လုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈလႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢဝ်တဝ်ႈၽဝ်ႇလုပ်ႇၸဝ်ႈၼွႆႉ ထႃႇပၼႃႇပၼ်တီႈၶုမ်ၵုတ်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 26/2/2023 မႅၼ်ႈဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ ပၢင်ထႃႇပၼႃႇလုပ်ႇၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃယၼ်ႇတ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၵုင်းၵျေႃႇ ဝၢၼ်ႈပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင်ၸိုင်ႈထႆး  ။

ၼႂ်းပၢင်ထႃႇပၼႃႇလုပ်ႇၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတၼၼ်ႉ မီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလၢႆတူၼ် လၢႆၵေႃႉ ႁွတ်ႈမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ၊ မႄႈၶၢဝ်လူႇ(မေးၼၢင်းၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတ) ၊ ၸၢႆးသႅင်မိူင်း မင်းၵွၼ်း( လုၵ်ႈၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတ) ၊ ၸဝ်ႈၶူး ဝတ်ႉၾႃႉထၢတ်ႈၽႃသွၼ်ႉၵႅဝ်ႉ(เจ้าอาวาสวัดพระธาตุผาซ่อนแก้ว) ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼလူင်ၵမ်ႉၸွႆႈတေႃႇထိုင်ၶုမ်ၵုတ်း ယဝ်ႉတူဝ်ႈတေႃႇပေႃးထိုင်လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ)။မီးပီႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။

ႁူဝ်ႈပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၵႂႃႇဝႃႈ- “ ပေႃးမႃးတူၺ်းပိုၼ်းႁဝ်းၼႆ တေလႆႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတၼႆႉ မီးပၢႆးဝူၼ်ႉတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတေႉတေႉ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် မၼ်းတေဢမ်ႇႁၢႆ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႆးႁဝ်းလႆႈမႃးယဝ်ႉ 64 ပီ  ၵူၼ်းမိူင်း မုင်းမွင်းဢၼ်ဝႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈၵတ်းယဵၼ် ၶႂ်ႈလႆႈမိူင်းၵွၼ်းၶေႃ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈ ႁိုင်ၼၢၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းယၢပ်ႇၼႃႇ။ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်း ဢေႊသျႃႊ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းၼႆႉ 50 ပီ ၊ မိူင်းဢမေႊရီႊၵၢၼ်ႊ 170 ပီ ၶဝ်ၵေႃႈတေႃႇသူႈမႃး ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸႂ်ႁၵ်ႉၶိူဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မီးၼမ်ႉၸႂ်တေႃႇသူႈမၼ်းယူႇပေႃးၼႆ ဢမ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းတေလႆႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမီးၸႂ်တေႃႈသူႈ ပေႃးႁဝ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉယူဝ်ႉၼႆတႄႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉတေလႆႈဝႃႈ သုမ်းယဝ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၼမ်ႉၸႂ်သုမ်းၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈႁဝ်းၶႃႈသုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ။ၶႃႈႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈတူၼ်ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း  ၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈတေသိုပ်ႇသူႈၵႂႃႇယူႇၼႆသေ ယွၼ်းဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းႁွတ်ႈထိုင်မႃးမိူဝ်ႈၼႆႉ တင်းသဵင်ႈယူႇၶႃႈ- ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသေ ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်းလႄႈ ၸၢႆးသႅင်မိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်လုပ်ႇၸဝ်ႈၼွႆႉမွပ်ႈပၼ် သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သေ ထႃႇပၼႃႇတီႈဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉတႃႇၶုမ်ၵုတ်း။

မႄႈၶၢဝ်လူႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၵႂႃႇဝႃႈ- “ ၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးလႆႈႁၼ် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းမႃးႁူပ်ႉႁၼ်ၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၸူမ်းၼႃႇၶႃႈဢေႃႈ ႁႂ်ႈတႆးႁဝ်းမေႃႁၵ်ႉႁွမ် ပေႃးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ် ဢဝ်ၵၼ်ဝႃႈ ပႃးၵၼ်ပဵၼ်တႄႉ မိူင်းတႆးႁဝ်းလႆႈ ၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၶဝ် သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇယူႇၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်တေႉတေႉ။ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိၼ်းၸူမ်းၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၵူၼ်း ဢၼ်မႃး ႁူမ်ႈၸွႆႈႁူမ်ႈလူႇႁူမ်ႈၵိၼ်ၶႃႈၼေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းပၢင်ထႃႇပၼႃႇၶုမ်ၵုတ်းၼႆႉ ၵူၼ်းတီႈၸမ်တီႈၵႆမႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢမ်ႇယွမ်း 300 ၊ တႄႇဢဝ် ယၢမ်းၸဝ်ႉ 7 မူင်းၶိုင်ႈ ထိုင် 12 မူင်းၶိုင်ၼၼ်ႉ ပၢင်လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉထႃႇပၼႃႇၶုမ်ၵုတ်း ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းၸွမ်းၼင်ႇၶပ်းမၢႆမီးဝႆႉ။

လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတ ၸၢႆးသႅင်မိူင်းမင်းၵွၼ်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-ၵွပ်ႈသင်လႄႈ လႆႈထႃႇပၼႃႇႁဵတ်းပဵၼ်ၶုမ်ၵုတ်းလႃႇၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇႁဝ်းပေႃးတေႁူႉၶိုၼ်းပိုၼ်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉဢေႃႈ။ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉတႄႉ မီးလွင်ႈလူၼႄပိုၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈႁေ တေလူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉသေၶႃႈဢေႃႈ။ႁဝ်းၶႃႈတႄႉၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်တီႈဢၼ် ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၸၢင်ႈမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႆႈၼႆဢေႃႈတီႈၼႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈပဵင်းလူင်ၼႆႉၵေႃႈ တီႈၵိုၵ်းပိုၼ်းတႃႇတႆးႁဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉၶႃႈလူး- ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵမ်မႂ်ႇ 10 ၶမ်ႈ ပီၶရိတ်ႉ 1927 ၼီႈ၊ တီႈမိူင်းမွၵ်ႇၶၢဝ်မၢဝ်းလူင်၊ မိူင်းမၢဝ်းလူင်၊ ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ ယၢမ်းလဵဝ်။ မၼ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး 30 ၸဝ်ႈ(ႁူမ်ႈပႃးမၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ် 31) ၵိၼ်ၼမ်ႉသတ်ႉၸႃႇ တႄႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး တႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1958။ လႄႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈပေႃႈတႃႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵွပ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ။ ၸဝ်ႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/11/1996 ၽွင်းဢႃယုၸဝ်ႈ 69 ပီ ၊ လပ်ႉလွႆငိုၼ်းလွႆၶမ်းၵႂႃႇ တီႈဝဵင်း ၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။