢတ်ႈပဵၼ်လၵ်း” ပဵၼ်ထွႆႈၵႂၢမ်းဢၼ် မၢႆၵႂၢမ်းဝႃႈငမ်းငဝ်းလႄႈႁၢမ်ႈသိုဝ်ႇ ယုပ်းပႃႊတီႊၵၢၼ်မိူင်း ယိုၼ်ႈလိူင်ႈပၼ်တၢင်းၽိတ်း ၽူႈသၢင်ႈငဝ်းတူင်ႉလႄႈတိၺွပ်းႁူဝ်ၼႃႈပႃႊတီႊၾၢႆႇၶၢၼ်ႉ(ၾၢႆႇသၢၼ်ၶတ်း) “ၵိူမ်ႊ သုၶ်ၶႃ” လႄႈလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၢဝ်ႇထိုင်လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်သွတ်ႇၵွင်ႉတင်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉ ပႅၼ်လႄႈၽိတ်းၵူတ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း။

တီႈၵိူဝ်းၵုမ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ICJ ယိၼ်းၵႂင်ၸႂ်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၵူတ်းမၢႆၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်ၵၢၼ်မႄႇယိုတ်ႈၵၢၼ်ၵပ်ႉၵိၼ်း တေႃႇၾၢႆႇသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈလၵ်းၵၢၼ်ပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊဢၼ်မီးယူႇယဝ်ႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႂ်ႈၼမ်တိူဝ်းလိူဝ်ၶိုၼ်ႈၼႂ်းဢၼႃးၶူတ်း(ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ)။

ၾၢႆႇတၢင်း ANFREL ၵေႃႈ ၸီႉၸႅင်ႈ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသႄႉသွမ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁူမ်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ယင်းတိုၵ်ႉႁၢင်ႇၵႆၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတေၸၢင်ႈဢဝ်မႃးတႅၵ်ႈထတ်းၵၼ် တင်းၵၢၼ်မီးၸႆး(ဢွင်ႇပေႉ)။ ၵွပ်ႈဝႃႈ မီးၵၢၼ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇယွၼ်ႇဝႂ် လိူၵ်ႈပႃႊတီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼၼ်ႉ တေထုၵ်ႇယိုၼ်ႈလိူင်ႈပၼ်တၢင်းၽိတ်း (ထုၵ်ႇၼႄး) ဝႃႈ “ၾိုၼ်ႉဝၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ” ၊ တၢင်းၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းပိူင်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်တဵင်ႈထမ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ထုၵ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈလူၺ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵမ်မိုဝ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။

“ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလႄႈတဵင်ႈထမ်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉၵၢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်ဝူင်ႈၵၢင်တွတ်ႈဝႂ် လိူၵ်ႈ တင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်းပၵ်းပိူင်သိုဝ်ႈသႂ် ၼႂ်းၼႅဝ်းတၢင်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ၼပ်ႉယမ်သုၼ်ႇလႆႈ ၸွမ်းၶၵ်ႉ လၵ်းၵၢၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ပိူင်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ မိူဝ်ႈလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸွမ်းတၢင်း လွင်ႈ ၵိုင်ႇငၢမ်ႇ ၼင်ႇၵမ်ႈတူဝ်ၽူႈတႅၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႁၼ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီၸိူဝ်းၶဝ်။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵၢၼ်ႁပ်ႉၽိတ်းထုၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယႃႉလူႉလႅဝ်ပိူင်မၼ်းပႅတ်ႈသေထုၵ်ႇဝိတ်း လိမ်ႇဢဝ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈပႃႊတီႊၶွင်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵွႆး၊ ယင်းပၢႆတတ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၽူႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၾၢႆႇၶၢၼ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် လႆႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇလိူၵ်ႈ”။

“မိူဝ်ႈမီးႁၢႆးငၢၼ်းၵၢၼ်ထုၵ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈလႄႈသၢင်ႈတၢင်းၵူဝ်ႁႄ ႁႅင်းၸုင်ၸႂ်တၢင်းၵၢၼ်မိူင်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေၵႂႃႇ တွတ်ႈဝႂ်လိူၵ်ႈတင်ႈၽူႈတႅၼ်းၶဝ်ၵမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီသင်ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊလႄႈပႃႊတီႊၵၢၼ်မိူင်းၾၢႆႇၶၢၼ်ႉ(ၾၢႆၶတ်းၶၢၼ်ႉ) ဢမ်ႇလႆႈမီးသူၼ်ႇႁူမ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၸီႉၸႅင်ႈ လွင်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း ႁိုဝ် မီးတိုဝ်ႉတၢင်းသူၼ်းတုမ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၵ်းၼမ်းပႃႊတီႊ သင်သိင်ထိုင်တီႈထိုင်တၢင်းလႄႈ မီးလွင်ႈ ဢမ်ဢွင်းၶမ်ၸႂ် လႆႈၵူမ်ႈယွမ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈဢဝ်ဝႂ်ဢၼ်လိူၵ်ႈပႃႊတီႊ ၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇပိၼ်ႇလၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ်ဝႂ်လူႉၵွႆတင်းၼမ် မိူၼ်ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းပူၼ်ႉၽၢၼ်ႇမႃးၼၼ်ႉ သုင်ထိုင် 6 တူပ်ႉၼႅပ်ႇ”။

“ၼႂ်းထႃၼ တီႈ(ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ)  ပဵၼ်ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမီးၵၢၼ်တဵင်ႈထမ်း ဝႃႈ ၼႆသေတႃႉ ပၢႆးၼႂ်းသမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇလွၵ်ႈငိုတ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈၵူဝ်ႁႄၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁုၼ်ႊသဵၼ်ႊ လႄႈ ၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ မိူၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈလွၵ်ႇတႃၸၢဝ်းလူၵ်ႈသေ ၼႄလွင်ႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊ ဢၼ်ဢမ်ႇ မီးၸႂ်ၼၼ်ႉၵွႆး”။

ၾိလ်ႊ ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ဢမ်ႇလႆႈမီးႁၢၵ်ႈငဝ်ႈႁူဝ်တီး ပိူင်ၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈ လႆႈၵိူတ်ႈမႃးတီႈ ၵၢၼ်မီးၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇဢၼ်ယိင်ႈယႂ်ႇမိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 1991 လူၺ်ႈၶၻီး(ဢမု)တင်းလၢႆၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ႁဵတ်းလိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမၢႆ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်တီႈဝဵင်းလူင်ပႃႊရိသ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႊ လႄႈတူၵ်းလူင်းၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၵၢၼ် ၸတ်း ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပၢႆးတႂ်ႈၵၢၼ်လူလွမ်ၶွင်ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၵႅၼ်ႇၸိုင်ႈၶွင်လူၵ်ႈၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ(UNTAC) ဝၢႆး သေပိူင်ၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈၶမဵၼ်လႅင်မူတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈလူင်းလႄႈထုၵ်ႇၵူၼ်ႇလူမ်ႉလၵ်းပိူင်။ ၵွႆးၵႃႈယၢမ်းၼႆႉ ၵႂၢမ်းၾၼ်လႄႈၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼၼ်ႉ မိူၼ်ထုၵ်ႇယႃႉပႅတ်ႈမူၺ်ႉမူတ်းသဵင်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇသူင်ႇထၢႆႉဝႆႉဝႃႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႂၢမ်းၾၼ်လႄႈၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၼၼ်ႉတေၶိုၼ်းမႃး။

ထႆးရထ်ႉ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၶွင်ထႆးယင်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ႁိူၼ်းၶၢဝ်ၶွင်ဢမေႊရိၵႃႊ ဢွၵ်ႇၸႅင်ႈလႅင်းၶၢဝ်ႇၼႄထိုင် လွင်ႈ ႁပ်ႉၽိတ်းႁပ်ႉထုၵ်ႇ လွင်ႈမုင်ႈဝင်တေႃႇၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလႄႈဢမ်ႇတဵင်ႈ ထမ်း ႁူမ်ႈတင်းလွင်ႈဢၼ်ၵိတ်ႇၶႂၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊၼၼ်ႉ ဢမေႊရိၵႃႊတေဢွၵ်ႇၶေႃႈႁတ်ႉႁႅတ်ႉ ၶႂမ်ႈပိၼ်ႈ ပၼ်တူတ်ႈၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ႁူမ်ႈပႃးထိုင်ၵၢၼ်ၵိုတ်းႁႅတ်ႉဝီႊသႃႊၶဝ်ႈမိူင်း တေႃႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ။

ၵၢၼ်ၵႄႈၵူတ်းမၢႆႁႂ်ႈပႃႊတီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ငၢႆႈလူမ်လႆႈ ၸႆးၸၼ(ဢွင်ႇပေႉ)တေႃႇၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ လႄႈၼႂ်း ၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ ပတ်းထိပ်ႇပိတ်ႉပႅတ်ႈၾၢႆႇၶၢၼ်ႉလႄႈ ပိတ်းသူပ်းပိတ်းပၢၵ်ႇၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇႁၼ်လီ ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊတၵ်းပဵၼ်ဝႅပ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉဢီႈသင် တႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၽွင်း ယၢမ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးသူၼ်ႇလႆႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝႅပ်ႇၾၢင်ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၶႄႇ လႆလူင်းမႃးသူႇပွတ်းတႂ်ႈၼႆႉတၢင်းဢွမ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ထႆး လၢဝ်း မၢၼ်ႈ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း လႄႈၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ၶမ်ဢုင် ၶမ်ၵူမ်ႇၸူမ်မူၵ်းယူႇ ၼႂ်းၵႂၢမ်းၾၼ် ဢၼ်ႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ႁႃၻီႊမွၵ်ႉၶရေႊသီႊ။

20230808

မွၼ်းၶိူဝ်း