လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇပိုတ်ႇမိူင်း ၶႄႇတီႈမိူင်းလႃး ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႇဢမ်ႇထၢတ်ႇ

ၶၢဝ်းတၢင်းၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းၶႄႇ – လၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃး ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ။

ဝၼ်းတီႈ 8/1/2023 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမိူင်း ၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်မႃးၶမ်ဝႆႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး ၶိုၼ်းဢွၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်း။

ၵူၼ်းမိူင်းလႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸူဝ်ႈၶဝ်ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမိူင်းမႃးၼႆႉ လၢဝ်းပၢၼ်ႇၶႄႇ ၵူၼ်း ၶႄႇ ဢၼ် မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉ တီႈမိူင်းလႃးၼႆႉ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵွၼ်ႇၶဝ်တေမိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈပွင်ႇၸိုဝ်ႈ ၸူးတၢင်းမိူင်းလႃးဢွၼ်တၢင်းသေ ယူႇတီႈမိူင်းလႃးသမ်ႉ တေပွင်ႇၸူးတၢင်းမိူင်းၶႄႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဝႂ် ဢွၵ်ႇမိူဝ်း။ ၵွၼ်ႇတေဢွၵ်ႇမိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တေလႆႈၵၵ်းတူဝ်ဝႆႉ တီႈမိူင်းလႃးၼႆႉ ဝၼ်းၼိုင်ႈ တေလႆႈၵူတ်ႇထတ်းၶီႈတိူဝ်ႇၼမ်ႉ လႆး။ သင်ၶဝ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းပဵၼ်သင်ၵေႃႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းၶႄႇ – လၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶမ်တီႈမိူင်းလႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 2019 ၽွင်းၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 တႄႇၽႄႈလၢမ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမိူင်းၶႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိၵ်းၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် လႄႈၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းႁၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်ၸင်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈ။

“မိူဝ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၼႆႉ ပွၵ်ႈမိူဝ်းလႆႈယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တေလႆႈၵၵ်းတူဝ် ၵူတ်ႇထတ်းၶီႇ တိူဝ်ႇၼမ်ႉမုၵ်ႈၶဝ် တီႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ တေလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း မွၵ်ႈသွင်မိုၼ်ႇယႂၼ်ၼႆႉလႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ပႆႇပွၵ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၼမ် ယွၼ်ႉဝႃႈပဵၼ်ၶၢဝ်းပီမႂ်ႇၶႄႇ ၵေႃႈၸႂ်ႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႈလႄႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းလႃး ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉတင်းၼမ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈဝၢႆးလင်ၶႄႇပိုတ်ႇမိူင်း ၊ မိူင်းလႃး ၵေႃႈပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၶိုၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႄႇပွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းသေတႃႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်သမ်ႉလႆၶဝ်ႈမိူင်းလႃး တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။

သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၵၢႆႇၸူးတၢင်းဝဵင်းမိူင်းလႃးၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းယၢင်း – သိူဝ်လိုဝ်း – မိူင်းလႃး သဵၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵဵင်းတုင် – မိူင်း လႃး သဵၼ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ မိူင်းယွင်း – မိူင်းယု – မိူင်းလႃး သဵၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵွၼ်ႇတေၶဝ်ႈမိူဝ်း မိူင်းလႃးၼၼ်ႉ တီႈၵဵတ်ႉပၢင် မၢၵ်ႇၽႆး ၼႂ်းၵႄႈ ၵဵင်းတုင် – မိူင်းလႃး။ ၵဵတ်ႉၼႂ်းၵႄႈသိူဝ်လိုဝ်း – မိူင်းလႃး လႄႈ မိူင်းယွင်း – မိူင်းလႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈ ၵူတ်ႇထတ်းၼမ်ႉမုၵ်ႈၼမ်ႉလႆး ႁဵတ်းဝႂ်ပၢႆးယူႇလီယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၶဝ်ႈမိူဝ်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းယၢင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူင်းလႃးပိုတ်ႇၽၵ်းတူယဝ်ႉသေတႃႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈၵူတ်ႇထတ်း ၼမ်ႉမုၵ်ႈၼမ်ႉလႆး ႁဵတ်းဝႂ်ပၢႆးယူႇလီယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၼႆ ၶဝ်ပႆႇပၼ်ၶဝ်ႈ။ လုၵ်ႉတၢင်း ၵဵင်းတုင်မႃးၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် တၢင်းမိူင်းယွင်းမႃးၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃး ပိုတ်ႇၽၵ်းတူမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ၼႆႉယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ – ၵူၼ်းမိူင်း တႄႇၶဝ်ႈ ၵႂႃႇ မႃးၼမ် လိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈ ။ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶဝ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်တေႃႉၶဝ်ႈတၢင်းမိူင်းလႃး တႃႇမႃးၵႃႉၶၢႆ။

ဝဵင်းမိူင်းလႃးၼႆႉ မီးဝႆႉၾၢႆႇတူၵ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢၼ်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် 60 လၵ်းပၢႆ တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇ တိတ်းၸပ်းၼမ်ႉၶွင် ၶႅၼ်ႈမိူင်းလၢဝ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2008 ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ၵႂႃႇ။ မီး ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် 13 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။