Friday, March 29, 2024

ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးမိူဝ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်လူင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူဝ်ႈၼႆႉ

Must read

လုၵ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 24 မိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းသေ ၶဝ်ႈတိုၵ်းပူၼ်ႉပႅၼ် တေႃႇမိူင်းယူႊၶရိၼ်ႊၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးၵၢင်ၸႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၽိူဝ်ႇၼၵ်ႉၶၢဝ်ႇ VOA ၶဝ်ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ် ယူႇတီႈၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၾၢႆႇၸၵၸၼႆႉဝႃႈ ၶဝ်ၵမ်ႉယၼ်လၢႆး ႁဵတ်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

ဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၵႂႃႇသေယဝ်ႉ မီးမႃးၶေႃႈထၢမ်ထိုင် 2-3 ၶေႃႈ။ 1) ယူႇတီႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ မူႇပိူင် ဢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတေႃႇမိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ဘက်မလိုက်နိုင်ငံခြားရေးမူ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉႁႃႉ? ပဵၼ်မႃးၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

- Subscription -

ဝႃႈတႄႉမႃး မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႄႇဢဝ်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃယဝ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈသိုပ်ႇသိုပ်ႇဢဝ်ၸဵမ်ပၢၼ် ၼေႇဝိၼ်းတေႃႇထိုင် ပၢၼ်တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ၵၢၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ်တေႃႇမိူင်းၼွၵ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇၸပ်း ၾၢႆႇ (ဘက်မလိုက်နိုင်ငံခြားရေးမူ) ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၽႅဝ်မႃး ၼႂ်းပၢၼ်တဵင်းၸဵင်ႇ၊ ၼႂ်းပၢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ သမ်ႉၶိုၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈမၼ်းဝႃႈ လွတ်ႈလႅဝ်းၶိုၼ်းယႂ်ႇသေ ဢမ်ႇၸွမ်းၾၢႆႇ ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ် (လွတ်လပ်တိုးတက်သောဘက်မလိုက်နိုင်ငံခြားရေးမူ) ၶဝ်ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး တေႃႇထိုင် ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႉ။

ၽိူဝ်ႇပဵၼ်မႃးပၢင်တိုၵ်း မိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊ ဢၼ်ၵႂႃႇပူၼ်ႉပႅၼ် တေႃႇမိူင်းယူႊၶရိၼ်ႊၼႆႉၸင်ႇ ယူႇတီႈၸၵၸၼႆႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၵမ်ႉထႅမ်တေႃႇ လွင်ႈရတ်ႊသျိူဝ်ႊပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းၶဝ်ၼႄဝႃႈ ၶဝ်ၼႆႉ မၼ်းၵိၼ်းတိူၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးမိူင်းဢူၺ်းလီ ၸုမ်းဢူၺ်းလီၵမ်ႉယၼ်ၶဝ် လႄႈ ၵူၺ်းတူၺ်းႁၼ်ထိုင် မိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ၶဝ်ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း ဢိၵ်ႇပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း ၾၢႆႇသိုၵ်း ၼၼ်ႉလႄႈ လပ်းႁူလပ်းတႃသေ ၵမ်ႉထႅမ်ၵႂႃႇၼႆ တေလႆႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵူၺ်းဝႃႈၼၼ် သေတႃႉၵေႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၶဝ်မီးၵၢင်ၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵမ်ႉထႅမ်တႄႉလႄႈ ၶဝ်လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆၸိုင် လွင်ႈရတ်ႊသျိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇ မိူင်းယူႊၶရိၼ်ႊၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈယူႇၼႆ သမ်ႉမီးမႃးထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈ။ ၶေႃႈထၢမ်ၼႆႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မိူင်းၶႄႇလူင် ယိုတ်း သိမ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈမႃး ယူႇတီႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တေယွမ်းႁပ်ႉယဝ်ႉႁႃႉ? ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မႃးၶေႃႈထၢမ်ယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းသင် ဝႃႈၼၼ်လႃႇ ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ယူႇတီႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ် ၶဝ်မႃးၼပ်ႉသၢင်ႈၶိုၼ်း ၾၢႆႇပၼ်ႁႃ ဢၼ်ရတ်ႊသျိူဝ်ႊယိုတ်းသိမ်းတေႃႇမိူင်းယူႊၶရိၼ်ႊၼႆႉ ငၢႆးလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈပဵၼ်? တီႈၼၼ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃး ၶေႃႈထတ်းႁၼ်ၶဝ်ဝႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ပေႃးတၼ်းဝႃႈ လႆႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၵေႃႈ တေမီးမိူင်းၶႄႇၵူၺ်း တေမႃးယိုတ်း သိမ်းဢဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇမိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊ ၶဝ်ၶိုၼ်းထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ပေႃးဝႃႈ ၸိူင်ႉၼၼ်မႃးၼႆ တေႃႇၼင်ႇမိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊ ၵႂႃႇပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆတေႃႇမိူင်းယူႊၶရိၼ်ႊ ၶဝ်တင်းၵမ်ႉထႅမ်ယူႇ။ ယူႇတီႈ မိူင်းၶႄႇမႃး ယိုတ်းသိမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေယွမ်းႁပ်ႉယဝ်ႉႁႃႉ? ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်မႃးထႅင်ႈ ၶေႃႈထၢမ်တီႈသွင်ယဝ်ႉ။

တီႈတႄႉမႃး ဢၼ်ၶဝ်မီးၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ မိူင်းရတ်ႊသျိူဝ်ႊၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၽွၼ်းပၢင်ႈၶွင်သုၼ်ႇတူဝ်မၼ်းလႄႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမၼ်းသေ  မၼ်းၸင်ႇယိုတ်းသိမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ယူႇတီႈၸၵၸၶဝ်သမ်ႉ ၵႂႃႇၵမ်ႉထႅမ်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ တူၺ်းထိုင်ၽွၼ်းပၢင်ႈ မၼ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမၼ်း တေယိုတ်းသိမ်းတေႃႇၸိုင်ႈမိူင်းႁဝ်းမႃး မိူၼ်တင်းၶဝ် တေယွမ်းႁပ်ႉၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈၵမ်း သိုဝ်ႈယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ လၢႆးၶဝ် ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ တီႈတႄႉတႄႉမၼ်းၵူၺ်းပွင်ႇဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇလွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၶဝ် သိုပ်ႇသုမ်ႇငုမ်းလႆႈၵႂႃႇ ၼႂ်း ၸိုင်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉသေ ဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ် လွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊလႄႈ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်း တေဢမ်ႇၸၢင်ႈငွၵ်ႈႁူဝ် လႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်တင်ႈၸႂ် ၽမ်းတႃလွၵ်းၵၢၼ်မိူင်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၺ်း ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ႁဵတ်းသင်ဝႃႈ ၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးတင်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၼႆၸိုင် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈတမ်းၸႂ်လႆႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်ဢၼ်တေဢဝ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းသေ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈလႆႈတဵမ်တီႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈပိူင်းၼႄလၢႆးဢၼ်ၼႆႉ ၵပ်းသိုပ်ႇဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ တေၵႂႃႇမိူၼ်တင်း မိူဝ်ႈၶဝ်တေယိုတ်းသိမ်း ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈ 1962 ၼၼ်ႉၶိုၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ တေမႃးပိူင်းၼႄပၼ် လွင်ႈဝႃႈမၼ်းငၢႆးၵၼ်ၼၼ်ႉ။

မိူဝ်ႈ 1962 ၼေႇဝိၼ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမိူင်းတႆး တေယွၼ်းၽၢတ်ႇ ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၼႆႉလႄႈ ၵူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၵုၼ်ႇပင်းသေယဝ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၸင်ႇတေယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ ၶဝ်ၼႄဝႆႉၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇမႃးထတ်းတူၺ်းလီလီငၢမ်းငၢမ်းၼႆ တူၺ်းၸွမ်းပိုၼ်း ဢၼ်မိူဝ်ႈပၢၼ် ပူဝ်ႇၶျူပ်ႉမူးၵျီး သေႃးမွင်ႇ ၸီႉသင်ႇသေလႄႈ လႆႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် ငဝ်းလၢႆးပိူင်ပဵၼ် ဢၼ်တႄႉမီးတႄႉမၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်။

ဢၼ်ဝႃႈ မိူင်းတႆး တေယွၼ်းၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီးမႃး ယူႇတီႈတႆးၼႆႉ မၼ်းမီးသုၼ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢဝ်ၸဵမ်ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းပၢင်လူင်သေယဝ်ႉ လႆႈတႅမ်ႈမီးမႃးၼႂ်း လၵ်းမိူင်း 1947 ၼႆ ၵူႈၵေႃႉၵေႃႈ ႁူႉၵၼ်ယူႇ။ ဝႃႈၼၼ် သေတႃႉၵေႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢွၼ်ႁဵတ်း ဢွၼ်လၢတ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ လွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼၼ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်း တူၵ်ႇလၢတ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ။

ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ၵူၺ်းဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမူၼ်ႉမႄးပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 1947 ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇၸွမ်း ႁွႆႈလၢႆးၾႅတ်ႊၻရႄႊလႄႈ လၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ် ၼင်ႇဢၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်မႃး ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် ၵူၺ်းဝႃႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းမီးမႃးသၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ်မၼ်း တၢမ် တူဝ် ဢူးၼု ၵေႃႉပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်မၼ်းယိုၼ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် ၸွမ်းၼင်ႇ ႁူဝ်ၼႃႈမိူင်းတႆး ဢၼ်ၸဝ်ႈ ၶုၼ်ၶဵဝ်ၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်ထူဝ်းၼႃႈသေယဝ်ႉ။ မႃးဢုပ်ႇဢူဝ်း မႃးတုၵ်းယွၼ်း လွင်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄးပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မႄးလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းဢိူဝ်ႈ တမ်ၼင်ႇသူၶႂ်ႈမႄးၼၼ်ႉ မႄးလႃႈ မၼ်းၵေႃႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းဢၼ်ဝႃႈ မႄးလႃႈၼၼ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇၸွမ်းမူႇပိူင်မၼ်း ဢိူဝ်ႈ (မူအရ) မၼ်းဝႃႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼၼ်ႉ။

ဢၼ်ဝႃႈ (မူအရ) တေလႆႈမႄးၸွမ်းပိူင်မၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်ၼႆ ယူႇတီႈၸုမ်းႁူဝ်ၼႃႈ ၸၢဝ်းတႆး ဢဝ်ၸဵမ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢမ်ႇၸႅင်ႈ လႅင်းၸႂ်လီငၢမ်းလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး လႆႈပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတီႈ ၸဝ်ႈထုၼ်းဢေး ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ သႃမိူင်းၶမ်း ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ လူင်း မိူဝ်းထိုင် တႃႈၵုင်ႈ ထၢမ်ထိုင်တီႈဢူးၼု။ ဢူးၼုၵေႃႈ သမ်ႉၶိုၼ်းဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉတီႈ ၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇလုမ်းတြႃး ဢၼ်ဝႃႈ (တရားရေးဝန်ကြီး) ႁႂ်ႈၵႂႃႇထၢမ် တီႈၵေႃႉၼၼ်ႉၼႆ မီးမႃးပိုၼ်းမၼ်းဝႆႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇထၢမ် တီႈၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇလုမ်းတြႃး သမ်ႉဝႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ဢၼ်ႁဝ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇၸွမ်းပိူင်မၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ 1) ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ၊ 2) ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ၊ 3) ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းၽႅၵ်ႇသိၵ်ႉ(ဖက်ဆစ်) ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးဝႃႇတၵၢၼ် သိုၵ်းသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တၢင်ႇၸႄႈမိူင်း။

ပေႃးဝႃႈ လွတ်ႈ 3 ၶေႃႈၼႆႉတႄႉ ႁူဝ်တေႃႇႁၢင် တႄႇဢဝ်ၶေႃႈၼမ်းတေႃႇထိုင် ၶေႃႈလူပ်း ၶႂ်ႈမႄးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈမႄႈလႃႈၼႆ ယူႇတီႈၶုၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇလုမ်းတြႃး ဢူးဢေးမွင်ႇ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃးမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၶပ်ႉၶိုင် ပိူဝ်ႈတႃႇတေမူၼ်ႉမႄး ပၵ်းပိူင် လၵ်းမိူင်း 1947 မႄးတွၼ်ႈၼိုင်ႈ သမ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇၵွင်ႉထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈ မႄးထႅဝ်ၼိုင်ႈ သမ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇၵွင်ႉထႅင်ႈတၢင်ႇထႅဝ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ ၽိူဝ်ႇတေမႄးဢဝ်ၵမ်းဢိတ်း ၵမ်းတူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႉႁဝ်းမႃး ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူင်ယုၵ်ႉယၢင်ႇဢၼ်မႂ်ႇ ဝႃႈ ၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်ပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁူဝ်ၼႃး ၸၢဝ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းမႃး ႁူဝ်ၼႃႈမိူင်းတႆး ဢွၼ်ႁူဝ် ႁဵတ်းမႃး လႄႈ ပိူၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ပဵၼ်မူႇပိူင် မိူင်းတႆး။

ၵမ်းၼႆႉ ၽိူဝ်ႇမႃးမႄးယဝ်ႉလီငၢမ်းၼႆ ၶိုၼ်းႁွင်ႉၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၵူႈၸႄႈမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ ယၢင်း၊ ရၶႅင်ႇၶဝ် မႃးႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ တၢင်ႇၼႄၵၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ၶိုၼ်းသိုပ်ႇလၢႆးငၢၼ်းၼႄတီႈ ဢူးၼု။ ဢူးၼုဝႃႈ ဢၼ်သူမူၼ်ႉမႄးယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၵေႃႈ ၼင်ႇသူတၢင်ႇယွၼ်းမႃးဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇထိုင်တီႈၼႂ်းပႃႇလီႇမၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ဝႆႉၵမ်ႉၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ မိူဝ်ႈလဵဝ် မၼ်းမီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢူၼ်မေႃး မႃးဢိတ်းဢွတ်း။

မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼေးသျိၼ်းၶဝ်၊ ဢထွၵ်ႉတေႃႇၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်တႅမ်ႈ ယူင်းသေႇ ၵမ်းလိုၼ်းမႃးထိုင်တီႈ ၽသ ပလ ဢၼ်ဢူးၵျေႃႇမိၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ မၢပ်ႇလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ မိူင်းတႆးၼႆႉ တေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တေၵုၼ်ႇပင်းယွၼ်ႉ မူႇ ပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၶွင်မိူင်းတႆးယဝ်ႉၼႆ မၼ်းမီးမႃးၸိူဝ်းၼင်ႇၼၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ယူႇတီႈၵဝ်ၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ် ယူႇတီႈၵဝ်ၵေႃႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉလႄႈ သူၸင်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ႁဵတ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်း ၵေႃႈ ႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းၸႂ်ၵၼ်ယူႇ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ။ လၢႆးၵႄႈမၼ်းတႄႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ႁူႉႁၼ်ၸွမ်း ၸင်ႇဝႃႈ ယႃႇပေၵႂႃႇဢုပ်ႇၼႂ်း ပႃႇလီႇမၢၼ်ႇ ဢဝ်မႃးဢုပ်ႇ တီႈႁူင်းပွႆႇသဵင် တီႈယၼ်ႇၵုင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈ မျၢၼ်ႇမဢႃႇတၼ်ႇၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ် ဢူးၼုၵေႃႉၶိုင်ပၼ်။

ပွင်ႇဝႃႈ ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပထသ ဢၼ်ဢူးၼုဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၸွမ်းလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး မူႇပိူင် ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေ ၵုၼ်ႇယႃႉပင်းပႅတ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၼ်းၵူၺ်းပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ မူၼ်ႉမႄးလၵ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းႁွႆႈၻီႊ မူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼၼ်ႉၵူၺ်း တီႈၼႆႈ ၸႅင်ႈလႅင်းယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ တိုၼ်းမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမူႇပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉလႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်တေၵုၼ်ႇပင်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉ ၼၼ် ၵူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵုၼ်ႇပင်းလႄႈ ယူႇတီႈၶဝ် လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 1961 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉသေ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉ ၵင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉမႃးၼႆ မီးၵူၼ်းၾၢႆႇၶဝ် ဢွၵ်ႇသူပ်းဝႆႉ။

တီႈတႄႉမႃး ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်တႄႉမၼ်း ယူႇတီႈၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ (ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး) မိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဢူးဝိၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈတူၵ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ ၸႅင်ႈလႅင်းယူႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈဢၼ် 1958 ၼေႇဝိၼ်းသိမ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၶိုၼ်းမႃးႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ။

ၾၢႆႇဢူးၼုၶဝ် ဢၼ်ပဵၼ် တၼ်ႉသိင်း မႃးလၢႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပထသၼၼ်ႉ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေယဝ်ႉ မႃးတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပထသ ၸူဝ်ႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉၶိုၼ်ႈမႃးၼႆ ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းလၢႆး ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် ၼႂ်းမိူင်းဢေႊသျိူဝ်ႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၼမ် ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃလႄႈသင်၊ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၸႃႉ ႁုၼ်ႇမုၼ်းမၢၵ်ႈမႃး တႃႉႁႃတႄႇ မၢၵ်ႈမီးမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းၶွင်ၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းၽႂ်မၼ်းဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလႄႈ သမ်ႉမီးမႃးလွင်ႈမေႃယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵၼ် လၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေ ဢမ်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ (ရဲဘော် ၃ ကျိပ်) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ယႂ်ႇသေ ၵူၼ်းၼမ်ႁူင် ၵၼ်သေ သမ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၶဝ်ႁဵတ်းမႃးတႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်ဢဝ်မိူင်းဝႆႉၼႆ မီးၵူၼ်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉတင်းၼမ် မီးၵူၼ်းယွမ်းႁပ်ႉဝႆႉတင်းၼမ် ပွင်ႇဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢႃႇၼႃႇမၼ်းယႂ်ႇဝႆႉ ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ယူဝ်မၼ်းတေၸၢင်ႈယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းယူဝ်ႉၼႆ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပထ သၶဝ် မႆႈၸႂ်လႄႈ ၸင်ႇမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေ လူတ်းယွမ်းလူင်းပႅတ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်။

ၼႂ်းဢၼ်ၶဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းတေမီးယူႇ လၢႆးၵၢၼ်မၼ်း 2-3 ၶေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်သုတ်းၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၼၼ်ႉ 3 ပီလႂ် 1 ပွၵ်ႈ တေလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပႅတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈၸႂ်ႉပေႃးတၼ်းႁဵင်းသိုၵ်းၶဝ်ႁိုဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉတပ်ႉထႃႇဝႃႇရ တပ်ႉဢၼ်မီးတႃႇသေႇ ၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ဢႃယု 18 ပီ တေႃႇထိုင် 45 ပီ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သွၼ်ပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းမူတ်းမူတ်းသေယဝ်ႉ ၸႂ်ႉပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ လၢႆးၼႆႉ တေသၢင်ႇထုၵ်ႇယူႇ ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ လၢႆးၼႆႉ တေဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇမီးတပ်ႉသိုၵ်း ထႃႇ ဝႃႇရ သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ႁၢပ်ႇထမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ။

ၶဝ်ဢၢင်ႈတမ်းဝၢင်းပိူင်ၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ဢၢင်ႈတမ်းဝၢင်း ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ၽိူဝ်ႇမႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ယူႇတီႈၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉ ၵင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဢူးဝိၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢဝ်မိူဝ်းလၢတ်ႈထိုင် တီႈၼႂ်းတပ်ႉၶဝ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶဝ် တီႈတၢင်းပွတ်းတွၼ်ႈၼႃႈလိၼ် ဝႃႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈႁၢၼ်မွင်ႇသူၺ်ႇၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းယွမ်းႁပ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၼႆႉပဵၼ်ပိူင်ၵၢၼ်လီ ၼႆႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵၢၼ်ၾၢႆႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼႆႉ မၼ်းတူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလႆႈၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တင်းသဵင်ႈ လၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီဢိူဝ်ႈၼႆ ယွမ်းႁပ်ႉၵၼ်ယူႇ။ တေႃႈၼင်ႇ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်းၶဝ် သွင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ယင်းပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ၵမ်ႉထႅမ်ဝႆႉ မီးၼႂ်းပိုၼ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၾၢႆႇ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၼေႇဝိၼ်းဢၼ်ၸမ်ၸႂ်မၼ်းသေပိူၼ်ႈ ပူဝ်ႇမူးၶျူပ်ႉတိၼ်ႇၽေႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ လွင်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်လၢႆးၵၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်း ပေႃးတင်းဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆတႄႉ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ ၵႃႈၼင်ႇၶဝ်မီးၶေႃႈဢၢင်ႈ၊ ၵႃႈၼင်ႇၶဝ်မီးတင်းၶႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တေႁဵတ်းႁွတ်းလူင်ၵႂႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ လွင်ႈႁူမ်ႇ လူမ်ႈမၼ်းတေၸၢင်ႈလူမ်လူဝ်ႉၵႂႃႇ ၶဝ်ဝႃႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ၸင်ႇတေဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တင်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်းသေယဝ်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵႂႃႇၼႆ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူဝ်ႈပၢၼ် ဢူးၸေႃးမွင်ႇတႅမ်ႈဝႆႉ တႅတ်ႈတေႃး တိုၼ်းလိုဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းဝႆႉ။

ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းမႃးၼႄ သင်ၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်တိုၼ်းၶႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၶဝ်ၶိုၼ်းၶႂ်ႈၵႅဝ်တီႈ ၵၢၼ်ပၼ်ႇဝၢၼ်ႈၽွင်းမိူင်း ၼၼ်ႉယူႇတႃႇသေႇလႄႈ တေႃႇထိုင် ပီ 1993 တေႃႇထိုင် 2008 ၶဝ်မႃးယိုတ်း ၶဝ်မႃးဢွၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ ၸင်ႇတၵ်းလႆႈမႃးသႂ်ႇ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တၵ်းတေယူႇတီႈတႅဝ်းဢွၼ်ႁူဝ် ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇတႃႇသေႇ ထႃႇဝရ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းမႃးၼႄသင်လႃႇၼႆ ထိုင်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပီ 2022 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းတီႈ 2 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်း သိမ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၶွပ်ႈတဵမ်မႃး 60 ပီယဝ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မူႇဝႃႇတ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တမ်းဝၢင်းၼႄၸိုင်ႈ မိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းဝႃႈ ပႆႇတႅၵ်ႇပႆႇပိူင်ႈသင် ပႆႇႁိူင်ႈပႆႇၵိူင်းသင် ၶဝ်တိုၼ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၶဝ်ၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၶဝ်ၼႆႉၵူၺ်း ထုၵ်ႇ လီသုမ်ႇငုမ်းတေႃႇၼႃႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးထတ်းႁၼ် ၸႅင်ႈလႅင်းယဝ်ႉ။

ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁၵ်ႉသႃႇတေႃႇလွင်ႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁပ်ႉႁၼ် လီတေႃႇပိူင်ၵၢၼ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၶွၼ်ႈပဵၼ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈသေ တိုၵ်းတေႃးၾၢႆႇၸၵၸၶဝ် ဢၼ်ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉ လၢႆး တၢင်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ႁၼ်ယူႇၸႅင်ႈလႅင်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇၼႆ ယူႇတီႈတၢင်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတႄႉ တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ဢၢၼ်းႁွပ်ႇဢုမ်ႈ ဢဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ဢၢၼ်း တွပ်ႇၵႄႈပၼ် ၼႃႈတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်းဝၢႆႇပၢၵ်ႇၵွင်ႈၸူးၵၼ်သေ တိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယူႇ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးၼႆႉတႄႉ မိူၼ်တင်း ႁဝ်းၶႃႈ လိုမ်းပႅတ်ႈ ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်မိူင်းယဝ်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ ယွၼ်းပၢႆးၼႄၵၼ်မွၵ်ႈၼႆႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈ ပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

5/3/2022

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း