တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ယႃႈမႃႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇၼမ် ၵူၼ်းၸၢႆးလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ သူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈလၢင်းမေးၼၢင်းပဵၼ်လွင်ႈမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်။
တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မီးၵူၼ်းၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ၵူႈၵိဝ်ႇၵူႈငွၼ်ႈ၊ ယႃႈမႃႉသိုဝ်ႉလႆႈၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇထုၵ်ႇ၊ ၵူၼ်းၸၢႆးၵမ်ႈၼမ်သိုဝ်ႉၵိၼ် လူၺ်ႈပၼ်ၼႃႈတိူဝ်ႈဝႃႈ တႃႇၶဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈႁိူၵ်ႈ ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢပ်ႇၵၢၼ်ၼၵ်းလႄႈ ႁႂ်ႈၵၢၼ်ၸဵဝ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈမီး။
မႄႈပႃႈယိင်း ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ –“ၼမ်ၼႃႇၼႃႇယဝ်ႉၶႃႈ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈၼႆႉ ။ မီးၵူႈသႅၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ ၸဵမ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်းၵႄႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပေႃႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵိုတ်းယူႇ 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ ၵူၺ်းဢေႃႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇ ၵိၼ်ယႃႈၼႆႉ။ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇ ပူႇၵႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ ႁိုဝ်ၸွမ်းၶႃႈၼႃႇ။ ပလိၵ်ႈ/ ယေး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းသင် တင်ႈၸႂ်ပွႆႇႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သူႇသမ်းၵိၼ်ၵၼ်တႄႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ယႃႈမႃႉ၊ ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇလႄႈ ယႃႈလမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၶၼ်ယႃႈမႃႉ ဢၼ်ပေႃးသုတ်း WY ၼိုင်ႈမဵတ်ႉ 300 ပျႃး။ ပေႃးပဵၼ်မိၵ်ႈ 88 သမ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ၼိုင်ႈမဵတ်ႉ 2500-3000 ပျႃး ပဵၼ်သႅၼ်းဢၼ်လီသုတ်းလႄႈၵႃႈယႂ်ႇသုတ်း။ ယႃႈလမ် မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၵႃႈၶၼ် 1 ၵျၢပ်ႈ 4500 ပျႃးထိုင် 5000 ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၼိုင်ႈၵျၢပ်ႈ 8000 ပျႃးထိုင် 9000 ပျႃး။ ၼိုင်ႈၸွႆႈ 7 သႅၼ်ပျႃးထိုင် 8 သႅၼ်ပျႃး။ ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇတႄႉ 1 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ 250 သႅၼ် တေႃႇထိုင် 300 သႅၼ်ပျႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ လၢႆးသိုဝ်ႉ လၢႆးၶၢႆၵေႃႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၼမ်ႉၼၵ်းလၢႆးၶၢႆၵေႃႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ၵႃႈၶၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်သႅၼ်းဢၼ်ၵႃႈယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းယႃႈမဝ်ၵမ်လႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်သႅၼ်းၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးၵူၺ်း ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈယႃႈမႃႉ သိုဝ်ႉငၢႆႈ ၶၼ်ထုၵ်ႇသေပိူၼ်ႈလႄႈ ဢၼ်ၵိၼ်ယႃႈမႃႉ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ- ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
“ ၵူၼ်းၶၢႆမၼ်းၵေႃႈ မီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၵိၼ်မၼ်းၵေႃႈ ယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်ၼႃႇ ႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇတိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼမ်။ တႃႇႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉတႄႉ ၵူဝ်ၶဝ် မႃးႁဵတ်းႁၢႆႉတီႈႁဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈလႆႈလူး ၵူၼ်းမဝ်းယႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ မွင်းဝႃႈ လပ်းသိင်ႇၵေႃႈ ၼႅတ်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်းၽၵ်း ႁိူၼ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၵူဝ် ၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း သေ ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈပိၵ်ႉ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁိူၵ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶၢႆတၢင်းလႂ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းမႃႇၶႅင်ႁႅင်းၵိုမ်း ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း။ ၸိူဝ်းၵိုတ်းတီႈဝၢၼ်ႈတီႈဝဵင်း ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေးလႆႈဢိတ်းဢီႈၵူၺ်း။
ဢိင်ၼိူဝ်ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇမၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမဝ်းၸွမ်းပၢင်တေႃႇလွင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ် ပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈႁဵတ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလွတ်ႈလႅဝ်း။
ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တေႃႇလွင်းသေ ယႃႈမဝ်းၵမ်လိူင်ႇၼမ်၊ လွင်ႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈလိူင်ႇၼမ်။ လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈမႃးၵၢတ်ႇဝဵင်းၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
“ႁဝ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ ႁွင်ႈသိုင်ႇၾႆးၵူၺ်း ဢမ်ႇၶတ်းသေႃးၵေႃႈယူဝ်ႉၼႆသေ ၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈၵမ်ႉၵူၺ်း ၽိူဝ်ႇပွၵ်ႈမႃး ၶဝ်ႈသၢၼ် ၼႂ်းပုင်းဝႃႇ၊ ၶႆႇၵႆႇ ပႃဢႅပ်ႇ ၼမ်ႉမီႇၼမ်ႉမၼ်း ဢၼ်သိုဝ်ႉဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢႆမူတ်း ။ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်တီႈႁိူၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်သင်ၼႆႉၵူၺ်းဢေႃႈၼႆႉ။ ဢၼ်လၵ်ႉၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းဝႃႇ ယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းဝႃႇၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉဢမ်ႇလူဝ်ႇဝႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆပေႃးတေၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈတႄႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇမီးၵူၼ်းပႂ်ႉႁိူၼ်း ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ၵူၼ်းၶီႈယႃႈ (ဢမ်ႇမီးႁူဝ်ၼွၼ်းပၢႆတိၼ်) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁွၼ်ႈထဝ်ႈ ယူႇၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢင်ႈတၢင်း၊ ၸွမ်းၼႂ်း ၵိဝ်ႇ ၊ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ လွင်ႈၼႆႉ ပလိၵ်ႈယေး ႁၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်းၵမ် ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းသင် တင်ႈ ၸႂ် ပွႆႇဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
