ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၵဵင်းမႆႇ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပီမႂ်ႇတႆး 2116 ၼီႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇလႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 4/12/2021 တူၵ်းမႅၼ်းလိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး တေၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇလႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇႁိတ်ႈႁွႆးတႆး တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီႇၽုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈ ထႆး။ ပၢင်ပွႆးယႂ်ႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇ မိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
ၸၢႆးသႅင်ယ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းၵဵင်းမႆႇၼႆႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 300-400 ၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈ တီႈၵဵင်းမႆႇၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵေႃႈၼမ် တင်ႈတႄႇ ၵၢတ်ႇမိူင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉမႃး။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈၸတ်းပွႆးသေ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ၸပ်းၵၼ်မႃးထႅင်ႈၸိုင် ၵူဝ်ပိူၼ်ႈ ႁၼ်ၽိတ်း ၼိူဝ်ႁဝ်းထႅင်ႈ။ ႁဝ်းတေလပ်းႁူလပ်းတႃသေ ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးယႂ်ႇလူင်ၵႂႃႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁဵတ်း ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပွႆးလၢမ်း ယႂ်ႇလူင် တၢင်းၵႃႈဝႅၼ် ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း တွၼ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပီၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ပၢင်ပွႆးမူၼ်ႈသိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ၊ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼႆႉ လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇလႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇႁိတ်ႈႁွႆးမီးမႃး ၼၼ်ႉတႄႉ တေၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇယူႇ ဝႃႈ ၼႆ။
“ပွႆးလၢမ်းယႂ်ႇလူင်တႄႉ ဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇ တႄႉ တေႁဵတ်းၵႂႃႇ ယူႇ။ ဝၼ်းတီႈ 4 ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉ မႂ်ႇ လႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶ ၸဝ်ႈတီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ”- ၸၢႆးသႅင်ယ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆသေ မိူဝ်ႈပီ 2020 လၵ်းၼီႈပီတႆး 2115 ၼီႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈ လၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႆႇ ဢမ်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇလႄႈ ၵၢပ်းသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈတႄႉ ၸတ်းႁဵတ်း မႃးယူႇ။
ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈတၢင်းၵုင်းထဵပ်ႈ(မိူင်းၵွၵ်ႇ) ၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်း ပွႆးလၢမ်းယႂ်ႇလူင် မိူၼ်ၵၼ် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉ ဝႃႈ ၼႆ။
ၼၢင်းထူၺ်းဢိင်ႇ လွႆဢုင်း(ႁွင်ႉ) ၼၢင်းမႂ်ႇ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 2 မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းၵွၵ်ႇ လၢတ်ႈ တီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၵုင်းထဵပ်ႈပီၼႆႉတႄႉ ပႆႇႁၼ်မီးၽႂ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈယႂ်ႇလူင် မိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၶႃႈ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းယဝ်ႉ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးတၢင်း ပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉသေ။ ပေႃးၸတ်းၵေႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်းၾိင်ႈထုင်း လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၽႂ်မၼ်းၵႂႃႇ ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 23/11/2021 ၼႆႉ မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ 2,076,135 ၵေႃႉ၊ ယႃၶႅၼ်း 1,972,553 ၵေႃႉ၊ တိုၵ်ႉယူတ်းယႃ 83,095 ၵေႃႉလႄႈ လူႉတၢႆ 20,487 ၵေႃႉ ၸွမ်းၼင်ႇ သုၼ်ၶေႃႈမုလ်း Covid -19 မိူင်းထႆးဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
