သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၵ်းၸဵဝ်းပုတ်းပင်း

မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵႅမ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၶွင်တပ်ႉမၢၼ်ႈ ၸတ်းႁွင်ႉၽူႈၵွၼ်းတိူင်းၶဝ်သေ ၼင်ႈပၢင်ၵုမ် ၶွပ်ႈႁွပ်ႈ 4 လိူၼ်ၶဝ် ယူႇ။ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ လႅပ်ႈတေထွႆၶိုၼ်းတပ်ႉၶဝ် ဢၼ်ၸိူဝ်းၵႂႃႇမီး ပၵ်းသဝ်းဝႆႉၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ငမ်းယဵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁွင်ႉမႃးၶိုၼ်းသေယဝ်ႉ တေၸႂ်ႉၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈၼႃႈၸူး တၢင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၵပ်ႉၵိၼ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ငိၼ်းဝႃႈၼႆ။

ဢၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇမၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈမႃးတႄႉႁႃႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းၸွမ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၶိၼ်ႇဢူး၊ ယေႇဢူး၊ ၵၢတ်ႇလိုဝ်း၊ မေႃႇလဵၵ်း၊ တူပ်းမိုဝ်း၊ ဝႅတ်ႉလႅတ်ႉ  တီႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်းၼၼ်ႉလႂ်၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပုၼ်ႉၽိဝ်ႇ၊ ယေႇၸၵျူဝ်ႇ၊ ပၶူၵ်ႉၵူႇ၊ မဵဝ်ႉတိတ်ႉ တီႈတိူင်း မၵူၺ်းၼၼ်ႉ လႂ်၊  ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဝၼ်းတုၼ်း၊မျိၼ်းၶျၢၼ်ႇ တီႈတိူင်းမၼ်း တလေးၼၼ်ႉလႂ်  – ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈပဵင်း၊ ၾၢႆၶုၼ် တီႈမိူင်းတႆးၼၼ်ႉလႂ်၊  ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ တင်းထုင်ႉႁူဝ်ၵဵဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႂ်  ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယႂ်းယႂ်း  ၼႂ်းၵႄႈ PDF လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၼႂ်းၵႄႈ PDF လႄႈ ပိဝ်ႇၸေႃးထီးၶဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်ႇတီႇတၢင်ႇတၢင်း မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်းလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၼႆတႄႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယူႇ ၵူႈမိုဝ်ႉ ၵူႈ ဝၼ်း ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈႁူႉၸွမ်း။

ပေႃးႁိဝ်ႈတူၺ်း လွင်ႈလူႉသုမ်းၼႆသမ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ လူႉသုမ်းၵမ်ႈၼမ်၊  ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ဝႃႈ တေထွႆတပ်ႉၶဝ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ငမ်းယဵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ တေၸႂ်ႉၶိုၼ်ႈၼႃႈၸူး တၢင်းၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၵပ်ႉၵိၼ်းယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်လႆႈ တႄႉယူႇ။

တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း  60 ပီမိူင်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ၶဵင်ႇတႃႉ ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈသုတ်းတီႈ ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။ သၢႆငၢႆတႃႇ တေပွႆႇၽႃႈဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ယိုင်ႈယႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်ႈမႃး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်လႄႈ ႁႅင်းသိုၵ်းမၼ်းဢၼ်မီးမွၵ်ႈ 1 သႅၼ်ၼႆႉ လႆႈၸႅၵ်ႇၽႄတမ်းဝၢင်းႁၢင်ႇႁီႈ၊ ႁၢင်ႇႁၢႆးသေယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈတိုၵ်းတေႃးတေႃႇသူႈ ၵၼ်တင်း မူႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်မီး ၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ။

ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယူႇတၢင်းၶွပ်ႇၼွၵ်ႈမၼ်းသေ ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ယူႇဝႆႉၼႂ်းၵႅၼ် ၵၢင်ၼႂ်းမၼ်းသေ လႆႈတေႃႇသူႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။

LDF ဢၼ်ပဵၼ် တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ PDF ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ ဢၼ်မီးမႃးၸဵမ်ပိုင်းသေတိုၵ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၸုၵ်းတင်ႈႁင်းၶေႃၶဝ်သေ တိုၵ်ႉတူၺ်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဝႆႉၶဵၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇတႃႇတပ်ႉသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်းၶဝ် ဢမ်ႇပႆႇယၢမ်ႈတေႃႇသူႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။

တီႈၵႅၼ်ၵၢင်ဝဵင်းယႂ်ႇလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၶဝ် ၵုမ်းၵမ်လႆႈယူႇသေတႃႉ ဝဵင်းဢွၼ်ႇ ဝဵင်းဢိတ်းလႄႈ တီႈဝၢၼ်ႈတီႈၶူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ISEAS – Yusof Ishak Institute ၶဝ် တီႈမိူင်းသိင်ႇၵပူဝ်ႇ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ ယိပ်းၸႂ်ႉ ယႃႇၸူႇ ဢႃႇၼႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းလၢႆၸိူဝ်ႉ လၢႆပိူင်သေယဝ်ႉ ၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပိၼ်ႈၾူၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ဝႃႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆ။

သင်ဝႃႈ ၵိူတ်ႇမီးမႃး လွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇ လူၺ်ႈတၢင်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်လႂ် သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉလွၵ်းတိုၵ်း ၶွင်ၸုမ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႂ်ႇၶဝ် ၶိုၼ်ႈသၢင်ႉၶိုၼ်ႈသုင်လိူဝ်တိူဝ်းမႃးၼၼ်ႉလႂ် သင်ဝႃႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိၼ်ႇလႅၵ်ႈၶၢႆႉ ၸုမ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉမႃး ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် မၼ်းတေၶဝ်ႈပႃးလွင်ႈတၢင်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေ လႅၵ်ႈလၢႆႈ လိၼ်ႉၸွႆႉယႃႇၸူႇဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယူႇ ၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉ ထတ်းႁၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပၢၼ်ဝၢႆးလင် တပ်ႉမတေႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေမီးမႃး တၵ်းတေၸၢင်ႈမီးမႃး ၸင်ႇၼၼ် ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆႉ လီလႆႈၵမ်ႉယွင်ၸွႆႈထႅမ် ယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၶွင်ၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်း တူင်ႉၼိုင်တႃႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၵႂႃႇ လူၺ်ႈထုၵ်းထူ လပ်ႉလင်လိုၵ်ႉၼႂ်း သေယဝ်ႉ  ၼင်ႇႁိုဝ် ပိူင်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၾႅတ်ႊၻရႄႊမႂ်ႇမႂ်ႇ တေၸဵဝ်းမီးႁႅင်းပဵၼ်ၵၢၼ်လႆႈမႃးတႄႉၼၼ်ႉၵေႃႈ လီလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းပၼ်ႁႅင်းၵၼ်ၵႂႃႇ။

ယဝ်ႉသမ်ႉ လွင်ႈတူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် လူၺ်ႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈတိူဝ်းသေ ၵမ်ႉယွင်ပၼ်ၵႂႃႇ ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈႁုပ်ႈသေ လၢႆးငၢၼ်းမႃးၵေႃႈမီး။

ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ မႃးထတ်းတူၺ်းၼႆ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ထူပ်းၺႃးလွင်ႈယၢပ်ႇယၢၵ်ႈသုတ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်ၼႆၵေႃႈ ပဵၼ် မႃး တီႈၶဝ်ပေႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈမုင်ႈမွင်းလႆႈၼၼ်ႉ ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးတေၶုပ်ႉၶဝ်ႇ ယွမ်းၼွမ်းၸူးၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸၼ်လၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉ ႁုၵ်ႉၸၼ်သေ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃးၶိူင်ႈမိၼ်သေယဝ်ႉ ဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ၼင်ႇၽူႈၶဵၼ်ပႅတ်ႈၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးမႃးယဝ်ႉ။

ပေႃးတူၺ်းၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼႆ ဢၼ်ယုပ်ႈလူင်းယူႇယွၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၼႆႉ မႃးႁူမ်ႈၵၼ် တင်းၽွၼ်းယွၼ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တႃႇၼိုင်ႈပုၼ်ႈ ၼႂ်းသီႇပုၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵွတ်းၽၢၼ်ႁဵၼ်ႈ၊ ၵိၼ်းၸႂ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ တင်းမူတ်းတင်းပိုၵ်း။

ဝၢႆးလင်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းၼႆႉ မီးမႃးထိုင် 8 သႅၼ်ယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ၼမ်လိူဝ်မႃး မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ 2 ပုၼ်ႈ။ ၼႂ်းပီၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်လိူဝ်မႃးသွင်ပုၼ်ႈ။

ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၸႂ်ၵူၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ၵႅၼ်ႇၶႅင်တိူဝ်းမႃးၵူၺ်းၼႆ ၽူႈပႂ်ႉ တူၺ်းၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်ၵွၼ်ႇ။

ပွင်ႇဝႃႈ လွင်ႈၶဝ်ႁဵတ်းမိူၵ်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယႃႇဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း တေၵူဝ်ႁႄယၢၼ်ၵႂႃႇၵွၼ်ႇ ယင်းမီးၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ပိူဝ်ႈ တႃႇတေလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶိုၼ်းၵွၼ်ႇ ၵဵပ်းလႆႈတီႈပွင်ႇမၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ယူႇၾၢႆႇၼွၵ်ႈမၼ်း တူၺ်းၽိဝ်မၼ်းၵူၺ်းတႄႉ ပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်တင်း ပႂ်ႉႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၶဝ် လႆႈၶိုၼ်းဢႃႇၼႃႇ ၵူၺ်း။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1950 ၼၼ်ႉမႃး ၶဝ်ပေႃးပဵၼ်မႃးၸုမ်းၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၽူႈၵူႈၶႅင်ႇ ဢဝ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉမီးမႃးထိုင် 3 သႅၼ်ၵွၼ်ႇလႄႈ လႆႈဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် ၶိူင်ႇၶမ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၵူႈ ဢိၼ်ႊသတီႊၵျူႊသျိၼ်းတင်းမိူင်းယဝ်ႉၶႃႈ ။

ပွင်ႇဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇဢဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်း ၶဝ်တိုၼ်းယႂ်ႇ ပေႃးတေမႃးတူၺ်း ၾၢႆႇမၢၵ်ႈမီးၼႆၵေႃႈ ၵႃႈပဵၼ်ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်း ၼိူဝ် လိၼ်တႂ်ႈလိၼ်တင်းသဵင်ႈ ပဵၼ်ၸုမ်းၶဝ် ၼႆႉၵူၺ်း မီးသုၼ်ႇငမ်ဝၵ်ႉဝႆႉ ႁဵတ်းၵိၼ်လႆႈ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၵႃႉၵူးတေႃႇမိူင်းၼွၵ်ႈတင်းသဵင်ႈ ၼႆၵေႃႈ မီးဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းၶဝ်သဵင်ႈသဵင်ႈလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၸုၵ်းတင်ႈ မၼ်ႈၶိူင်ႇမႃး 70 ပီမိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ယူႇတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်လႆႈၶွတ်ႇ ၽွတ်ႈတင်ႈမီးမႃးလူၺ်ႈ ငဝ်းလၢႆးၽႂ်မၼ်းၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်တိုၵ်ႉမူၺ်ႉပႅတ်ႈလႆႈ တႃႉလီငမ်းငဝ်းထၢင်ႇထိူမ်ၵၼ်တႄႉယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇၾၢႆႇၼွၵ်ႈတူၺ်းႁၼ်ၽိဝ်မၼ်းသေ လၢမ်းၶၢတ်ႈၼႆႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တၢင်းလွၼ်ႉၼႂ်းမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉယူႇ ၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ် ၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ႁႅင်းသိုၵ်းၾၢႆႇယိုတ်းမိူင်းၶဝ် ဢၼ်တိုၵ်းလႆႈတႄႉတႄႉၼႆ ၵူၺ်းတေမီး 1 သႅၼ်ယွမ်းယွမ်းၵူၺ်း။

ၼႂ်း 1 သႅၼ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆႈၸႅၵ်ႇဢဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇ တေႃႇသူႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်မီးမၢၵ်ႇမိူဝ်ၵႂႃႇပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉ တေလွမ်ႉႁွပ်ႈၶဝ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇတွၼ်ႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃးမႃးသေပွၵ်ႈ။

တၢမ်ၼင်ႇ NUG ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉၸိုင် ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇႁဵင်မၼ်းၼႆႉ တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ သေဢမ်ႇၵႃး လုၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ် တႃႇသွင်ႁဵင်ၵေႃႉပၢႆၼႆႉ ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမႃးၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၸဵမ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၶၢႆႉ လၢႆႈ မႃးၸူႈၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်းၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၽႂ်မၼ်း ဢၼ်မီးယူႇ ၸွမ်းၼႃႈတီႈၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵမ်ႉၸွႆႈလႆႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈငူပ်ႉငီႉၸွမ်းၸုမ်း PDF ဢၼ်မီးၸွမ်းၼႃႈတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉယူႇ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇတၢင်းၼႂ်းသေ ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉဝႆႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်လိုမ်းၵၼ် တၵ်းတေလႆႈဝႆႉၾၢင်ႉၸွမ်း။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် 20 ၸုမ်းပၢႆ ႁူမ်ႈဝႃႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉ AA တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇၼႆႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၶဝ်ဝႆႉ တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈၼႆ သဵင်ၵွင်ႈတေတႅၵ်ႇယၢမ်းလႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ AA ၶဝ် လၢတ်ႈၵႂႃႇတႄႉ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်မႃးၼႂ်းၼႃႈတီႈၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် သဵင်ၵွင်ႈတၵ်းတႅၵ်ႇ ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း UWSA တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ၼႆၵေႃႈ ယွၼ်ႉလႆႈၽွၼ်းလီ ၸွမ်းၼင်ႇလၵ်းမိူင်း 2008 ပၼ်ၶဝ်ဝႆႉလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇယဵၼ်သဵင်ဝႆႉ ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸၢမ်းႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆးပၢႆးမိူင်း ၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇၸိုင် မႃႇႁႅင်းဢၼ်ၶဝ်ႁွမ်တွမ်ၶွၼ်ႈႁႅင်းမႃး ဢၢၼ်ႇႁူဝ်သိပ်းပီ မိူင်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးမႃႇႁႅင်း ပိူဝ်ႈတႃႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢိူဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉတင်းၼမ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေတိုၵ်းတေႃးႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူင် ပေႃးၵူၼ်ႇပင်း ႁႂ်ႈပေႃးမူၺ်ႉႁၢႆၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ တႃႇတေ ပဵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆးမၼ်း၊ ဢမ်ႇမီးသၢႆငၢႆႈမၼ်း၊ တႃႇတေငူပ်ႉငီႉဢုပ်ႇၸွမ်း ႁူဝ်ၼႃးၸိၵ်းၸွမ် ၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႄႇ ၼႆၵေႃႈ မႃႉပိတ်ႉဢမ်ႇ တွၼ်ႉလိုမ်းတိၼ် ၶဝ်တၵ်းလိင်ႉလႅၼ် တေႃႇၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇဢုပ်ႇၸွမ်းမၼ်းၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတၢမ်းၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢုပ်ႇၵုမ်လႆႈ။

ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ၶိုင်ႈပႃႈယႂ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉ ၼင်ႇသိုၵ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးႁိမ်ၸိင်းပေႉပုၼ်ႈ မိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇမိူင်းၶႃႈမိူင်းႁၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးယဝ်ႉလႄႈၼႆ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ႁူမ်ႈ မိုဝ်းလုၵ်ႉတိုၼ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈပၢႆးဝူၼ်ႉလၢႆးၵၢၼ် ၶဝ်ႈၸူး ပိူဝ်ႈတႃႇ မိပ်ႇငႅၼ်းတိူဝ်းလိူဝ်ၼႆႉ ၼႆၸိုင် လွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇသိုၵ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ တၵ်းၸဵဝ်းပုတ်းတူၵ်းယူႇ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ယုမ်ႇယမ် ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူင်တင်းဢၼ် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူင်တင်းလုမ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလႅဝ်ၽႅဝ်ႉၵႂႃႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ဝႃႈ ၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ယိပ်းဝၵ်ႉဝႆႉ ငဝ်ႈမၼ်းၵၼ်းမၼ်း တီႈသုင်သုတ်းၼၼ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဝႃႇတမၢၼ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယႂ်ႇလႄႈ ဝႃႇတ ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆတႄႉၸိုင် ယူႇတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ တၵ်းၸဵဝ်းထိုင်တီႈဢွင်ႇပွႆး တီႈဢွင်ႇမၢၼ်ၼၼ်ႉလႆႈ ယူႇ ၼႆၼၼ်ႉ ယွၼ်းတေႃႉတႆႇ ပၢႆးၼႄတၢင်းႁၼ်မွၵ်ႈၼႆႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

27/6/2022