ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး သုၼ်ႇလႆႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ

ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ SAC ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ တေဢုပ်ႇၵုမ် ၵၢၼ်မိူင်း၊ တေပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ပူင်ပၢႆးႁင်းၶေႃ၊ တေပၼ်သုၼ်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ဝႃႈၼႆသေ မွၵ်ႇႁွင်ႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ၵႂႃႇၸူးၼေႇပျီႇတေႃႇယူႇယႂ်း ယႂ်း။

ၾၢႆႇ NUG လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ တင်း CRPH ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊတႅၼ်းတၢင် ၽွင်းတႅၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶဝ် ၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ် လွၵ်းၸုၵ်း ပိူင်ႈႁၢင်ႇၵႆယၢၼ်တင်းၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တူၵ်းလူင်းၸွမ်း NUCC သေယဝ်ႉ။ ၼႄငိူၼ်ႈငဝ်ႈ တႃႇပႆ ယၢင်ႈၸွမ်း လၢႆးၵၢၼ်  စု၊ရွေး၊လွှတ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉမႃးၼႆ လၢၵ်ႇလၢႆး လႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး။

မိူၼ်ဝႃႈ တေၶတ်းၸႂ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁူဝ်ၼႃႈၶွင် ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ပူၼ်ႉဢွၵ်ႇလွတ်ႈၶွၵ်ႈမႃး တေယိုၼ်ယၼ်ၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ် ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ 2020 ။ ပေႃးယဝ်ႉၵေႃႈ တေႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆလႄႈ မၢႆထိုင်ဝႃႈ တေလမ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈတႂ်ႈလၵ်း မိူင်း 2008 ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ မီးလွင်ႈငမ်းငဝ်းမႃးယဝ်ႉ။

ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းလွၵ်းၸုၵ်း CRPH, NUG ၼႆ ၸဵမ်ပိုင်း တႄႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်း ၶူင်တၢင်းမႂ်ႇသေ ပႆယၢင်ႈ လၢႆးၵၢၼ်ၸိူဝ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼႃႈၶဝ် ၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းမီးယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၼ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းမႃးလႃးလႃး။

တႃႇတေဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁိုင်ပဵၼ်လၢႆလိူၼ်။ ဢမ်ႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်း လၢႆးၵၢၼ် စု၊ရွေး၊လွှတ် ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ယူႇတီႈ FCDCC  (Federal Constitution Drafting and Coordinating Committee) ၸုမ်းဢူၺ်းလီၶဝ် ႁူမ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတူဝ်ႈတၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၵၢင်ၸူဝ်ႈတိုၵ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇၼႆႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ဢၼ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆယူႇၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇ CRPH ၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ။

CRPH မၵ်းမၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃး ပိူင်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၾႅတ်ႊၻရႄႊၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၾႅတ်ႊၻရႄႊၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၶျႃႊတႃႊၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ထဵင်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶွင် FCDCC  ၼၼ်ႉ ပႆႇမီးပၼ်ႁႃ ထဵင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပိူင်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ပွတ်းတွၼ်ႈ 2 ၼၼ်ႉတႄႉ မူႇၸုမ်းၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇ ႁၼ်လီယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းမူၼ်ႉမႄး ဢမ်ႇယွမ်းယႃႉသေ တီႈႁူဝ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ NUG လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူၺ်ႈပိူင်ၵိၼ် ၵႅၼ်ႇဢၼ်ဝႃႈမႃးၼၼ်ႉ။ ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးလင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈယဝ်ႉ NUG ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼိုင်ႈဝူင်ႈသိၼ် တေမူၼ်ႉမႄး ပိူင်ၵိၼ် ၵႅၼ်ႇသေ ဝၢင်းၼႄ NUCC ယူႇ ဝႃႈၼႆမႃးသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပဵၼ်မႃး။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ မူႇၸုမ်းၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းပႃးၵႂႃႇၼႂ်း NUCC ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢွၵ်ႇသဵင်မေႃးမႄး။ NUG ၼႆႉ ပၼ်ဝႆႉ တၼ်းႁဵင်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယူႇ ၼပ်ႉသွၼ်ႇၸိူင်ႉၼႆသေ ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈပေႃးၸႂ်ၵၼ်မႃး။

ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇထတ်းႁၼ်ဝႃႈ ပႃးၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇ၊ ပႃးၸိူဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇယူႇ ဝႃႈၼႆသေ ဢွၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈတႅၼ်းတၢင်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၶဝ်ႈပႃးတႅၼ်းတၢင်တူၵ်းထုၵ်ႇမႅၼ်ႈလွၵ်း။

ပေႃးတူၺ်းတီႈၶွမ်ႊမတီႊၵုမ်းၵၢၼ် ၼႃႈၵၢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၾႅတ်ႊၻရႄႊၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆ ဢမ်ႇႁၼ်ပႃးဝႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ သေၵေႃႉ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းၾၢႆႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသုမ်ႇငုမ်းလႆႈၼႃႈတီႈဢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၵွၼ်းၵုမ်းလႆႈၼႃႈတီႈၽႂ် မၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတူဝ်တႅၼ်းၶဝ် ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉသေၵေႃႉ ၼႆလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈ ၶဝ်ႈပႃးတႅၼ်းတၢင် ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ ယူႇတီႈ CRPH, NUG တေဢွၼ်ၼႃႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပၵ်းပိူင်လၵ်း မိူင်းၾႅတ်ႊၻရႄႊၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ႁူဝ် တေႃႇႁၢင် ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပႆႇႁၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်တူဝ်မႃး တီႈတႄႉၵေႃႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ဢၼ်မူႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈဢၼ်ဢၼ် ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ၼၼ်ႉ ပေႃးတူဝ်ႈတၼ်း တမ်းမီးဝႆႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈသင် CRPH, NUG တိုၵ်ႉၶႂ်ႈၶိုင်ႁႃတႅမ်ႈဢၼ်မႂ်ႇ တင်ႈၸႂ်ၸႂ်ႉၸၢႆႇၶၢဝ်းယၢမ်း ၵူၺ်းၶႃႈႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးတူဝ်ၵဝ်ႇ ပႆႇလႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်း သၢင်ႈ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႆႈႁိုဝ်ၼႆ တေလႆႈထၢမ်ထိုင်ၵၼ်ဝႆႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးဝၢႆႇတူၺ်းႁူမ်ႈသိုၵ်းလူၺ်ႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၵူၺ်းၵုမ်ႇႁီႉၼႄးဝႃႈ ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်းၸွႆႈ ၼႆ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NLD ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇသၢင်ႇသီႈ ၵူႈပၢၼ်ပၢၼ်မၵ်း မၼ်ႈ ပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းထိူၼ်ႇမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ဢမ်ႇပၼ်သုၼ်ႇပွင်သၢင်ႈ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၶၢဝ်းၵၢင်ၸူဝ်ႈ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸုမ်းလႂ်သမ်ႉ တေမၼ်ႈ ၸႂ် မၼ်ႈၶေႃးသေ မႃးႁူမ်ႈတိုၵ်းၸွႆႈၶဝ် ယူႇၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တေဝူၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးမႃးတူၺ်းၾၢႆႇ CRPH, NUG ပၼ်ၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၵၢၼ်မိူင်းဝႆႉ ထိုင်တီႈလီငၢမ်း၊ တႅတ်ႈတေႃးလီငၢမ်းယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးဢီးသင်ၼႆ တိုၵ်ႉတေလႆႈထၢမ်ထိုင်ၵၼ်ယူႇ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈၶိုၼ်းမႃးဝၢၵ်ႈတူၺ်း ၾၢႆႇ SAC ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၶဝ်ၼႆၵေႃႈ လွၵ်းၸုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် တိုၼ်းဢမ်ႇပိၼ်ႇပႅင် ၶိုပ်ႈၼႃႈမႃးသေဢိတ်း။ တိုၵ်ႉဝူၼ်ႉၸွမ်းလၢႆးၵဝ်ႇ၊ တိုၵ်ႉႁပ်ႉႁၼ်ၼင်ႇလၢႆးၵဝ်ႇ၊ တိုၵ်ႉၶိုင်ၵၢၼ်ၸွမ်းလၢႆးၵဝ်ႇ၊ တိုၵ်ႉတေလၢၵ်ႈၸၼ်ၵၼ် ၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈ တႂ်ႈ လၢႆးၵၢၼ် 2008 လၢႆးဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇယူႇၼၼ်ႉ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈႁၼ် ၸႅင်ႈလႅင်းယူႇ။

ၸွမ်းဢဝ် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၶဝ် ၾၢႆႇ SAC လၢတ်ႈၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶဝ်တေပၼ်သုၼ်ႇပူင်ပၢႆးႁင်းၶေႃဢိူဝ်ႈ၊ တေပၼ်သုၼ်ႇ ၽွင်းငမ်း ႁင်းၶေႃဢိူဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ယူႇၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေလႆႈပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈလွင်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇတီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆ ၶဝ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉတႅၵ်ႇ လႅင်း။

ပေႃးဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇပူင်ပၢႆးႁင်းၶေႃႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီးမႃး။ ပေႃး ဢမ်ႇမီးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၵေႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၵိူတ်ႇမီးမႃးၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇ။

ၵွပ်ႈသင်ၶဝ်သမ်ႉ ၶႂ်ႈလပ်ႉမွတ်ႇပႅတ်ႈ သၢႆပိုၼ်းဢၼ်ပဵၼ်တႄႉ မီးတႄႉၼႆႉ ပေႃးဝႃႈထၢမ်ၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ၵူၺ်းၸၢင်ႈတွပ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ပႆႇမီးၼမ်ႉၸႂ် ဢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇတေႃႇၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးသုၼ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ ၸၢင်ႈလႆႈတွပ်ႇပၼ် ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။

လိုၼ်းသုတ်းတႄႉ ယူႇတီႈ CRPH, NUG ၵေႃႈလီ၊ ယူႇတီႈ SAC ၵေႃႈလီ ၵႃႈၸူဝ်ႈၶဝ် ပႆႇမူၼ်ႉမႄးပိၼ်ႇပႅင် ၼမ်ႉၸႂ် ဢၼ်မေႃတူၺ်းႁၼ် တေႃႇၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်၊ ႁူဝ်မႃႇၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် တင်းၶဝ်ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ တိုၵ်ႉတေၵႆယၢဝ်းယူႇ။

ၵႃႈၸူဝ်ႈၶဝ်ပႆႇမူၼ်ႉမႄး တူၼ်ႈၸႂ်ၶဝ် ၼမ်ႉၸႂ်ၶဝ် ႁႂ်ႈဝႆႉၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ၵူႈၸၢဝ်ႈၶိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၸင်ႇတေမီးၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ လွင်ႈဝႃႈ မၼ်းတေမၼ်ႈၵႅၼ်ႇယူႇႁိုဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းလီလႆႈငမ်းငဝ်းမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းပၢႆးၼႄတၢင်းႁၼ် မွၵ်ႈၼႆႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈ ပၢႆ ၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ