သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးပီပၢႆ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼၢင်းယိင်းယဝ်ႉ 100 ပၢႆ

WLB ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး ပီပၢႆၼႆႉ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၼၢင်းယိင်းမႃးယဝ်ႉ 107 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 8/3/2022 မၢႆတွင်းဝၼ်း ၼိုင်ႈယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ International Women’s Day သေ ယူႇတီႈငဝ်ႈၵေႃၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (Women’s League of Burma)   ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆၼႆႉ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၼၢင်းယိင်း  107 ၵေႃႉ တီႉၺွပ်းယဵၵ်ႈၶွၵ်ႈ 1,527 ၵေႃႉယဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။

ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (SWAN)  လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢိင်ၼိူဝ် ဝၼ်းၼၢင်းယိင်း လုမ်ႈ ၾႃႉၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး၊ ငဝ်ႈၵေႃၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ တိုၵ်းသူၼ်း တင်းၼမ်ဝႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်း ၼုမ်ႇ၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၸႂ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၸႂ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေဢုပ်ႉပိူင်ႇ၊ ၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇပဵၼ်ယႂ်ႇ သေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႃႇတေပွင်သၢင်ႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၵ်းယိုတ်းပႅတ်ႈ တၢင်းယၢမ်ႈပိူင်သၢင်ႈၸၢႆး ပဵၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉ ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၼႆႉပဵၼ် ၶေႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းပီၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ တႄႇဢဝ် သိုၵ်းမၢၼ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/2/2021 ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူင်ဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းၶဝ် မီးသၢႆၸႂ်ပဵၼ်ယႂ်ႇမႃးထႅင်ႈ။ လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈ ငဝ်ႈၶၢမ်ႈပိုၼ်ႉ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉၵွႆပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ဢွၼ်ႁူဝ်လႄႈ မီးသုၼ်ႇတႅတ်းတတ်း ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၼႂ်းတွၼ်ႈၵၢၼ်ၼၢင်းယိင်း ပေႃးတေမီးသုၼ်ႇမုၼ်းလႅင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။

ၽွၼ်းပၢင်ႈ ဢၼ်တေပဵၼ်မႃးၼႆႉသမ်ႉ တေဢဝ်ဝႃႇတ ၽူႈၸၢႆးပဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇသေ တေမီးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင် ႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉ ၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးမႃးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တႄႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 1857 ယွၼ်ႉႁူင်းငၢၼ်းတေႃးၽႃႈ တီႈမိူင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႉ ၸႂ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လိူဝ်ႁႅင်း သမ်ႉ လႆႈၵႃႈႁႅင်းဢေႇ ၊ ၼႆသေ ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်း ၸင်ႇလႆႈတုမ်ၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်မႃး။

မိူဝ်ႈၶဝ်တုမ်ၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇပလိၵ်ႈ မႃးပေႃႉႁႅမ် သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်ယၢႆႈၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးပီ 1908 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းထိ 8 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းပႃႊတီႊ သူဝ်ႇလ်သႄႇလိတ်ႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တႄႇမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းၼၢင်းယိင်းမႃး ။ ဢၼ် UN လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်း ၼၢင်းယိင်း လုမ်ႈၾႃႉမႃးတႄႉ တႄႇမိူဝ်ႈပီ 1975 ။