Tom Andrews ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ လၢႆးငၢၼ်းတီႈပၢင်ၵုမ် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း 8000 ပၢႆ၊ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ 1000 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။
Tom Andrews ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ UN 
ပၢင်ၵုမ် UN
ငဝ်းလၢႆးဝၢႆးလင်သိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅမ်ႇယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈလိူဝ်ႁႅင်း၊ ဢၼ်လူႉတၢႆၵေႃႈမီးတင်းၼမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 3 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်။ ၸုမ်းၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢမ်ႈႁႄႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီႁႃလၢႆးတၢင်းမႂ်ႇ တႃႇၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ်လႆႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း Thomas H.Andrews ၼၼ်ႉယင်းပႃးထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ လိူၼ်လဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းသေ ႁဵတ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 18 လူႉတၢႆ 75 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉၺွပ်း ဢဝ်လိူင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈဢမ်ႇတီႉလႆႈ/ ဢမ်ႇမႃးမွပ်ႈတူဝ်ႈ/ ပၢႆႈဝႆႉ ၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉဢဝ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းၵႂႃႇ၊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၵႂႃႇႁိမ်းၸမ် 200 ၵေႃႉယဝ်ႉ၊ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင်လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု ပႃႈတႂ်ႈၶူပ်ႇလူးၵွၼ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။
မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း သုၼ်ႇလႆႈၵၢၼ်မိူင်း၊ သုၼ်ႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း၊ သုၼ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်၊ သေဢမ်ႇၵႃးတဵၵ်းတဵင်ဝႆႉပႃးသုၼ်ႇလႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈတႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ၊ တဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈယူတ်းယႃတူဝ်၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ယင်းတိုၵ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းတီႉၺွပ်းတဵၵ်းတဵင်ယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ်လႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းသေဢိတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၵုမ်လူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းတီႈ 14 တေႃႇထိုင် 24/9/2021 တီႈဝဵင်းလူင် ၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၽွင်းတၢင်ၸိုင်ႈမိူင်း 193မိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။
တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈပႃးၶွမ်ႊမတီႊ (Credentials Committee) ၶွမ်ႊမတီႊ ဢၼ်တေလိူၵ်ႈၽွင်းတၢင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၵေႃႉမႂ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉ 9 မိူင်း။ ပဵၼ်မိူင်း ပႁႃႊမႃႊသ် ၊ ပူႊတၼ်ႊ၊ ၶျီႊလီႊ၊ ၶႄႇ၊ ရတ်ႉသျႃႊ၊ သီႊရႃႊလၼ်ႊ၊ ၼမ်ႊမီႊပီႊယႃႊ၊ သုၺ်ႊတိၼ်ႊလႄႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ။
ဢူးၵျေႃႇမူဝ်းထုၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽွင်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ပႃး။ မၼ်းၸၢႆးတေလႆႈယူႇတီႈၼင်ႈၽွင်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉထႅင်ႈၼိုင်ႈပီ ၊ တေႃႇထိုင်ပီတေမႃး 2022 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ။
