ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼမ် ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႈၵိၼ်းၸႂ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၵူဝ်လႆႈႁဵတ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပႃး။
တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊ ၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢိူင်ႇတႂ်ႈၶူင်း ၸိုင်ႈၶႄႇ တင်းၼမ် ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီၼႆႉ ၵၢၼ် ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉၼႆႉ မၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်း ၶႄႇၼမ်။ ပေႃး ႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းႁဝ်း တေႃႇလိူၼ်လႆႈ 3-4 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းၶႄႇသမ်ႉ တေႃႇလိူၼ် 2,000 – 3,000 ယႂၼ် ပေႃးသွၼ်ႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တေတူၵ်း 10 သႅၼ်ပၢႆ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် မိူင်းၶႄႇၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းပွတ်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ/ ၵဵပ်းသိုၵ်းၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်း ၶႄႇ တိူဝ်းၼမ် ထႅင်ႈ။
“ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၶဝ်ႈၸေႊၵဝ်ႇ မိူင်းမၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ တၢမ်ႇၶွၼ်ႇတၢမ်ႇ သိုၵ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၸုမ်းလႂ် မႃးၵဵပ်းၵူႈၸုမ်း ၶဝ်ပေႃး ဢမ်ႇ တူၺ်းတေႃႇၼႃႈၵူၼ်းမိူင်းသေဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသမ်ႉ လွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်း။ သိုၵ်းလွႆၵေႃႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းၸၢဝ်းလွႆၶဝ်၊ သိုၵ်းၶၢင်ၵေႃႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းၶၢင်၊ တႆးၵေႃႈ ၵဵပ်းတႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး တႆးၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶၢင်၊ လွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပၢႆႈၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 30 လူင်းတႂ်ႈလႄႈသင် ဢႃယု 40-50 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇႁတ်းယူႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်။
ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပၢႆၼႆႉ ၸဵမ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၸဝ်ႈၵၢၼ်လူင် ၼႂ်းၼမ်ႉ ၶမ်း – မူႇၸေႊ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇ တၢင်းမၼ်းတလေး – တႃႈၵုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၼမ် ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈတၢမ်ႇဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်မႃးၵဵပ်းၶွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးမိူၼ်တၢင်းမူႇၸေႊၼႆႉ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ၵိုတ်းၵူၼ်းဢႃယုယႂ်ႇလႄႈ မႄႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းၶႃႈ။ ၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၸၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ တၢင်းမိူင်းမၢဝ်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပိူင်ၼိုင်ႈ၊ လွင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ၊ ၵဵပ်းၵူၼ်းၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼႃႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢိူင်ႇတႂ်ႈၶူင်း ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ဢၼ် လႆႈၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်သမ်ႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းမၢဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽွင်းၶၢဝ်းၼႃးယဝ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈမႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းမိူင်းမၢဝ်းၼႆႉ ၼမ်တႄႉၶႃႈ။ ဢၼ်ၼမ်တီႈသုတ်းတႄႉ တေပဵၼ်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – ၸေႊလၢၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၼႆႉမႃး ယိုင်ႈၶႅၼ်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ မီးၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပၢႆႈမႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူဝ်လႆႈႁဵတ်းသိုၵ်း ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢိူင်ႇတႂ်ႈၶူင်း ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ် ၽူႈၸၢႆးသမ်ႉ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းသမ်ႉ တေႁဵတ်းၵၢၼ် လွင်ႈမူတ်းသႂ် ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး (မႄႈဝၢၼ်ႈ)လႄႈ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
