မၢႆတွင်း ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းၽွမ်ႉၵၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၽဵင်ႇၵၼ်၊ တႆႈတဵၼ်းယွၼ်းသူးပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသေ လႆႈလူႉသဵင်သုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။
မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 16/6/2021 တူၵ်ႈမႅၼ်ႈဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးသေ ၼုမ်ႇႁၢႆးၸၢႆးယိင်း ဝဵင်းပင်လူင် ၸႄႈ ဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ဢၼ်လီလီ ၊ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၸႅၵ်ႇလဵင်ႉတၢင်းၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ၊ ႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵုသူလ် ထိုင်ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမႃး သူင်ႇမဵတ်ႉတႃႇ လႄႈ တႆႈတဵၼ်ႈယွၼ်းသူး ထိုင်ၸိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသေ လူႉသဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။
ၼၢင်းၸဵင်ၶမ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃး ပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႈပုၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ႁဝ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1996 – 97 ၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင် လူႉလၢႆ ၵၼ်ႉၸၼ် တင်းၼမ်။ ပေႃးၼပ်ႉတူၺ်း တေမီးယူႇ 15 ဝဵင်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေး မီး 4 သႅၼ်ပၢႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ မႃး လဵင်ႉ တၢင်းၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ မႃးယွၼ်းသူးပၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ယၢမ်ႈလႆႈထူပ်းၽေးမႃး၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈသမ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တႆႈတဵၼ်းသေ သုတ်ႇမုၼ်းယွၼ်းသူးၵၼ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပီႈၼွင်ႉတႆး ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းၶၢင် မိူင်းယၢင်း မိူင်းပႃႇၵိူဝ် တႃႈၵုင်ႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း တႆးႁွတ်ႈ ၵဵင်းမႆႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆး မိူင်းၶႄႇ မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ မလေးသျႃး လႄႈမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ၸိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူမ်ႈ ၵၼ် ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ သူင်ႇမဵတ်ႉတႃႇထိုင်လႄႈ ႁူမ်ႈ ၵၼ်တႆႈတဵၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ ဢိင်ဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွတ်းၵဵင်းၶမ်း ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ ၽွင်းပီ 1996-97 တီႈႁိမ်းတၢတ်ႇၽႃႉႁူဝ်ႈ 50 ပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼပ်ႉႁူဝ် သႅၼ်လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ၊ ထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ် ၊ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်။လွင်ႈၼႆႉပူၼ်ႉမႃး 20 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇမီးၽႂ် ၸဝ်ႈလႂ် ၶိုင်ပွင်တႃႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပၼ်လႆႈ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ပီၵၢႆ 2020 ၼႆႉ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆးဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ထုၵ်ႇလီမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႈၸၢတ်ႈတႆး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လႄႈၽူႈတူင်ႉၼိုင် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢိၵ်ႇလၢႆလၢႆမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇ ၵမ်ႉထႅမ်တႃႇ မၵ်းမၼ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးမႃး ၼႆယဝ်ႉ။
ပီၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးၽွမ်ႈႁူမ်ႈ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၵူႈၵေႃႈ တႆႈတဵၼ်းယွၼ်းသူး သူင်ႇၵုသူလ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ၊ ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်သေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈတုၵ်းယွၼ်း တႃႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း တွၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး -ဝႃႈ ၼႆ။
