Friday, March 29, 2024

ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ တင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ ဢိၵ်ႇၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ပူၼ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈ

Must read

ၸွမ်ၸိုင်ႈၵေႃႉမႂ်ႇ ဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ ၼႄၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ႁူဝ်တီးႁူဝ်လၢင်း၊ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢိၵ်ႇၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် မၢႆတွင်းဝၼ်းပီမႂ်ႇမၢၼ်ႈ (ပီမႂ်ႇသွၼ်းၼမ်ႉ)။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးတႆး ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ 2 ၵေႃႉ။

မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇဝၢင်းၶိူင်ႈၽွင်းႁူဝ်ပီ 2006

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/04/2018 ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇသေ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈတင်းမူတ်း 8,490 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၸဝ်ႈသိုၵ်းၶုၼ်ၵျေႃႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်း 241 ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢၼ်ဝၢင်းၶိူင်ႈပၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2006 သေ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶွၵ်ႈတႃႇယႃႇဝတီႇသေ ပူၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃး။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸၢႆးလူင် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (SSNA) ဢၼ်ၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶွၵ်ႈလူင်ဢိၼ်းၸဵင်ႇသေ ပူၼ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး-ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၸွမ်းၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးတႃႇထူး၊ ၸၢႆးၽူင်းတိၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ႁၢင်ႈ-တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ၸၢႆးလဵၵ်ႉ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၊ ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း (AAPP) လၢတ်ႈဝႃႈ- “ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်တင်းမူတ်းၵေႃႈ ပွႆႇပၼ်ယူႇၼိုင်ႈၶိုင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးမႃးတင်းၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ၊ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ပွၵ်ႈႁူဝ်တီးႁူဝ်လၢင်း၊ လွင်ႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈလီႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၶုၼ်ၵျေႃႇ (တၢၼ်ႇၶျွင်း)ၼႆႉပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႅင်၊ ၸႃႇတိပွတ်းမေႃႇလူး၊ ၾၢႆႇႁွင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇသႃ ဢၢင်းတေႃႇ (ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်ႇယၢမ်းလဵဝ်)။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ (ABSDF) ၊ ဝၢႆးမႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸုမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ။

မၼ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉၸုမ်း 241 ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 40 ၵေႃႉပၢႆ လုၵ်ႉငဝ်ႈၸိုင်ႈလွႆတႆးလႅင်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း မိူဝ်းတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ လႆႈထုၵ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (လႃႈသဵဝ်ႈ) ႁႅင်းသိုၵ်း 15 တပ်ႉၵွင် ႁိမ်းသွင်ႁဵင် သွၵ်ႈတဝ်လိုပ်ႈလမ်းႁႄႉၵႅတ်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၵ်းယိုဝ်း ၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်းလိူၼ်၊ ႁဵတ်းတႅပ်း 4 တႅပ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်တီႈလႆႈဝၢင်းၶိူင်ႈၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတီး (ၾၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်းပၢႆ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1-2 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2006 ။

ၸၢႆးလဵၵ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ- “မိူဝ်းၼႃႈမႃး ပေႃးၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသေ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၼႆႉ ဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းသေၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ၊ ဢဝ်လွင်ႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပဵၼ်ပိူင်လူင်ပေႃးၼႆၸိုင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်း မုင်ႈမွင်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇလႆႈၶၼ်ၶၼ်ဝႆးဝႆး။ ယွၼ်ႉၼၼ် မိူဝ်းၼႃႈမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈမီး၊ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မိူင်းသေႁႃ တၢင်းၽိတ်း တီႉၺွပ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈမီး၊ ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉတူၵ်းၶွၵ်ႈယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်”- ဝႃႈၼႆ။

ႁၢင်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျေႃႇ မိူဝ်ႈဝၢင်းၶိူင်ႈၽွင်းႁူဝ်ပီ 2006

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပွႆႇၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ ၵေႃႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပၢၵ်ႈလွင်ႈၼႄတၢင်းပႃးဝႆႉဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် မၢႆတွင်းပီမႂ်ႇမၢၼ်ႈ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်းလူလွမ်တူၺ်းထိုင်ၵၼ် ဢေးလူးၵၼ်-ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵူႈၶွၵ်ႈ ဢၼ်ပွႆႇပၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 8,490 ၵေႃႉ၊ ၸႂ်ႉမၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 401 မတ်ႉတႃၽႄ 1 သေပူတ်းဝၢင်းပွႆႇပၼ်။ ၼႂ်းၵူၼ်း 8,490 ၵေႃႉၼႆႉ ပႃးၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၸုမ်း ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP တင်းမူတ်း 36 ၵေႃႉ-ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း