ၼႂ်းပီ 2022 ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇမီး 9 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 15 ၵေႃႉယဝ်ႉ။
ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 23 ပီ ၵေႃႉၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်း ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်း ဢမ်ႇယၢမ်ႈထူပ်းမႃးသေပွၵ်ႈ။ တူၵ်းၸႂ်ႁႅင်းတႄႉၶႃႈ ဝၢႆးသေမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶႃႈလိုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ် တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ ၽိူဝ်ႇလႆႈသတိတိုၼ်ႇမႃးၵေႃႈ မဝ်းမိင်းဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ႁိမ်းၶႃႈသမ်ႉ မီးၼွင်ႉယိင်းၶႃႈႁဝ်း လိုမ်းတူဝ်ဝႆႉ ၶႃႈၼႅတ်ႈႁွင်ႉပူၵ်းမၼ်း ၼၢင်းတိုၼ်ႇသေႇ တီႈတူဝ်ၼွင်ႉၶႃႈၼၼ်ႉ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူင်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႅၼ်ၶႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ သိုၵ်း RCSS ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆထင်တီႈ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။
ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈမီးလွင်ႈယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇသေပွၵ်ႈၵူၼ်း လွၵ်ႉၸွၵ်ႇလၢတ်ႈ။
ၽူႈၸၢႆးၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၵႂႃႇမႃးတီႈႁႆႈသူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ မီးလွင်ႈႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇဝႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တႃႇၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵၼ်”- ဝႃႈၼႆ။
သင်ပဵၼ်လႆႈ ဢွင်ႈတီႈႁၢင်ႈၵၢင်/ ၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် မႃးပူတ်းဢွၵ်ႇပၼ်ဝႆးဝႆး သင်ဝႃႈ ပူတ်းဢွၵ်ႇယၢပ်ႇၼႆ ၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးမိၵ်ႈမၢႆသေဢၼ်ဢၼ် ၼႄဝႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိုင်ႇလီႁဵတ်းၼႄ ပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၵၼ်။
ၼႂ်းပီၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵူၼ်းမိူင်းယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းမွၵ်ႈ 5 ၵေႃႉၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2022 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းယေႃ ဝၢၼ်ႈပၢင်ၼၢင်း ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၸွမ်းတၢင်းၽွင်းတေပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈလူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ။
မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵေးသီးလႄႈ မိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ မီးလွင်ႈလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း မိူၼ် ၵၼ်။
ၸွမ်းၼင်ႇ လွင်ႈႁၢမ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈမၢၵ်ႇမႅင်းၾၢင်လိၼ်/ ႁၢင်ႈၵၢင် ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယူႇတီႈၼွၵ်ႈမိူင်းတႄႉ ႁၢမ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းတေႃႇၵၼ်ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႄႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလွင်ႈႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇမႅင်းတေႃႇၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်တီႈသုတ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႈၼမ် ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢဝ် (%) ဝႃႈၼႆၸိုင် တေမီး 27 % ၼမ်တီႈသုတ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းပႂ်ႉ တူၺ်း လွင်ႈမၢၵ်ႇမႅင်း Landmine Monitor လႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းပီ 2017 တေႃႇထိုင် 2020 ။
