ၽူႈလႅၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UN ၸီႉၸႅင်ႈထိုင်တၢင်းတၼ်ၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝူင်ႇဝွၵ်ႇထိုင်ၽူႈၼမ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈႁပ်ႉၽိတ်းထုၵ်ႇ(ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း)
ထူဝ်ႊမသ်း ဢႅၼ်ႊၶရူႊဝ် ၽူႈႁၢႆးငၢၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶွင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈငဝ်းလၢႆးသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈဢေႊသျိူဝ်ႊၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပွတ်းတႂ်ႈ (ဢႃႊသဵၼ်ႊ) တၵ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလႆႈမီးသူၼ်ႇႁူမ်ႈၸွမ်းၽူႈၼမ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈ ၼႂ်းလွင်ႈၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ် 5 ၶေႃႈ ဢၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ၸုမ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊ လႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 2021 ။
“ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းတၵ်းတေလႆႈတႅပ်းတတ်းတၢင်းလိူၵ်ႈတၢင်ႇလၢႆး ပိူဝ်ႈတေလႆႈၵူၼ်ႇပင်းယႃႉပႅတ်ႈၵမ်ႇပႅင်း (ၽႃသင်ႉ) လူင် ဢၼ်ႁႄႉတပ်ႉတၢင်းတၼ်” ထူဝ်ႊမသ်း ဢႅၼ်ႊၶရူႊဝ် ၵၢဝ်ႇၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလူင်ၸႃႊၵႃႊတႃႊ။
“ဢႃႊသျဵၼ်ႊတၵ်းလႆႈသၢင်ႈပွင်တၢင်းလိူၵ်ႈလၢႆလၢႆလၢႆး ပိူဝ်ႈတႃႇမၵ်းတမ်းလွင်ႈႁပ်ႉၽိတ်းထုၵ်ႇ(ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း) ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢႆႉႁႅင်း ပူၼ်ႉသုတ်းလိူဝ် ဢိၵ်ႇတင်း ၵၢၼ်ဝႆႉဝဝ်ဝၢင်တေႃႇလွင်ႈၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊ 5 ၶေႃႈ” ထူဝ်ႊမသ်း ဢႅၼ်ႊၶရူႊဝ် ၵၢဝ်ႇယမ်ႉ။
ရွႆးတိူဝ်ႊ – ၽူႈလႅၼ်ႇပၢႆးၶွင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၸီႉၸမ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢူၺ်းလီၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈဢႃႊသျဵၼ်ႊ တႃဝၼ်းဢွၵ်ႇၸဵင်ႇတႂ်ႈ (မိူင်းမၢၼ်ႈ) တၵ်းတေလႆႈထတ်းထွင်မၵ်းတမ်းပိူင်ၵၢၼ်ႁႂ်ႈၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁပ်ႉၽိတ်းထုၵ်ႇလႄႈ ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၸိူဝ်းလႆႈႁူပ်ႉတၢင်းတၼ်လွင်ႈ ၵၢၼ်ၵႄႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ
ၽႅၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ႁဵၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈၵိုတ်းယုတ်းၵၢၼ်တေႃႇသူႈပိုတ်းယိုဝ်းၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၶဝ်ႈသူႇၵၢၼ်ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ တဵင်ႈထမ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်းႁႂ်ႈၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢၼ်ၶူပ်ႈၵုမ်းထိုင် လွင်ႈပဵၼ်မႃးၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၶမ်ဢုင်ယူႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ၶတ်းယႅင်ႈ ၶတ်းၶႅင်ႈၶတ်းၶႃၵၼ်။
လူၺ်ႈဢၼ်လႆႈၸတ်းပၢင်ၵုမ်သုတ်းယွတ်ႈဢႃႊသျဵၼ်ႊမႃးၼႂ်းလိူၼ်မေႊပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ဢႃႊသျဵၼ်ႊဢွၵ်ႇၶေႃႈတိူၼ် တေႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ယိုတ်းထိုဝ်လွင်ႈၵိုင်ႇထုၵ်ႇ ဢၼ်တေပဵၼ်တူဝ်ၸီႉၼႄၵၢၼ်တႅၵ်ႈထတ်း တွၼ်ႈ တႃႇဢွၵ်ႇၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၶပ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းလႆႈၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းမၵ်းဢၢၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၵွႆးၵႃႈ လွင်ႈ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႂ်းၵုမ်ႇ(ဢႃႊသျဵၼ်ႊ) မီးၼမ်ၶိုၼ်ႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်ၶၢတ်ႇလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈလႄႈ ၵၢၼ်ၶဵၼ်ႇၶႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းတိူဝ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
ၵႂၢမ်းၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၶွင် ထူဝ်ႊမသ်း ဢႅၼ်ႊၶရူႊဝ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဢၼ်သိုဝ်ႇထႆး ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ဢမေႊရိၵႃႊ မီးၽႅၼ်တေဢွၵ်ႇၶေႃႈၶႂမ်ႈၿၢတ်ႇ(ၶႂမ်ႈသပိတ်ႈ)ယေးငိုၼ်းၶွင်မၢၼ်ႈထႅင်ႈၵမ်းမႂ်ႇလႄႈဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ၽွင်းတၢင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တွၼ်ႈၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပွတ်းတႂ်ႈ ဢၼ်ထႆးပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ထႆးမီးပဝ်ႈမၢႆ ၸတ်းပၢင်ၵုမ်လပ်ႉလႄႈ ၸိူၼ်းၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဝၢႆးထုၵ်ႇဢႃႊသျဵၼ်ႊႁၢမ်ႈၶဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ။
ပၢင်ၵုမ်ၶွင်ထႆး ထုၵ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းလၵ်းလၵ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊထဵင်ပၢၵ်ႈလွင်ႈတေၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပႃးတင်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢိၼ်ႊၻူဝ်ႊ ၼီႊသျိူဝ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈႁူမ်ႈတုမ်ၸုမ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊ ၼႂ်းပီၼႆႉ ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇလင်ပဵၼ်လၵ်း ၶတ်းၸႂ်တေႁႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်း(ၾၢႆႇတေႃႇတၢၼ်ႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ) ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။
ထူဝ်ႊမသ်း ဢႅၼ်ႊၶရူႊဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်ဢႃးသျဵၼ်ႊဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁၵ်ႉသႃၵၢၼ်ၶွင်ထႆးၸတ်းႁဵတ်းၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးၼႃႈမီးတႃလႄႈပၼ်ႈမႄႇ သၢင်ႈပၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈၼႄဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတုမ်ၵႅၼ်ႇၵၼ်ၼႂ်း ဢႃႊသျဵၼ်ႊ။
လူၺ်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁၵ်ႉသႃၵၢၼ်ၶွင်ထႆး ၶတ်းၸႂ်တိုတ်ႉၸၼ်ဢဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢႃႊသျဵၼ်ႊ ၶွင် “ၻွၼ်ႊ ပေႃႊရမတ်းဝိၼႆႊ” ၽွင်းလူင်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆးသၢင်ႈသဵင်ထတ်းသၢင်ဝႃႈ “ဝႆးပူၼ်ႉၽႅဝ်” တွၼ်ႈတႃႇတေႁူမ်ႈၵၢၼ်ႁူမ်ႈငၢၼ်းၵၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈယင်းပႆႇႁၼ် ၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵၢဝ်ႉယၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈသင် ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ 5 ၶေႃႈ။
လုၵ်ႈၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ဢႃႊသျဵၼ်ႊသူၼ်ႇယႂ်ႇဢမ်ႇႁၼ်ၸွမ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်ႁႃၶွင်မၢၼ်ႈ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢၼ်ထႆးၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ႁူမ်ႈတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်တႃႉတၢႆးတေႃႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈပဵၼ် သဵင်ၼိုင်ႈသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ ဢိၵ်ႇတင်း တၵ်းတေဢမ်ႇၸိူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉသုင် ၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ။
ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပူၼ်ႉမႃး ၽူႈၼမ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇႁၢမ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉသုင်ၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇ ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း 5 ၶေႃႈ ၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊလႄႈဢမ်ႇယွမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း ၾၢႆႇတေႃႇတၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်း ၵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ထုၵ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ။
ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ 5 ၶေႃႈ ၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ
ဝၼ်း 25 လိူၼ်မေႊ 2021
1. ၵူႈၾၢႆႇၵိုတ်းလွင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း
2. ၵူႈၾၢႆႇဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်
3. ႁႂ်ႈမီးၽွင်းၶဵဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈၵိူတ်ႇတႅဝ်းႁူမ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်
4. ဢႃႊသျဵၼ်ႊၸွႆႈလိူဝ်မၼုသ်းယထမ်း(လွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း) လႄႈ
5.ၽွင်းၶဵဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမၢၼ်ႈပိူဝ်ႈဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵူႈၾၢႆႇ
ၼႆႉၸင်ႇပဵၼ်ဢၼ်တႄႇၼပ်ႉၼိုင်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ
“ဢႃႊၸၢရ်ၼိထိ ဢဵဝ်ႇသရီဝူင်ႊ” (ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇထႆး)
ထတ်းသၢင် – လူင်ပွင်ၸိုင်ႁၵ်ႉသႃၵၢၼ်ၶွင်ထႆး – ဝႃႈ
2 ၽိတ်း 2 ၽၢတ်ႈ
ၽိတ်းၶၢဝ်းယၢမ်း
ၽိတ်းၵၢၼ်တိုဝ်းၵမ်ပိူင်ၵူၼ်း
ၽၢတ်ႈတင်းၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ
ၽၢတ်ႈတင်းၵၢၼ်ၽွင်းၶဵဝ်
မွၼ်းၶိူဝ်း
20230627
