ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်း ၾင်ႇမိူင်းတႆး – မိူင်းၶၢင် ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ တေႃႉဢွႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇပၼ် ငိုၼ်းၶိုၼ်း ၵူဝ်လူမ်ႇၼီႈဢၼ်ၶဝ်ၵမ်ႉထႅမ်တိုၼ်းလၢင်းမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼႆႉမႃး တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ႁပ်ႉသိုဝ်ႉဢွႆႈတၢင်းထုင်ႉမၢဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းထုင်ႉလွႆ ႁူဝ်သိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်၊ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်မႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢွႆႈဢၼ်တၢင်ႇၵႂႃႇၶၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပႆႇပၼ်ငိုၼ်းမႃးၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၸဝ်ႈ သူၼ်ဢွႆႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၾင်ႇၶႄႇ ထွၼ်ပႅတ်ႈၼီႈ ၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းဢၼ်ၶဝ်ၵမ်ႉၸွႆႈမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။
ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ဝၼ်းတီႈ 2 ၼႆႉမႃး ဢွႆႈ တၢင်းထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉ တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ မီးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ဢွႆႈၼႆႉတေႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇ တင်းၼမ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ယူႇ။ ငိုၼ်းၵႃႈဢွႆႈၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် ပႆႇၸၢႆႇမႃးၵမ်းလဵဝ်။ ဢွႆႈ ဢၼ်သူင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ၵူဝ်လူမ်ႇၼီႈပႅတ်ႈမူတ်းၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ။”- ဝႃႈၼႆ။
ယွၼ်ႉဝႃႈ ပူၼ်ႉမႃး 2 ပီပၢႆၽွင်းတႄႇပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇ လူင်းတိုၼ်းဢွၵ်ႇၵႃႈၸိူဝ်ႉၽၼ်းလႄႈၵႃႈၾုၼ်ႇထၢတ်ႈဝႆႉပၼ်ၸဝ်ႈသူၼ်တၢင်းမိူင်းတႆး။ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးသေ ဢမ်ႇလႆႈၶၢႆဢွႆႈလီလီ လႆႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၸင်ႇလႆႈမႃးၶၢႆတေႃႇလၢဝ်းပၢၼ်းတင်းမိူင်းၶႄႇၶိုၼ်း ။ ၵူဝ်လၢဝ်းပၢၼ်း တတ်းဢဝ်ၼီႈၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
“ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ထွၼ်ပႅတ်ႈ ဢမ်ႇဢူၼ်းငိုၼ်း မႃးၼႆ လွင်ႈတႅပ်းဢွႆႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ တေပႂ်ႉတူၺ်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉၶႃႈ”- ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈမိူင်းၶၢင်လႄႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇဢွႆႈသေ တေႃႉသူင်ႇၶၢႆတၢင်းမိူင်းၶႄႇ တင်းမူတ်းသူၼ်ဢွႆႈဢၼ် ၽုၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 1 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ ဝႃႈၼႆ။
“ ၵမ်ႈၼမ် 1 ၵေႃႉ တေၽုၵ်ႇ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ဢမ်ႇၼၼ် 2 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ထိုင် 3 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၼမ်လိူဝ်ၼႆႉၵေႃႈ မီးထႅင်ႈယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးဢွင်ႈတီႈၽုၵ်ႇ ၵႂႃႇၶၢတ်ႇၼႃးပိူၼ်ႈသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊလႆႈပၼ် 4 သႅၼ်ထိုင် 5 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃး ဢဝ်တၢင်းထုင်ႉမၢဝ်း တင်းမူတ်းဝႃႈၸိုင် ၵူၼ်းၽုၵ်ႈဢွႆႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 1 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊၼႆႉ”- ၸဝ်ႈသူၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။
ၶွမ်ႊပၼီႊလၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇ ဢၼ်ပၼ်ငိုၼ်းၸဝ်ႈသူၼ်မႃးလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တေပၼ်ၵႃႈၸိူဝ်ႉၽၼ်း၊ ၵႃႈ ၽုၼ်ႇထၢတ်ႈ၊ ၵႃႈထႆ/ ၽိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ မွၵ်ႈ 4,800 ယႂၼ်ၼႆႉ။
“ၶဝ်တေပၼ်ႁဝ်းၶႃႈ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈၸိူဝ်ႉၽၼ်း 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ 2,340 ယႂၼ်၊ ၽုၼ်ႇ ထၢတ်ႈ 12 ထူင် 1 ထူင် 130 ယႂၼ် တင်းမူတ်း 1,560 ယႂၼ်၊ ၵႃႈထႆ/ ၽိူဝ် 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ 900 ယႂၼ် တင်းမူတ်း ႁူမ်ႈၵၼ် 4,800 ယႂၼ် ဢမ်ႇၼၼ် 5,000 ယႂၼ်။ ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၸွႆႈပၼ်လၢႆလၢႆ ပေႃးဢွႆႈဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ ၶဝ်တေ ႁၢၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်း”- ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွၼ်ႇ ထုင်ႉမၢဝ်းလၢတ်ႈ။
ၵမ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈႁႅင်းၵူၼ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵူၼ်းတႅပ်း၊ ၵူၼ်းမတ်ႉဢွႆႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇတေႃႉသႂ်ႇၵႃး၊ ၵႃႈၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈသေ လႆႈဢွၵ်ႇငိုၼ်းႁင်းၵူၺ်းတင်းမူတ်း ဝႃႈၼႆ။
“ ၵႃႈႁႅင်းၵူၼ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊ တေလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်း 40 ၵေႃႉ 1 ၵေႃႉ တေႃႇဝၼ်း လႆႈပၼ် 1 မိုၼ်ႇပျႃး တင်းမူတ်းၼိုင်ႈဝၼ်းလႆႈၸၢႆႇ 4 သႅၼ်ပျႃး။ ၽဵဝ်ႈယိူဝ်ႈယႃႈ/ လွင်းၵူမ်ငဝ်ႈဢွႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ တေလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ တေႃႇဝၼ်း လႆႈပၼ် 3 သႅၼ်ပျႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈၽၼ်း/ လိတ်ႉ/ မတ်ႉဢွႆႈ။ 1 မတ်ႉ တေ လႆႈမတ်ႉ 15 လႅမ်ႈ တေမႅၼ်ႈငိုၼ်း 150 ပျႃး တေႃႇမတ်ႉ။ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊၼႆႉ တေလႆႈ 1 တၢၼ်ႇ မႅၼ်ႈ 60 မတ်ႉ ထိုင် 90 မတ်ႉ။ ၵႃႈတၢင်ႇၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵႃးလႄႈ ၵႃႈၵႃးသူင်ႇပၼ်သမ်ႉ လႆႈသဵင်ႈထႅင်ႈ 155,000 ပျႃး ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈၼိုင်ႈဝၼ်းၸဝ်ႈသူၼ်လႆႈၸႂ်ႉၵႃႈၸၢင်ႈႁႅင်းၵူၼ်း 10 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးမႃးႁူမ်ႈၵၼ် ဢၼ်ၶႄႇၶဝ်ၸွႆႈၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းငိုၼ်းၶႄႇ 48,000 ယႂၼ်ႇ တေမႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 1920,000 ပျႃး ႁူမ်ႈၵၼ် တင်းမူတ်းမွၵ်ႈ 35 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးၶၢႆယဝ်ႉသေ ႁၢၵ်းဢွၵ်ႇၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းတင်းမူတ်းၸိုင် ၸဝ်ႈ သူၼ်ဢွႆႈ တေလႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈ 10 သႅၼ်ပၢႆ မွၵ်ႈ 20 သႅၼ်ၼႆႉ”- ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ဢွႆႈဢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၶၢႆၸူးတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၼႆႉ တေဢဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်း ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် – ပၢင်ႇၶမ်းလႄႈ တၢင်းၽၵ်းတူပၢင်ႇသၢႆး ၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေဢဝ်ၵႃးလူင်ၵရဵၼ်ႊ ယုၵ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်။ ယုၵ်ႉၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တေၶၢမ်ႈလႆႈ မွၵ်ႈ 30 တၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2019 ၼၼ်ႉမႃး တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉဢွႆႈသေ ပီႈၼွင်ႉထုင်ႉမၢဝ်း လႆႈဢွၼ် ၵၼ် တၢင်ႇၵႃးၵႂႃႇထွၵ်ႇပႅတ်ႈတူၵ်းၼမ်ႉမၢဝ်းတင်းၼမ် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 1/4/2020 ၼၼ်ႉမႃး ၽၵ်းတူၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ၶႄႇ ၊ ၶၢင်-ၶႄႇ။ ၽၵ်းတူပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ ဢမ်ႇပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ် တႃႇႁိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းမူတ်း ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇသင်သေမဵဝ်း။ လင်မႃးမွၵ်ႈႁၢင်ပီ 2020 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပိုတ်ႇပိၵ်ႉပဵၼ်ပွၵ်ႈပဵၼ်ၵမ်း တႃႇတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တင်းသွင်မိူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇ ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႄႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ပႆႇပိုတ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ။
တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 8/12/2022 ၼႆႉမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ လူတ်းယွမ်းပၼ် ၵၢၼ်လွၵ်ႊၻွင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်း ငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇတႂ်ႈၶူင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇမႃးယဝ်ႉ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇဢွႆႈၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်း ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပိုတ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ဢွႆႈတၢင်းၾင်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢဝ်းလၢတ်ႈ။
