ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီ ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။
တီႉၺွပ်းပႃးၵႂႃႇဢမ်ႇယွမ်း 20 ၵေႃႉယဝ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇယူႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
“ ၶဝ်လမ်းတီႉၵူၼ်းၼုမ်ႇတူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း၊ ပိူင်လူင် ဢၼ်ယၢမ်ႈပႃးၼႂ်းၸုမ်းဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႉၼိုင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းတႄႇယိုတ်းမိူင်း မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼၼ်ႉၶႃႈၼေႈ။ ၽွင်းပိူၼ်ႈထၢင်ႇဝႃႈငဝ်းလၢႆးယဵၼ်ယဝ်ႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇတီႉယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇမႃးႁႃလမ်းတီႉၶိုၼ်း တင်းၶမ်ႈတင်းၶိုၼ်းဢေႃႈၼႆႉ”– ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပႃးတင်းၼၢင်းယိင်း လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ဢၼ်ဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ။
”မၢင်ဝၼ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆလၢႆ ၊မၢင်ဝၼ်းၵေႃႈပႃးပလိၵ်ႈ။ မၢင်ပွၵ်ႉ မၢင်တီႈၵေႃႈ ပႃးတင်းသိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်းသေၶႃႈၼေႈ ဢၼ်ၶဝ်ႁွၼ်ႈထဝ်ႇလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းယၢမ်ႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉတူဝ်၊ ဝႆႉႁူလႅတ်းတႃလႅတ်းသေယူႇၶႃႈၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉတႄႉ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၼ်ႉသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ပီႈၼွင်ႉပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယိပ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ဢွင်ႈၸွပ်ႇထတ်းၵူၼ်းၺႃး တီႉၼၼ်ႉသေမႃး ။ လႅပ်ႈၶဝ်တေပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃတူဝ်ၶႃၸႂ် ထဵတ်ႈထၢမ်တီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၶဝ်တီႉၺွပ်း ၵႂႃႇၼၼ်ႉသေ ၸွမ်းမႃးလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၶိုၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် ဝႃႈၼႆ။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 418 ဝၼ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်း ၺႃးတီႉၺွပ်းယဝ်ႉ 12970 ၵေႃႉ။ ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ 1707 ၵေႃႉလႄႈ ဢၼ်ၺႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉမှး 1974 ၵေႃႉ – ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
