ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် – ပႃႇတီႇ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ ၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆ ၼမ်ႉတူႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 25/4/2023 ယူႇတီႈ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းမိူင်း/ ၼွၵ်ႈမိူင်း ႁူမ်ၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ် သၢင်ႈၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈ တွၼ်ႈၵၢင် ၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ယွၼ်ႉၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း သိုပ်ႇတိုဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် လႄႈၾၢႆၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးလႄႈ သီႇပေႃႉ မိူင်းတႆးပွတ်ႈႁွင်ႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ 11 ဢိူင်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၵွင်းမူးၵိုၵ်းပိုၼ်း ၽြႃးပေႃႇၵျူဝ်ႇသီႇပေႃႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈလီလူႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ယွၼ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ လႆႈႁပ်ႉႁူႉ ၶူင်းၵၢၼ် ၾၢႆတႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလၢႆၸုပ်ႈလၢႆပၢၼ် ၸိူဝ်းပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉဢဝ်သႂ်ႇၸႂ် ပႃးၸဵမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းမူဝ်သႂ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ယွၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းလႆႈ ပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉၼႆႉမႃးလႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈသင်၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႄႈသင် ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းၵေႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး လွင်ႈယူႇၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်း၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၶဝ် ၸုၵ်းမၼ်ႈၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းသေ တုၵ်းသူၼ်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼႆႉၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်းဝႆႉ။ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်ဢွၵ်ႇတႃႈဢွၵ်ႇတၢင်း တၢင်းၼမ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းပဵၼ်ပႃး တႃႇႁႂ်ႈယူင်ႉသၢင်ႈၶူဝ်း တိုၼ်းသၽႃႇဝလႄႈ မဵဝ်းမီးတူဝ်ၸႂ် တင်းသဵင်ႈ သိုပ်ႇယိုၼ်ႈယၢဝ်းၶၢဝ်းၵႆထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ သၢႆၸႂ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈလူႉၵွႆၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။  

ၵွပ်ႈၼၼ် ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၸုမ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ထုၵ်ႇလီဢွၼ် ၵၼ် ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဢၼ်ပဵၼ်သၢႆလိူတ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ။ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း ယူႇၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းတေႁူပ်ႉထူပ်းၽေးၾၢႆႁႅင်းၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်လႄႈ တိုၵ်း သူၼ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ႁႃလွၵ်းလၢႆးသေ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ ၵိုတ်း ပႅတ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ် တိုၵ်းသူၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်ၵူၼ်း/ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်း/ ၼွၵ်ႈမိူင်း တင်းမူတ်း 13  ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ Global Shan Network ၊ Tai Youth Yangon ၊ Tai Youth Community South Korea ၊ Tai Youth Network Japan ၊ Tai Youth Htong Mao ၊ Tai Students’ Union ၊ Namtu River Protectors ၊ Progressive Youth Network Hsipaw ၊ Kyun Ta Htaung Myae Foundation ၊ Shan Youth WingMaw ၊ Shan Community in Japan ၊ Tai Community (Canada) လႄႈ Tai Youth Laikha ၸိူဝ်းၼႆႉ။

တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ တူင်ႉၼိုင် တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ တူင်ႉၼိုင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊပေႃးတေဢွၵ်ႇမိူင်းၵႂႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် မီးၵူၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်း 2 ႁဵင်ပၢႆၵူၺ်းလႄႈ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇထႅင်ႈတင်းၼမ် တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်ၼမ်ၼမ် သေၵမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်မႃးလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ႁဵတ်းသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ တေပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ Zhejiang Orient Engineering Company။ ၵျပၢၼ်ႇ Toshiba Hydro Power ။ ၾရင်ႇသဵတ်ႇ Razel – Bec လႄႈ သူၺ်ႇ တဵၼ်ႇ AFRY ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ ၽႂ်းၽႂ်း ၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။