ယိူင်းမၢႆၵၢၼ်မိူင်းတႆးလႄႈ လွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇပင်း

တွၼ်ႈတႃႇဝူင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇပင်း Fail State ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် မီးၸိူင်ႉႁိုဝ် ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် လႄႈ မၼ်းၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းတေႃႉတႆႇပၢႆး ၼႄၵၼ်ၵႂႃႇ ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ။

ၶၢဝ်းယၢမ်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပွၵ်ႈထူၼ်ႈသၢမ် လိူင်ႈၽႄႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁဝ်း ၶႃႈၼႆႉ ၵူၼ်းၸပ်းမႅင်း ဢိၵ်ႇပႃးၵူၼ်း လူႉတၢႆႁၢႆၶွႆႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ယိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈလူၼ်ႉတၢင်ႉမၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃးလႆႈ ယွမ်းၼွမ်း ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈၶူးမေႃယႃၶဝ် ၶူးမေႃလုမ်းလႃးၶဝ်မႃးယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ပၼ်ၽႄးလႄႈ ပၢႆးယူႇလီ၊ ၽဝၵၢၼ်ၵူၼ်းတင်းသဵင်ႈ ဢဝ် ၸဵမ်ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈသၢႆၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ် ၵပ်းၵိၼ်း ၶၢၼ်ၸႂ်ၼႃႇယဝ်ႉ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈမီးထႅင်ႈၽေးၶဵၼ် ပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵွၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈ ဝၢၼ်ႈတႃမိူင်း ယိုင်ႈၶႅၼ်းသုၵ်းယုင်ႈ တူၵ်း ၵိၼ်းလိူဝ်တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်ယဝ်ႉ။

ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇၼႆ ၸၵၸ  ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ NUG လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶတ်း ၶႅင်ႇၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တၢင်းၵၢၼ် သိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်း ဢဝ်ဝွၵ်ႊသျိၼ်ႊယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်း ပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ႁဵတ်းတႃႈတိူဝ်ႈသေယဝ်ႉ။ ၶတ်းၸႂ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵူႈမိူင်းမိူင်း ၵမ်ႉယၼ်ၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈၶဝ် ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈလႆႈႁၼ်ၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈယၢမ်း။

ဢဝ်ငဝ်းလၢႆး ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈတႄႉ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၾၢႆႇ NUG လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ တေပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼႄႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈ လၢမ်း လၢတ်ႈလႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လၢတ်ႈလႆႈ ၼႄႉၼွၼ်းတႅတ်ႈတေႃးတႄႉ မီးလွင်ႈဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၸမ် ၵူၼ်ႇပင်း တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈဝၢၼ်ႈမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ပဵၼ် Fail State ၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆၸိုင် မိူင်းတႆး ႁဝ်းလူး တေပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် ၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၶွင်မိူင်းတႆးၼႆႉသမ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းသမ်ႉ တေတင်ႈသဝ်းမီးမိူၼ်ၵဝ်ႇ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တေတိူဝ်းမႃးသေဢၼ်မီးယူႇယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေမၢင်ႈၵႂႃႇ ၽိတ်ႇၵႂႃႇ ယွမ်းၵႂႃႇ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႄႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လီလႆႈမႃးဝူၼ်ႉၵၼ်ယူႇ။

တႃႇတေပဵၼ်မႃး Fail State ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇပင်းၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈႁူႉမေႃၶဝ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးၼႄၵၼ်ဝႆႉတႄႉ မၼ်း တေမီးလွင်ႈၶွၵ်ႉၶႅၵ်ႉ 3 ပိူင် ဢၼ်တေၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၵူၼ်ႇပင်း –

1) လွင်ႈၶွၵ်ႉၶႅၵ်ႉလူၺ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉတင်းၶႅၼ်ႇၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ပွင်သၢင်ႈပၼ် ၵူႈဝၼ်းဝၼ်း ပုၼ်ႈတႃႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်တီႈဢမ်ႇပွင်ႇ ပဵၼ်မႃးပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈၵူၼ်ႇပင်း။ ဢဝ်ၸဵမ်ပၢႆးယူႇလီ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ၵၢၼ်တွၼ်ႈမူၼ်းၵူၼ်းၵိုၼ်း၊ ၵၢၼ်လိူမ်ႈလႆႇ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇတီႈၸုမ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်ႈ တေလႆႈ ႁဵတ်းပၼ် ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၵူႈလႅင်းၼၼ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉထိုင်တီႈဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈမႃးယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵူၼ်ႇပင်း။

2) ပေႃးမႃးတူၺ်း လွင်ႈၶွၵ်ႉၶႅၵ်ႉလူၺ်ႈဢႃႇၼႃႇဢမ်ႇၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ လွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းသုမ်ႇငုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈၼႆမႃး လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈလိူင်ႇၽႄႈ ၼမ်လိူဝ်မႃးပေႃးဝႃႈၼၼ်ၸိုင် ဢႃႇၼႃႇသုၼ်ႇပွင်ပိူဝ်ႈတႃႇၵွၼ်း ၵုမ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢႆယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ၶၵ်ႉၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းတေၵူၼ်ႇပင်းယဝ်ႉၼႆ မၼ်း ၼႄမႃးၾၢင်ငဝ်းၼမိၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။

3)  လွင်ႈၶွၵ်ႉၶႅၵ်ႉ လူၺ်ႈလွင်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸုမ်းလႂ် ဢမ်ႇၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ ႁင်းတူဝ်ၵဝ်ႇၶဝ် သႂ်ႇၸိုဝ်ႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ် ပွင်မိူင်း ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၢၼ်ႈမႅၼ်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇယိုၼ်ယၼ်သင် ၸိူဝ်ႉ ပဵၼ်မႃးငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈၵူၼ်ႇပင်း ၶႂ်ႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ႁိုဝ်လႃႇ ပေႃးမႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် NUG ၵေႃႈလီ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ ႁႂ်ႈ ပေႃးၵုမ်းၵမ်လႆႈလွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းသုမ်ႇငမ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ လွတ်ႊလေႃႊၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈ ပႆႇပဵၼ်လႆႈတႄႉတႄႉမီးမီး။ ယူႇ တီႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႉထႅမ် ၵမ်ႉယၼ်တေႃႇႁၼ်လီတေႃႇ NUG ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆႉ ပႆႇမီး ၸိုင်ႈလႂ် မိူင်းလႂ် ယွမ်းႁပ်ႉၶဝ်ပဵၼ် မၵ်းမၼ်ႈၶဝ် ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။

တေဝႃႈ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ယိုတ်းၵမ်ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပႆႇမီးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉလႂ် ၸုမ်းလႂ် ဢၼ်တေယွမ်းႁပ်ႉ ၼပ်ႉသွၼ်ႇၵႂႃႇ ယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတၢင်းၵၢၼ်။

ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ လွင်ႈၶွၵ်ႉၶႅၵ်ႉလူင် 3 လိူင်ႈၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၸမ်ပဵၼ်မႃး ၸမ်ထူၼ်ႈမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇၸိုင်ႈမိူင်းႁဝ်းယဝ်ႉလႄႈၼႆ တႃႇ တေပဵၼ်မႃးၸိုင်ႈမိူင်း Fail State ဢၼ်ဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇပင်းၼၼ်ႉတႄႉ ငဝ်းလၢႆးမၼ်းၸမ်ၼႃႇ တႄႉယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ထတ်းႁၼ်လႆႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ၵမ်ႉယၼ် ဢမ်ႇၵမ်ႉယၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၼႄလႆႈၼႃႈ ၵၢၼ် သၢမ်ယိူင်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးဝႃႈၽူႈလႂ် ၽႂ်ႁဵတ်းလႆႈၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယဝ်ႉ။

NUG တေပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁႃႉ ၼၸၵ တေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵွၼ်ႇ ၼႆႉ တႄႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်တႃႇတင်းလုမ်ႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်း တွၼ်ႈတႃႇတႆးၵူၺ်းသမ်ႉ တၵ်းတေလႆႈမီးဢီႈသင်လႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁဝ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်ၽေးၸွမ်း တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ Fail State  ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇပင်း ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၼ်ႇ ပင်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် မိူင်းတႆးၼႆႉ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမၼ်းတေဢမ်ႇမင်ႈၵႂႃႇ ဝိတ်းၵႂႃႇ တေဢမ်ႇယွမ်းၵႂႃႇ ဢဝ်ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵေႃႇသၢင်ႈဢီႈသင်လႃႇ ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်တႄႉ တၵ်းတေလႆႈမီး ႁႅင်းၵုမ်းၵမ်လႆႈၼႃႈတီႈ လိၼ် ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတၢင်းလွင်ႈ ၵမ်ႉယၼ်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ External Factors။

လွင်ႈၵမ်ႉယၼ်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၸိုင်ႈမိူင်းဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူႈမိူင်းယူႇၾၢႆႇလင်သေ ၵမ်ႉ ယၼ်ပၼ် ၼႆႉၸင်ႇမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇမၢင်ႈၵႂႃႇ ဝိတ်းၵႂႃႇ ၽိတ်ႇၵႂႃႇ။

ႁဝ်းၶႃႈ မႃးၼပ်ႉတူၺ်းတႄႉ ပေႃးဝႃႈ ၸၵၸ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထွႆလင်ၵႂႃႇ ပုၼ်ႈတႃႇတႆးၼႆႉ တၵ်းလႆႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းလူင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် မိူင်းဢမေႊရိၵ  ၵမ်ႉထႅမ်တင်းလင်မၼ်းၸင်ႇ ၽႅၼ်တီႈတေဢမ်ႇလူႉ တေဢမ်ႇ မင်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း။ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈၵူၺ်း တေၵႂႃႇၸႂ်ယႂ်ႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းထႆး မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းၵူၺ်း ၼႆၸိုင် တေႃႈၼင်ႇ ၸွမ်ၽွင်းမိူင်းထႆး ပရႃႊယုတ်ႊၵေႃႈ ယင်းလႆႈ ဢိင်ပိုင်ႈၸႂ်ယႂ်ႇမိူင်းၶႄႇလုမ်းလုမ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ထဵင်ဢမ်ႇလႆႈ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈတူၺ်းႁႂ်ႈပေႃးႁၼ်။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးၼပ်ႉသၢင်ႈတူၺ်းၼႂ်းငဝ်းလၢႆးႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ လွင်ႈၵူၼ်ႇပင်းၾၢႆႇၼႂ်းၼႆႉ လွင်ႈၸဵပ်းယွၼ်ႈ ၾၢႆႇၼႂ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ် လွင်ႈဢီႈယဝ်ႈၾၢႆႇတၢင်းၼွၵ်ႈ တေဝႃႈလႆႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင် ၸိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ႁိုၼ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ် ပၢႆးမိူင်းသၢင်ႈၵၢၼ် ဝူၼ်ႉၶပ်ႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းပၢႆးမိူင်းၵေႃႇသၢင်ႈ ယုင်ႉယႂ်းၽႅၼ်ႁႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃး မီးမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ထိုင်မႃး ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တႃႈမုင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈၸူမ်ႁၢႆ ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဢွၼ်ၸႂ်ယႂ်ႇ သူင်ႁၵ်ႉ သႂ်ႇႁႅင်းၾၢႆႇမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼၼ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်းလႄႈ တႃႇတေသၢင်ႈပၢႆး ၵၢၼ် ဝူၼ်ႉၶပ်ႉလႄႈ တႃႇတေသၢင်ႈယုင်ႉယႂ်း ၶႅင်ႁႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယူပ်ႈယွမ်းမႃး ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်မႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပဵၼ်မႃးပီၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပဵၼ်မႃး မွၵ်ႈၸူဝ်ႈၸၢတ်ႈ ၵူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ်ယဝ်ႉလႄႈၼႆ ၸင်ႇဝႃႈ တႃႈမုင်ႈၵၢၼ်မိူင်း တႃႈမုင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ ပေႃးမုင်ႈႁၼ်သေ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈမီးၵႂႃႇယဝ်ႉ။

သူပ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈဢေႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးဢမ်ႇပၼ်ယွမ်း ၽႅၼ်ႇတီႈမိူင်းတႆး ဢမ်ႇပၼ်လူႉ ဢမ်ႇပၼ်မၢင်ႈ တၵ်းလႆႈမီးၾိင်ႈမိူင်းႁင်းၶေႃသေယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽွင်းငမ်း။ တၵ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆး Federated Shan State  တမ်ၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်။ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇၽႅဝ်ထိုင်ယိူင်းမၢႆၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈ ႁူမ်ႈမႃႇႁႅင်း တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁူမ်ႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်မႃး မိူၼ်ၸိူင်ႉ တီႈၼႂ်း ပၢင်ၵုမ် လူင် CSSU ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးမႃးယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လုပ်ႈၶူင်းတၢင်းၼႂ်းၶွင်တႆးၼႆႉ ပဵၼ်ႁိုဝ် မီးႁိုဝ် လီလႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈထတ်း သၢင်မူၼ်ႉမႄးၸင်ႇ တေၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းမႆႈၸႂ် ဢၼ်ဝႃႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးယူဝ်ၶႄးမင်ႈၵႂႃႇဝိတ်း ၵႂႃႇႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးတူၺ်းၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢိင်လူၺ်ႈငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈ ၵူႈတၢင်းသေယဝ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ် ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းတႄႉၵေႃႈတေမီး။ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၽၢမ်းႁဵတ်းဢဝ် ၸိူင်ႉၼႆႉၵေႃႈ လိူင်ႇ ၼမ်။

ပေႃးတေမႃးတူၺ်း Social Media ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလူၺ်ႈ တၢင်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးတင်းၼမ် တင်းလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈ တၢင်းၾၢႆႇတႆး၊ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈ၊ ၾၢႆႇဢင်းၵလိတ်ႈ တမ်တူဝ်ၵေႃႉသိုၵ်းၶဝ်၊ တမ်တူဝ် ၽူႈႁဵတ်း ၵၢၼ် ၶၢဝ်ႇၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးလူင်းထိုင်တီႈလႆႈပိုၼ်ႉတီႈ ၸူးဢဝ် ဢႃႊရူမ်ႊ၊ ၸူးဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တၢင်းႁၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ လွင်ႉၶုၺ်ႉႁၼ် လွင်ႈၽီႊလိင်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈၵႂႃႇ တၢင်ႇၵႂႃႇ တႅင်းၵႂႃႇ တွၵ်ႇၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးတင်းၼမ် တင်းလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၶဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈၾၢင်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ၵူၺ်း။ ပုၼ်ႈတႃႇ ႁဝ်းၶႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ တေယၢၼ်ၵႆၵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉ ၼပ်ႉသွၼ်ႇ လီငၢမ်းယဝ်ႉၼႆၸိုင် ယူႇတီႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈလီ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်ၵေႃႈလီ ၶႅၼ်းတေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ဝၢႆး ၸၵၸ ၊ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ NUG လႆႈၶိုၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ထႅင်ႈပီသွင်ပီ ပဵၼ်ႁိုဝ် မီးႁိုဝ်မႃး ၵေႃႈယဝ်ႉ  ပိူဝ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးၼၼ်ႉတႄႉ ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈလႆႈယွမ်း ၽႅၼ်ႇတီႈႁဝ်းၶႃး မိူဝ်ႈ 1947 ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇၼႃႈ ယႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈယွမ်း ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႈဢဵၼ်ၵဵင်ႈသေယဝ်ႉ သမ်ႉၶိုၼ်းမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ထုၵ်ႇလီႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်း ထုၵ်ႇလီမႃး သုမ်သမွင်ၵၼ်၊ သုမ်ဢွၵ်းၵၼ်သေ ၶိုင်ႁဵတ်းဝႆးဝႆးယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈ ယွၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈပၢႆးႁၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈၼႆႉသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

18/7/2021