ပီၼႆႉ ၶၼ်ၵုၼ်ၸႂ်ႉသွႆ ၶိုၼ်ႈသုင် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈယူႇသေတႃႉ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်သမ်ႉဢမ်ႇမီးၶၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၼဵင်ႈ ဝဵင်းပၢင်လွင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸႂ်ႁႅင်း။
ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ၊ ၶၼ်ထၢတ်ႈၾုၼ်ႇ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ပုင်ႈသုင်ႁႅင်း၊ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၶၢဝ်းၼဵင်ႈမႂ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၶၼ်ၼဵင်ႈႁႅင်ႈ ၼဵင်ႈလိပ်း သမ်ႉတူၵ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ၼဵင်ႈ သုမ်းတင်းႁႅင်းၵူၼ်းလႄႈႁႅင်းငိုၼ်း ။
“ပၢႆလိူဝ်ၶၼ်ၶူဝ်းၸႂ်ႉတႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶိုၼ်ႈ ၊ ၶၼ်ၶူဝ်းၵိၼ်ယမ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်ႈ၊ ၵႃႈႁႅင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶိုၼ်ႈမူတ်း ။ ဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈမီးၶၼ်ၼဵင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉၶႃႈ ။ ၶၢၼ်ၸႂ်ၼႃႇ ။ ယွၼ်ႉၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းသူၼ်ၼဵင်ႈၵေႃႈမီးၼမ်ဢေႃႈပီၼႆႉ။ ” ၶုၼ်မူဝ်းၵျေႃႇ ၸဝ်ႈသူၼ်ၼဵင်ႈ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ သုင်သေၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢမ်ႇသိူဝ်းၶီႇရူတ်ႉၶီႇၵႃးၵႂႃႇ။ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းၵႂႃႇပိတ်းၼဵင်ႈသမ်ႉပေႃးၵိုၼ်းဢိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉ ၵူၼ်းပၢင်လွင်းလၢတ်ႈ။
“မၢင်ၵေႃႉသူၼ်ၶဝ်ၵႆၼႃႇ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇၸင်ႇတေလႆႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းသမ်ႉ သုင်ထိုင် 3000 ပျႃးၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉၶႃႈၼႃႇ ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇသိုဝ်ႉလႆႈ။ ၸူဝ်းၵၼ်ပႆၵႂႃႇဢဝ်ဢေႃႈ။ ႁဵတ်းသူၼ်ၼဵင်ႈတလဵဝ် မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈသေဢိတ်းၶႃႈ ”- ၼၢင်းယိင်း ၸဝ်ႈသူၼ်ၼဵင်ႈ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ၼဵင်ႈႁႅင်ႈဝဵင်းပၢင်လွင်း သုင်သုတ်း 1 ၸွႆႉ မီး 6000 ပျႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီဢွၼ်မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉလႆႈလိူဝ်သေပွၵ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၾႆးၾႃႉၵမ်းၵမ်းၶၢတ်ႇ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈတၢၵ်ႇ လွင်ႈၶူဝ်ႈၼဵင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။
ၽွင်းႁူဝ်ပီ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၽႄႈလၢမ်းႁႅင်း ၶၼ်ၼဵင်ႈႁႅင်ႈတူၵ်းထိုင် 3000-4000 လူးၵွၼ်ႇ ။
ၼဵင်ႈႁႅင်ႈပၢင်လွင်း ၼႆႉၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သူင်ႇၶၢႆထိုင်ပႃးမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း။
ၶၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း တႄႉ ၼဵင်ႈၵဵၼ်ယႂ်ႇ ၸွႆႉ 7000 ပျႃး၊ ၵဵၼ်လဵၵ်ႉ (သူၺ်ႇၽီႇ) 1 ၸွႆႉ မီးထိုင် 14000 ပျႃး။
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ- ၼႂ်းပီၽုၵ်ႇသွမ်ႈ 2019-20 ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 170,000 ပၢႆ ။ တူင်ႈၼႃး မီး 15217 ဢေႊၶိူဝ်း။ သူၼ်ၼဵင်ႈ သမ်ႉမီး 12511 ဢေႊၶိူဝ်း၊ ၶူဝ်းသူၼ် တၢင်ႇၸိူဝ်း ဢၼ်ၽုၵ်ႇထိုင် ႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်း တႄႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး၊ ဢႃႇလူး၊ ၽၵ်းမီႇ၊ ၵူၺ်ႈ၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၽွင်ႈယူႇ ။
