မိူဝ်ႈဝႃးဝၼ်းတီႈ 18 ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်း တီႈၶွၵ်ႈၵႆႇ တီႈဝၢၼ်ႈၸီႇၵႃး ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် တၢႆ 5 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းဢွၼ်ႇဢႃယု 13 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။
“တီႈဢၼ်ၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလဝ်ႉၵႆႇဢေႃႈ။ တၢႆထင်တီႈ 4 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းယိင်း 2 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု 13 ၵေႃႉၼိုင်ႈၽွင်းသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃၼၼ်ႉၵႂႃႇတၢႆၵၢင်တၢင်း။ ၸွမ်းတူဝ်တၢႆၶဝ်မီးႁွႆးမိတ်ႈ ၸွမ်းၶေႃးၸွမ်းႁူဝ်ၸွမ်းတူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼေႈ ။ တီႈၶဝ်ပဵၼ်ၼႆႉၵႆပိူၼ်ႈဝႆႉၼႃႇ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင် ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ၽူႈလႂ်ႁႅမ်တႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်တိုၵ်ႉၸွပ်ႇတူၺ်းယူႇၼေႈ” ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။
တူဝ်ၽူႈတၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် သူင်ႇႁူင်းယႃလူင်ၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈဝႆႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းပွၵ့်ၼၼ့် မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢမ်ႇတွၼ့်ယၢမ်ႈမီး လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆၸိူင့်ၼႆမႃးသေပွၵ်ႈလႄႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႂႃႇပွၵ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႆႉ-ဝႃႈၼႆ။
ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် (ပြင်ဉီးလွင်) ၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇပႃးၼႂ်းလိၼ်မိူင်းတႆး။ ယၢၼ်ၵၼ်တင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မၼ်းတလေး မွၵ်ႈ 42 လၵ်း (မွၵ်ႈ 67 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊ) ပဵၼ်တီႈပီႈၼွင်ႉတႆးယူႇသဝ်း။ ၽွင်းပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၽွင်းငမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈၶုၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်မႃးတင်ႈလုမ်းၽွင်းငမ်းမိူဝ်ႈပီ 1897 ။ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝဵင်း ပဵၼ် မေႊ။ ႁိူၼ်းယေးတီႈ ယူႇၵေႃႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈႁွႆးမိုဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈယူႇ။ ဝၢႆးမႃးပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸင်ႇလုၵ်ႉဢဝ်တီႈၸိုဝ်ႈတႆး ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼၼ်ႉသေ မႃးတင်ႈၸိုဝ်ႈမၢၼ်ႈပဵၼ် ပျိၼ်ႇဢူးလုၼ်ႇ ပႅတ်ႈ။ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ယူႇၼိူဝ်လွႆတၢင်းသုင်မီး 3510 ထတ်း။ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၵတ်းလီ၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းႁိမ်းၸမ် 3 သႅၼ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းသေၶိုၼ်ႈမႃးယူႇသဝ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။
