ၵူၼ်းမိူင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ၵူၼ်းလုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်မႃးယူႇသဝ်းၵေႃႈၼမ် ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇ ၶဝ်ႈၸူၼ်ပႃးၼႂ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။
တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉမႃး ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ/ သၢပ်ႇဝဵင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မီးၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈလိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉႁၢႆ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢုၼ်ႇၸႂ် ၾၢႆႇပလိၵ်ႈ/ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တူၺ်းထိုင်ပၼ်သင်။
ၵူၼ်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽူႈလၵ်ႉၼႆႉ မၼ်းလိူင်ႇၼမ်ႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၼႆႉ ႁၢႆၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝၼ်း။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ ႁၢႆဢမ်ႇယွမ်း 3-4 လမ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၼႆႉ ပေႃးမီးၵႃႈၶၼ် 2,000 – 3,000 ပျႃးၶိုၼ်ႈၵေႃႈ လၵ်ႉမူတ်း ။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်းယၢပ်ႇ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇပဵၼ် ငိုၼ်းႁႃယၢပ်ႇ ၵူၼ်းၼႆႉ ပေႃး တိူၵ်ႈၵေႃႈ မိူၵ်ႈမႃးယဝ်ႉ”– ဝႃႈၼႆ။
ၽူႈလၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉ ၶဝ်ႈၸူၼ် မတ်ႉမိုဝ်း/ မတ်ႉတိၼ် ဢဝ်ၽႃႈပိၵ်ႉသူပ်း မုၼ်ၸဝ်ႈသေ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၼႂ်းဝတ်ႉဝႃးဝိႁၢရ်ၵေႃႈမီး။
“ပူၼ်ႉမႃး 5-6 ဝၼ်းၼႆႉ တီႈဝတ်ႉပၢၼ်းၵူၺ်း (ဗန်းကွေးကျောင်း) တေယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 7 လၵ်း ထုၵ်ႇၵူၼ်းႁၢႆႉ ၶဝ်ႈၸူၼ်။ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ မတ်ႉမိုဝ်း/ မတ်ႉတိၼ် ဢဝ်ၽႃႈပိၵ်ႉသူပ်း ၸဝ်ႈသြႃႇဝႆႉသေ ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇ။ ၽိူဝ်ထိုင်မိူင်းလႅင်းမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ သူင်ႇသွမ်း ထူပ်းႁၼ်သေ ပေႃးလႆႈၵႂႃႇၸွႆႈလိတ်ႈပၼ်ၸိူၵ်ႈ။ ငိုၼ်းလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ဝတ်ႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးၵႃႈၶၼ် ၵႃႈႁိုဝ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉသမ်ႉ တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈမႂ်ႇမႃး ၶဝ်ထၢင်ႇၸဝ်ႈသြႃႇမီးငိုၼ်းလႄႈ ၶဝ်ၸူၼ်ႁိုဝ်ဢမ်ႇ ႁူႉ”- ၵူၼ်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ဢၼ်ဢႅဝ်ႇႁႃလၵ်ႉၸူၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းပႂ်ႉယၢမ်းလီ ၊ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈၽွင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ပႂ်ႉႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ၸုမ်း တေမီးၵူၼ်းၼမ်၊ ၶဝ်ၸႅၵ်ႇ ႁဵတ်းပဵၼ်လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းသေၶဝ်ႈလၵ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းၼိုင်ႈဢႅဝ်ႇလၵ်ႉ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် တီႈလၵ်ႉလႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်ႇတီႈ – ဝႃႈၼႆ။
ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉႁွင်ႈၵၢၼ်လုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ သိုၵ်းၸိူဝ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ထိုင်တီႈတင်ႈၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းတပ်ႉပႃႉထူး။
ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆ 6 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၶိုၼ်ႈမႃးယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼမ်။ ပိူင်လူင် ၶဝ်ႈယူႇတီႈဝဵင်းဢၼ်မီးတပ်ႉသိုၵ်းလႄႈထၢၼ်တပ်ႉတိူင်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈပႅၵ်ႇတႃလိူင်ႇၼမ် ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈလိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢုၼ်ႇၸႂ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ် ပုၼ်းၽွၼ်း ႁဵတ်းသင်ပၼ် တင်ႈၸႂ်ပွႆႇႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။