မိူဝ်ႈယၢမ်း တွၼ်ႊ ပေႃႊလမုတ်ႊဝိၼႆႊ (Don Pramudwinai) ၵေႃႉပဵၼ် ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈပၢင်ၵုမ် ၸုမ်းၶုၼ်ၽွင်းလူင် ဢေႊသီႊယၼ်ႊ (Asean) လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇၼၼ့် မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၸႂ်ပၼ်ႁႅင်းတေႃႇ လွင်ႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၶၢတ်ႈၶွပ်ႇလူင်ႈၼႃႈၼၼ့်ယူႇ ၼႆယဝ့်။ ဢၼ်ၼႆ့ တေၸၢင်ႈမၢႆထိုင်လႆႈဝႃႈ မၼ်းၼၢင်း လႆႈၸႂ် တႃႇႁူပ့်ဢုပ်ႇၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းယူႇၼႆႁႃႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၢႆထိုင်ဝႃႈ ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼင်ႇၵၼ် လီလႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇ ၼႆႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် ဢမ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း။
ၵွပ်ႈဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းၼႆ့ တိုၼ်းမီးၸႂ်တိတ်းႁွႆႈတေႃႇ တပ့်သိုၵ်းဢၼ်ဢူႈၶဝ် ဢွၼ်ၵေႃႇတင်ႈမႃးၼၼ့်သေ ၊ ၽၢႆႇၼိုင်ႈသမ့်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ယိပ်းၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈသေ ၶတ်းၸႂ်တႃႇဢဵၼ်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်းတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးတၢင်းတူၵ်းထုၵ်ႇၼႆၼၼ့်ယဝ့်။
ၽွင်းမိူဝ်ႈ ပေႃႊလမုတ်ႊဝိၼႆႊ (Don Pramud ) ႁူပ်ႉဢုပ်ႇတေႃႇမၼ်းၼၢင်းယူႇၼၼ့်ၵွႆးၵေႃႈ တပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ၸွမ်းၼင်ႇလၢႆးၵၢၼ်ၶဝ်မီးၼၼ့် သိုပ်ႇၶိုင်ပွင်ပိုတ်းတိုၵ်းယူႇ ၼင်ႇဢၼ်ဝႆ့ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၼၼ့်သေ ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶိုင်ဢဝ်ၼမ့်တွၼ်းၼိူဝ်လွင်ႈ သွင်ၵေႃႉႁူပ့်ဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ့်ယူႇ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။
ၸွမ်းဝဵင်း ဢမရပူႇရ၊ ဝဵင်းၽိတ့်ၶျၢင်း၊ ဝဵင်းမၢၼ်းတလေး လႄႈ ၸေႈဝဵင်းၼႂ်းတိူင်းမၵူၺ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွႆႇလုၵ်ႈသိုၵ်း လႄႈ ပလိၵ်ႈၶဝ် လူင်းၸႅၵ်ႇပၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ဢၼ်ပႃးႁၢင်ႈ ပေႃႊလမုတ်ႊဝိၼႆႊ လႄႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇၼၼ့်ယူႇ။
ၼႂ်းၼၼ့် တႅမ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ” ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်း NUG လႄႈ PDF ဢၼ်ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆ့သေ ၶိုင်ၶႃႈတၢႆၵူၼ်းမိူင်းယူႇ လူၺ်ႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ လွၵ်းၸုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ၸႂ်ႉလၢႆးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ့် ” ၼႆယဝ့်။
ၸွမ်းလူၺ်ႈ ပေႃႊလမုတ်ႊဝိၼႆႊ လၢတ်ႈၼေၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ဢေႊသီႊယၼ်ႊ (Asean) တႄ့ ႁၼ်လီပၼ်ႁႅင်းတေႃႇ လွင်ႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၶၢတ်ႈၶွပ်ႇလူင်ႈၼႃႈၼၼ့်ယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇၵမ့်ယၼ်တေႃႇNUG လႄႈPDF ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃး။
ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ယူႇၽၢႆႇNUG လႄႈ PDF ၶဝ် တေဢဝ်လၢႆးလႂ်သေ ယွမ်းႁပ့်တေႃႇ လွင်ႈႁူပ့်ဢုပ်ႇ ဢၼ်ယင်ႇပိုၼ့်ၼိူဝ် လၢႆးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၼၼ့်လႃႇ၊ ယူႇတီးၶဝ် လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇလၢႆလၢႆထၢၼ်ႈ ၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ့်ၽိုၼ့် ၼႆ လၢႆလၢႆပွၵ်ႈၵမ်းယဝ့်လူး။ ပွႆႇႁႂ်ႈငိၼ်းဝႃႈ တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ့်ငိၵၼ်မိူဝ်ႈလႂ် ၶဝ်ၵုမ်ႇၶၢၼ်ထဵင်ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၼီႈလိူတ်ႈယၢင်ယင်းပႆႇပေႇ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်၊ ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈ တိုၵ်းမူၺ့်ပႅတ်ႈၵွႆး ၼႆယဝ့်။
ၸင်ႇၼၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းၸၢဝ်း ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တႃႇၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈၽႂ်မၼ်းပူတ်းပွႆႇၼၼ့်လႂ်၊ ဢၼ် သၢၼ်ၶတ်းလုၵ့်ၽိုၼ့်တေႃႇ လွင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ့်လႂ်၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ဢမ်ႇဢၢၼ်းပွႆႇၾႃႈလႃးလႃးၼၼ့်လႂ် ၸိူဝ်းၼႆ့ ၶေႃႈသဵင်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵီႇ ၽိဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼၼ့် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃ ယူတ်းယွၼ်ႇၸၢႆႇႁၢႆႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃယုင်ႈယၢဝ်လိုၵ်ႉလမ်ႇတိူဝ်းႁႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် တႃႉလီၶႆႈၸႂ်ၸွမ်းတေ့ယဝ့်။
ဢၼ်ပဵၼ်ထူပ်းမိုဝ်းတႃႁၼ်ယူႇတႄႉ ဢဝ်ၸဵမ်ထၢၼ်ႈၵူၼ်းႁူ့မေႃပၺ်ႇၺႃႇ တေႃႇထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈလၢႆထၢၼ်ႈ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ လွင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼႆ့ ၵူၺ်းမီးၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်ၶႂ်ႈလိုပ်ႈလမ်းပႅတ်ႈ တပ့်သိုၵ်း ႁႂ်ႈယၢၼ်ဢွၵ်ႇတူင်ႇၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇၼၼ့်ၵွႆး။
တပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ၽၢၼ့်လိၼ်ၸုတ်ႇၽဝ် ႁဵတ်းမိူၵ်ႈယူႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူင့်ၼင်ႇမိူင်းၶျင်း၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၵွႆးဢမ်ႇၵႃး ယဵပ်ႇယမ်ႈပႃးၸဵမ် တိူင်းၸေႈၵႅင်း လႄႈ မၵူၺ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈတီႈတႃႇၶဝ်ယၢမ်ႈလႆႈႁႅင်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼမ်လိူဝ်သုတ်းၼၼ့်ၵွၼ်ႇယဝ့်။ ၸင်ႇၼၼ် ဢဝ်ၸဵမ်ၽူႈႁၵ့်ၸၢတ်ႈၸၢဝ်းမၢၼ်ႈပုတ့်ထ ၸပ်းၽၢၵ်ႇပႅၼ်ပႄႈၸိူဝ်းၼၼ့်ၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇယိုၼ်ပဵၼ်ပီႈၼွင့်ၵၼ်တင်း တပ့်သိုၵ်းယဝ့်။
ငၢႆးၼင်ႇၼႆသေ တေဝႃႈၸုမ်းၸၢဝ်းသၢၼ်ၶတ်းလုၵ့်ၽိုၼ့် ၸိူဝ်းၵိူတ်ႇမီးၸွမ်း ၵၢၼ်လုၵ့်ၽိုၼ့်ၶၢဝ်းႁွင်မႃး မိူၼ်ၸိူင့် BPLA တပ့်သိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ CSUM ႁူမ်ႈတုမ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶျၢင်း- မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ GSC၊ GSCC၊GSCN၊GSCB ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းလုၵ့်ႁိုၼ်ႇ ၶွမ်ႈၶတ်းတေႃႇ လွင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၵဝ့်ငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း မိူင်းမွၼ်း၊ ၸုမ်းတူင့်ၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူင်းၶၢင်၊ ၵေႃၵပ်းသၢၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ တပ့်ႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶေ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် လႄႈၾူဝ်ႊရမ်ႊၸေႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆ့ ႁူမ်ႈမီးၶေႃႈၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်ဝႃႈ ထိုင်ငဝ်းလၢႆးလႂ်ၵေႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇယွမ်းဢုပ်ႇတေႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ဝႆ့ ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆ့ၼၼ့်ၼႆယဝ့်။
ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇၼႆ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ၵေႃႉယၢမ်ႈယူႇသုင်ၼိူဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၸုၵ်းၸင်ႈၽၢႆႇတပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပူၼ့်ပႅၼ်တေႃႇ ရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇသႅၼ်ၵေႃႉမႃး၊ ၵေႃႉယၢမ်ႈၸုၵ်းၽၢႆႇတပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ဢဝ်လိူင်ႈတီႈ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၸွပ်ႇသွၵ်ႈႁႃႁၼ်ဝႆ့ လၵ်းထၢၼ်လွင်ႈတပ့်သိုၵ်းပူၼ့်ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမႃး ႁုၵ်းႁုၵ်းႁၢႆ့ႁၢႆ့ၼၼ့်ၼႆ့ ၸွင်ႇတေမီးလႆႈ ဢေႃးၸႃႇၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ် ဢၼ်ၶိုဝ်းယမ် တႃႇၵေႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပိၼ်ႇလႅၵ်ႈပဵၼ်မႂ်ႇယူႇၼႆ့ႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီငမ်းငဝ်းတေ့ယူႇယဝ့်။
ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း
23/7/2023