ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ 64 ပီတဵမ် ပီၼႆႉ တီႈငဝ်ႈငုၼ်း ဝၢၼ်ႈႁႆး SSPP တေၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ မိူၼ်ၵူႈပီ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 21/5/2022 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွပ်ႈတဵမ် 64 ပီ ယူႇတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး SSPP/SSA တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႅဝ်ႈၶုၵ်းထူပ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ် တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႂ်းတိုဝ်ႉ တၢင်းဝၼ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႆသေ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၼႆႉ တေၸတ်းတီႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆး ၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈမီးၸၼ်ႉ SSPP ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ ၸတ်းၶႃႈဢေႃႈ ပၢင်ၵႅဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၵူႈပီ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ယူႇ ၵူႈပီၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉ ၶပ်ႉမၢႆမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆတႄႉ ပႆႇႁူႉၶႃႈ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမတီႊ ပွင်ပဵၼ်ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းလွင်ႈၵၢၼ် ၼႆယူႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လိူၼ်မေႊ 21 ၼႆႉ တီႈငဝ်ႈငုၼ်ႈဝၢၼ်ႈႁႆး SSPP ၸတ်းႁဵတ်း မႃး ယူႇၵူႈပီပီ ၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 မႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လႄႈ ဢမ်ႇပေႃးၸတ်းယႂ်ႇ ၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉတႄႉတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝၢၼ်ႈႁႆး လၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။
ဝၢႆးဢဝ်ၵွၼ်းၶေႃ 1948 ယဝ်ႉ ထိုင်မႃး 10 ပီ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်၊ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဝႆႉတင်း ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၵူၼ်းမိူင်းတႆးမုင်ႈမွင်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸဝ်ႈၾႃႉၵေႃႈ မီးၵၢင်ၸႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶႂ်ႈယူႇၼႂ်းသၽႃးသေ မူၼ်ႉမႄး ပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်း 1947၊ ၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇယိပ်းၵွင်ႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ ဢဝ်ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉ ၸုမ်းၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းလၢႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉသေ မိူဝ်ႈပီ 1958 လိူၼ်မေႊ 21 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉသေႃးယၼ်ႇတ ဢႃႇယု 31 ပီ – (လုၵ်ႈၸၢႆးၽွင်းမိူင်းလူင် မိူင်းမၢဝ်းလူင် ၸဝ်ၶုၼ်ၵမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၼၢင်းယေႈၼၼ်ႉ) လူင်းထိုင်မိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းသေ သူၼ်းတုမ် ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ႇ 30 ၵေႃႉ ၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးတေႇဝိင်ႇႁိုဝ် ၸဝ်ႈပူဝ်ႇတေ ဝိင်ႇသမ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ်သူၼ်းတုမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ထုင်ႉလႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းယႆ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းသေ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပူၵ်းတပ်ႉလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇ ၵူႈဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။