ယိင်ႈၶႂ်ႈလႆႈဢႃႇၼႃႇ ယိင်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ယိင်ႈဢမ်ႇလႆႈႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း

ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶိုင်ဢၢင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်တေမီးဢႃႇၼႃႇ တေႃႇၸူဝ်ႈၵႂႃႇ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ လၢႆးတၢင်း မၼ်း မီးဝႆႉလၢႆလၢႆမဵဝ်း။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်သေယဝ်ႉ ၵႂႃႇတိုၵ်းတေႃးၸွမ်းၼႃႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁဝ်းၶဝ် ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈ မိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေယဝ်ႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းသေဢမ်ႇၵႃး ပူၼ်ႉပႅၼ်ပႃးပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈငိၼ်း ၵၼ်ယူႇ။

ပေႃးတေမႃးတူၺ်းၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်းၼႆၵေႃႈ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇဢဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းပႃႇတီႇပႃးမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ႁၼ်ၸႂ်ၵၼ် ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ၶိုင်ပဵၼ် ပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈ PR ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွၵ်းပိူင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇယႂ်းယႂ်းယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈ PR ၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းဢၼ်မီးယူႇ 93 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၽိတ်ႈမွၵ်ႇဢဝ် တႃႇ 71 ပႃႇတီႇၼႆ သေတႃႉၵေႃႈ ဢၼ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၼႆႉ ၵူၺ်းမီးၵမ်ႈဢေႇၵူၺ်း။

ၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် ဢမ်ႇမီးၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်တေသူၼ်ၸႂ်ပၵ်းၸႂ်သေ ၵႂႃႇဢဝ်ၶၢဝ်ႇဢဝ်ငၢဝ်း မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢဝ်ၸဵမ်ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈၸၵၸၼႆႉ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇမၵ်ႉမၼ်ႈဝႃႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ တေ မီးၽွၼ်းလီတီႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆသေ ပိုၼ်ႉပႅတ်ႈဝႆႉၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၼၼ်ၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၶဝ် ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇတေႃႇမၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်း ၵေႃႈ ၶိုင်လၢႆးၵေႃႉလႂ်တေၸမ်မၼ်းၵူၺ်း မၼ်းၸင်ႇတေတိုတ်းႁူၺ်းဢဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မႃးယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်ၸိူဝ်းၸုၵ်းမၼ်ႈၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊတိတ်ႊၼႅၼ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃၼႃၼႆႉ ယူႇတီႈၸၵၸၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၽိတ်ႈ မွၵ်ႇပႃးၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၶဝ်သေဢမ်ႇၵႃး မိူၼ်ၸိူင်ႉ ပၢင်ပွႆးမၢႆတမ်းဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 4 ဢဝ်ၶဝ်ၵႆႉ တႄႇမွၵ်ႇဢဝ် ၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၶဝ် ၽိတ်ႈမွၵ်ႇထိုင်ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်တေၸၢင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။

ၼႆႉမိူၼ်တင်းဝႃႈ ဢဝ်ၸွမ်းတၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ၶဝ်ထုၵ်ႇလီၽိတ်ႈမွၵ်ႇယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၽိတ်းမွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈ ၾၢႆႇၸၵၸၵေႃႈ မၼ်းပုတ်းၶၢတ်ႇပိူဝ်ႈ တႃႇ ၶဵၼ်လႄႈဢူၺ်းလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ လႆႈႁၼ်မႃးၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းၵႄႈၼင်ႇၼႆ ယူႇတီႈၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ႁေႈႁူထွမ်ႇၵၼ်သေ တူၵ်ႇလၢတ်ႈၵၼ်ယူႇဝႆႉတႄႉ တေမီးဝၼ်းတီႈ 4 ဝၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေ ပႂ်ႉတူၺ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ 1) ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 1 ဝၼ်း ဝၼ်းဢၼ်ပီမႂ်ႇ ဝၼ်းၼၼ်ႉမႃး ယူႇတီႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယူဝ်ၶႄးတေလၢတ်ႈၵႂၢမ်း တူင်ႉတၵ်ႉ သူင်ႇသင်ႇသေယဝ်ႉ ပၢႆးႁူၺ်းဢဝ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၾၢႆႇမၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸႂ်မၼ်းၵႂႃႇႁိုဝ် ၼႆၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်း ထၢင်ႇဝႆႉ။

ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 4 ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၶွင်ႇသီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တေပွႆႇပၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်မီး ယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈၼႂ်းၶင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ သူၼ်းႁူၺ်းဢဝ် သေလွင်ႈလွင်ႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းပိူဝ်ႈတႃႇပၢႆးႁူၺ်းဢဝ် လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼႆၵေႃႈ တေၸၢင်ႈ မီး။

ဢမ်ႇၼၼ် လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 1 ဝၼ်း ဢၼ်ဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1 ပီ ဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ ဝၼ်းၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ လွင်ႈၶဝ်မူၼ်ႉမႄး ပိၼ်ႇပႅင် တေမီး သင်ၵူၺ်းၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈတေဢွၵ်ႇမႃး တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၵေႃႈ  ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 12 ဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်တေမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶႄးတေၸၢင်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေႁၢင်ႈလွၵ်းပၢႆးႁူၺ်း ပိူင်ယႂ်ႇ မၼ်း တေဝႆႉတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်းဝႆႉ။

ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ဝႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ သေတႃႉၵေႃႈ ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းယူႇတႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃသႅပ်းသႅပ်းသေယဝ်ႉ တိုၼ်း ဢမ်ႇတူၺ်းၼႃႈတူၺ်းတႃၽႂ်သေႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉ မၼ်းမီးလွင်ႈၼိုင်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပူင်တူတ်ႈပၼ်တၢမ်ႇတီႈ ႁူဝ်ၼႃႈ NLD ၼူၵ်ႉယုင်း ၶဝ် ၸိူဝ်းလမ်ႇလွင်ႈၼၼ်ႉ ၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း ဢၼ်ၼႆႉတႄႉဢမ်ႇထွမ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢမ်ႇထွမ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၽႂ်ၶႂ်ႈဝႃႈႁိုဝ်ဝႃႈ ယူႇတီႈၾၢႆႇၶဝ်တိုၼ်းႁဵတ်း ယူႇ မႅၵ်းမႅၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸင်ႇဝႃႈ ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇ NLD ၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ မၢင်ၵေႃႉၼႆႉ လိူင်ႈလၢဝ်းဢၼ်မၢပ်ႇမႂ်ၸႅင်ႈၵႂၢမ်းမီး ပဵၼ် 10 ပဵၼ် 20 လိူင်ႇ(ဢမူႉ) တူတ်ႈတၢမ်ႇ ထွင်ႇၼႆၵေႃႈ မၢင်ၵေႃႉ တူၵ်းပဵၼ် 80 ပီပၢႆၵေႃႈမီး ဢၼ်ၼႆႉ လႅပ်ႈတေၶႂ်ႈငၢႆးငၢႆးၵၼ် မိူဝ်ႈပီ 2005 ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼဢၽၶဝ် ႁဵတ်း တီႈ ႁူဝ်ၼႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းမႃးၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းလူင်တႆးႁဝ်းၶႃႈ 9 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇထွင်ႇမႃး တႄႇတီႈ 79 ပီ 85 ပီ 93 ပီ တေႃႇထိုင် 106 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီးမႃး။

ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၼႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ယၢမ်ႈၺႃးမႃးၼႆႉၵူၺ်း တေမီးပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁဝ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ၸုမ်း NLD ၶဝ် ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵူၺ်း။

ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၵၸၼႆႉ ဢမ်ႇပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈပႃႇတီႇ NLD ၼူၵ်ႉယုင်းၶဝ်သေတႃႉ တီႉၺွပ်းမၢပ်ႇမႂ် ၸႅင်ႈၵႂၢမ်းၸွႆးတြႃးတေႃႇ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေႃႈမိူၼ်ၵၼ်တင်းလၢႆးႁဵတ်း တီႈ SNLD ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉသိုၼ်းၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼႆႉဢမ်ႇလၢၵ်ႇဢမ်ႇလၢႆး သင်။ ယူႇတီႈၶဝ်ပူတ်းယႃႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းၼႂ်းပႃႇတီႇဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ပိူင်ၼင်ႇၶဝ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇတေယိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ႁင်းၵူၺ်းၶဝ်ၵူၺ်းၼႆ ၶဝ်တေဢဝ်လၢႆးဢၼ်ၼႆႉသေ ႁဵတ်းတေႃႇ NLD ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ လၢမ်းႁၼ်ၵၼ်ဝႆႉယူႇ။

ၸင်ႇဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင် ပဵၼ်လၢႆးၵဝ်ႇ ပိူင်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း ႁဝ်းၶႃႈဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ ႁိပ်ႇႁွမ်ႈႁၢမ်ႈသီးလႄႈ ၸၵၸၼႆႉ တိူၵ်ႈတီႈဢမ်ႇပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈ ပႃႇတီႇ NLD သေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ် လမ်ႇလွင်ႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈပႃးမႃး တူင်ႉၼိုင်လႆႈ ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်တႃႇမိူင်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ဝၢင်းၶပ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇယႂ်းယႂ်း။ ပိူင်လူင် သုတ်းတႄႉ ၶဝ်ဝႆႉပဝ်ႉမၢႆတဵၵ်းတဵင်တေႃႇ တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ၸူဝ်ႈၵႃႈ မၼ်းၼၢင်း တိုၵ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်းယူႇၼႆႉ ဢၼ်ႁၼ် မိၼ်း ဢွင်ႇလၢႆႇ ၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈ။

ပီ 1990 ပီ 2015 လႄႈ ပီ 2020 ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸၢမ်းတူၺ်းမႃးယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇ ဢွင်ႇပေႉလႆႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ ပီ 2010 ဢၼ်ၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း ၶဝ်ယၢမ်ႈပေႉမႃး။ တေႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းလႆႈဢဝ်ႁႅင်း ၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈ ဢၼ် ႁွင်ႉဝႃႈ (ကြိုတင်မဲ) ၼၼ်ႉ ထႅမ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉၵွၼ်ႇ ပွင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ႁႅင်းၶႅပ်းသဵင်လူင်ႈၼႃႈမႃးၸွႆႈၼႆၵေႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2012 ဢၼ်ၶဝ် ၸၢမ်းတူၺ်းထႅင်ႈ ၵမ်ႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ပေႃးလႆႈၵၢၼ်ႉသုမ်းမႃး ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ၵၼ်မႃးယူႇ။

ၼင်ႇၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းလႄႈ ပႃႇတီႇၶွၼ်ႉတဝ်ႉၶဝ် တေဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇ တမ်းဝၢင်းၶပ်ႉမၢႆ 2 ဢၼ် 1) ဢမ်ႇပၼ် ဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ 2) ပဵၼ်ႇလိူၵ်ႈပႅတ်ႈ လွၵ်းပိူင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တေမီး 2 လွင်ႈၼႆႉ။

ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်း ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2015 လႄႈ 2020 ၼၼ်ႉၼႆ ယူႇတီႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉလူင် ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈလႆႈၶႅပ်းသဵင်မႃး 28 % မွၵ်ႉၼႆႉ မၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ဢဵၼ်ႁႅင်းတီႈၼင်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်း ဢၼ်ဢဝ်ဝႆႉ 25 % ၼႂ်း တႅၼ်းၽွင်းၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႃး ပႃးၸဵမ်တင်းပႃႇတီႇၶွၼ်ႉတဝ်ႉ ဢၼ်ဢွၼ်ႇဢၼ်ဢိတ်း မႃးႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်း တိုၼ်းၼႅၼ်ႉၼွၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ် ၶွတ်ႈပဵၼ်လႆႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉၼႆ လႆႈႁၼ်တႅၵ်ႇလႅင်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၾၼ်ႁၼ်ၶဝ်ၵူၺ်း ပဵၼ်တၢင်းမုင်ႈမွင်းၶဝ်ၵူၺ်း ပေႃးမႃးထတ်းတူၺ်း ငဝ်းလၢႆးပၢႆးမိူင်း ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼႆၸိုင် လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၶဝ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးလႆႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ တေမီးယူႇ 4-5 ၶေႃႈ။

ၶေႃႈတီႈ 1) ယွၼ်ႉၶဝ်ယိုတ်းသိမ်း ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈ မိူင်းလႄႈ လွင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၾၢႆႇမိူင်းလႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ လူႉပၢင်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈ (အရပ်ဖက် စစ်ဖက်ဆက်ဆံရေး) ၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီး ယဝ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်တေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႃးလႃး ၶႂ်ႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။

2) ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႇသိုၵ်းၸူးတေႃႇ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း မိူၼ်တၢင်းၵူဝ်းၵၢင်ႉႁိုဝ်ႉ၊ တင်းပီႈၼွင်ႉယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ ယၢင်းလႅင် တၢင်းမိူင်းၶျၢင်းႁိုဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပႃးၸဵမ်တၢင်းမိူင်းၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ႁၢႆၵႂႃႇ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ မၼ်းလူႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ႉယွၼ်ႇႁၼ်လီလႆႈတီႈၶဝ်လႃးလႃးယဝ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း တင်းသွင်ၾၢႆႇထုင်ႉလိၼ်ပဵင်းလႄႈ ထုင်ႉသၼ်လွႆတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ် ၽႂ်ႁၼ်လီတီႈတပ်ႉသိုၵ်းယဝ်ႉ။

3) လွင်ႈၽုၵ်ႇၾင်တိုၼ်းလၢင်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵူႈမိူင်းမိူင်းမႃးသွမ်ႈသႂ်ႇ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉလႄႈၼႆ တႃႇတေပၼ်ႇႁွၼ်ႈၵၢဝ်ႉၵူင်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈလိူဝ်ႁႅင်းမႃးၵူႈမိုဝ်ႈၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။

ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ပြည်သူ့၀န်ထမ်း) ၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ တေမီးယူႇ 12 သႅၼ် ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်း CDM မႃး ဝႃႈ ၼၼ်သေတႃႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းတႃႇ 7 သႅၼ်ၵူၺ်းၶိုၼ်းလူင်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇ 5 သႅၼ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းသိုပ်ႇၶွမ်ႈၶတ်း တေႃႇၸၵၸယူႇမႅၵ်း မႅၵ်းလႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇၼႆႉ တွၼ်းသေဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈလုမ်းလုမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း တေႃးတႄႉတူင်ႉယူႇယွၵ်းယွၵ်းၵူၺ်း။

ၵမ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢမ်ႇပဵၼ် ယေးငိုၼ်းပၢၼ်ႇ ဢမ်ႇပိုတ်ႇ ထွၼ်ၶိုၼ်းငိုၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇ သၢင်းၶွၼ်ႇ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ထီႇဢၼ်ၶဝ်ၶၢႆ ဝႂ်ၸၢမ်းၵၢမ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ၶၢႆတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၼိုင်ႈပွၵ်ႈလၢႆ လႆႈငိုၼ်း ၼပ်ႉပီႊလီႊ ယၼ်ႊမၼ်း ပဵၼ် 10 ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်းမီး ၸမ် 1 ပီႊလီႊယၼ်ႊၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႇသင်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ၶၼ် ၶမ်း၊ ၶၼ်တေႃႇလႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉငိုၼ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တူၵ်းလူင်းၵႂႃႇႁႅင်းလႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇသိၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈ မႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇယၢၵ်ႈမႃးတႄႉတႄႉ။

ပေႃးတေမႃးတူၺ်းၾၢႆႇၸၵၸၶဝ်ၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇငိုၼ်းၶဝ် တေပၼ်ႇႁွၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်းမီး 2 တီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶၢႆလႆႈထတ်ႈၵွၼ်းၵႅတ်ႉလႄႈ ပႃး တင်းမေႃႇႁႄႈ တီႈလႅတ်ႉပတွင်းၼၼ်ႉ မီးသွင်ပိူင်ၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်တေမႃးၵမ်ႉယၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်တေ တေႃႉတႄႉထုၺ်ႈၸႂ်လႆႈ။ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ငိုၼ်း မိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈမႃးပိူဝ်ႈတႃႇ တေမႃးၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႃးလႃးၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶေႃႈထီႉ 4 ၼႂ်းၵႄႈယၢပ်ႇယၢၵ်ႈတႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉၵႂႃႇၵူႈဝၼ်းလႄႈ တႃႇၵႃႉၶၢႆၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပၢႆသေဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသမ်ႉၶိုၼ်း ဢမ်ႇမီးထႅင်ႈသေၵွၼ်ႇ။ ယူႇတီႈၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇဝႃႈသိုၵ်း ဢမ်ႇဝႃႈယေး ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းပႂ်ႉတၢင်း တင်းမူတ်း တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းၸွမ်းပိူင်သေယဝ်ႉ ၶႂ်ႈတီႉၺွပ်းၽူႈလႂ် ၶႂ်ႈႁိမ်ၸူၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁဵတ်းယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း။

ၵမ်းလိုၼ်းမႃး လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇႁင်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇတပ်ႈလူဝ်ႇမီးပႃႇတီႇ ပၢႆး မိူင်းဢၼ်လႂ်၊ ဢမ်ႇတပ်ႈလူဝ်ႇမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်လႂ်၊ ဢမ်ႇတပ်ႈလူဝ်ႇမီး ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၼ်လႂ်မႃး သေႃႇသူၼ်းသေၵေႃႉ တၢမ် တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ တိုၵ်းၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်မုၵ်ႉၾႆးလူင် မွတ်ႇယၢပ်ႇ ႁူတ်းယၢပ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈတီႈသုတ်း ပိူဝ်ႈတႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ပေႃးႁဝ်းၶႃးႁုပ်ႈသေ ထတ်းသၢင်ၵၼ်တႄႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ် EAO ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႆႇၶွၼ်ႈတုမ်ပဵၼ်မႃးလႆႈ တပ်ႉလဵဝ်တႃႇလဵဝ် ႁူမ်ႈဝႃႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၾၢႆႇၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊတိတ်ႊၶဝ် ပႆႇၶွၼ်ႈတုမ်ပဵၼ်မႃးလႆႈ မူႇလဵဝ် ၸုမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈထၢၼ်ႈၵူၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈလွင်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၸၵၸၶဝ်ယဝ်ႉလႄႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးမႃးပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ ၸွမ်းထမ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပေႃး ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇသႂ်ႇၶႅပ်းမေး သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်သၢမ်ပီတေမႃးၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၼႃႈတပ်ႉသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃးၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီးသၢႆငၢႆမၼ်းလႃးလႃး ၵူၺ်း တေပဵၼ်ၵၢၼ်ၼွၼ်းၾၼ်ၼႂ်းၶဝ်ၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းပၢႆးၼႄၵၼ်မွၵ်ႈၼႆႈသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႉၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

28/12/2021