ႁူင်းၽဝ်ထုၼ် တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇသင်ႇၵိုတ်းၼၼ်ႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၵိုတ်း

ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈမဵၼ်ဢၢႆၵႂၼ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈႁူင်းၽဝ်ထုၼ် ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႆႉ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ လၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇယွမ်းၵိုတ်း။

ႁူဝ်လိူၼ်မေႊ 2023 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈမဵၼ်ၶိုၼ်း ဢၢႆၵႂၼ်းၽဝ်ထုၼ် တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ ဢၼ်တင်ႈဝႆႉတီႈႁိမ်း ဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလူင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၵၢၼ်ၽဝ်ထုၼ် ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သင်ႇၵိုတ်းၵၢၼ်ဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉသေတႃႉ ဢမ်ႇယွမ်းၵိုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မဵၼ်ဝႃႈမဵၼ်ယဝ်ႉၶႃႈ ၶဝ်တႄႇၽဝ်ထုၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ တေ လႆႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။ ႁိူၼ်းႁဝ်းလႄႈ ႁူင်းၽဝ်ထုၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ တေယၢၼ်ၵၼ် ၼိုင်ႈလၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ဢၼ် ၶဝ်ၽဝ်ထုၼ်ၶိုၼ်းႁဵတ်းၼႆၼႆႉ မီးမႃးလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈႁဵတ်း ၽႂ်ဝႃႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇထွမ်ႇ ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉ ၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ် ဢၢႆၵႂၼ်းၽဝ်ထုၼ် မဵၼ်လိူဝ်ႁႅင်းၼႆႉသေ မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၾင်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ ၾင်ႇမႄႈသၢႆ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ ဢၢႆၵႂၼ်းၼႆႉသေ တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇလူင်းၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ႁႂ်ႈ ၵိုတ်းပၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

“ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉ ၵူၺ်းၼႃႇ ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းဢေႃႈ မၼ်းမဵၼ်ႁႅင်း ၼႃႇ။ မိူဝ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၵႂႃႇတူၺ်း ၵမ်းပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵိုတ်းၵႂႃႇမွၵ်ႈလိူၼ်ပၢႆၵူၺ်း ၶိုၼ်းသိုပ်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေလိုဝ်ႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉၵူၺ်းယူဝ်ႉ။ ဝၢႆးသၢင်းၵျၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ငိၼ်းဢၢႆမဵၼ်မၼ်းမႃး ၶိုၼ်း ယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇမီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တီႈလႂ် မႃးတူၺ်းပၼ်ႁဝ်းၶႃႈ။ ႁူင်းၽဝ်ထုၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၼႄၶေႃႈ ဢၢင်ႈဝႃႈ တေၸႂ်ႉလၢႆးမႂ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမဵၼ်ဢၢႆမၼ်းၼႆသေ ၵူၺ်းၼႃႇ တိုၵ်ႉမဵၼ်ယူႇမိူၼ်ၵဝ်ႇၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ဢၢႆၵႂၼ်း ၽဝ်ထုၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မဵၼ်ႁႅင်း တီႈသုတ်းလႄႈ လူမ်းပဝ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ဢၢႆမၼ်းထိုင်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းဝႃႉ၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၽႃႇတီႇမႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းႁႄးလႄႈ ဝၢၼ်ႈပႃႇသၵ်း၊ ဝၢၼ်ႈသၼ်သၢႆး (ၵ)၊ ဝၢၼ်ႈပႃႇလႅင်၊ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၵႅဝ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢမ်ႇၵႃး တၢင်းၾင်ႇ မႄႈသၢႆ မိူင်းထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် လႆႈသုတ်ႇဢၢႆမဵၼ်ၵႂၼ်းၽဝ်ထုၼ်ၼႆႉမိူၼ်ၵၼ် ၵူႈဝၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူမ်းသႅၼ်ႈသႂ် (ဢွၵ်ႊသီႊၵျိၼ်ႊ) ဢမ်ႇမီးသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်း ဢႆ၊ ၶေႃးၸဵပ်း၊ တႃသႅပ်ႇလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်း ၼမ်ႉမုတ်ႈ၊ ၶီႈတိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇပႃးလိူတ်ႈ။

ဝၢၼ်ႈလွႆသထူင်ႇၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလူင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလူင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉ ၽူႈၸၢႆးမီး 17,205 ၵေႃႉ၊ ယိင်း 16,134 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 33,339 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။