ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉဢွႆႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈပွတ်းၼမ်ႉၶမ်း လႆႈ ထွၵ်ႇပႅတ်ႈ ႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ တၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/5/2021 ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ပွတ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈဢဝ်ဢွႆႈ ထွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ မၢဝ်း မွၵ်ႈ 400 တၼ်ႊ မႅၼ်ႈငိုၼ်းၶႄႇယူႇ 170,000 ပၢႆ (ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 44 လၢၼ်ႉပၢႆ) ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ19 သေ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးယီႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတီး ၽူႈတၢင်တူဝ်ၵွၼ်းဢွႆႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပီၼႆႉ တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉ ဢွႆႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၶဝ်ဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ၼႆသေ ဢမ်ႇသိုဝ်ႉၶႃႈ။ တီႈၼမ်ႉၶမ်း ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢၼ်တႅပ်းယဝ်ႉသေ ၵွင်ဝႆႉ ၼႆႉ တေမီး မၢၵ်ႈၵႃးလူင် 60 လမ်းၼႆႉ။ ဢၼ်သႂ်ႇၵႃးလူင်ဝႆႉသေ ဝႆႉတီႈတႃႈႁိူဝ်းသမ်ႉ မီး 18 လမ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈလမ်းၼႆ မီး 35 တၼ်ႊ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထွၵ်ႇပႅတ်ႈႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်းၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။ လီဢၢမ်းမဵဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၵႃးဢၼ် မႃးတၢင်ႇဢွႆႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးတၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃးသမ်ႉ ဢဝ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းမိူင်းၶဝ်လႆႈယူႇ ဢွႆႈသမ်ႉဢမ်ႇ ဢမ်ႇပၼ် ဢဝ်ၶဝ်ႈ မိူဝ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဢွႆႈဢၼ်ပႆႇတႅပ်း တေမီးယူႇႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ဢၼ်တႅပ်းယဝ်ႉသမ်ႉ တေမီးမွၵ်ႈ 2,000 တၼ်ႊ၊ ဢၼ်ထွၵ်ႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ မွၵ်ႈ 400 တၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။
“ၸဝ်ႈသူၼ်ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းမႃးတင်းပီ ပီၼႆႉ ဢွႆႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုမ်းၵၼ်တင်း ၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ၼီႈပဵၼ်ၶွတ်ႇတင်းၼမ် လႆႈပၼ်ၶီႈမၼ်းၶႃႈ။ မၢင်ၵေႃႉ ၶီႈငိုၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသၢႆႈ လႆႈၶႃႈယဝ်ႉ ယႃႇပေဝႃႈတူဝ်ငိုၼ်းလႃႈ။ ဢၼ်ၼႆႉပဵ ၼ်တီႈၼမ်ႉၶမ်းၵူၺ်းတၢင်ႇတီႈပႆႇပႃး”- ၸၢႆးယီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃႈၶၼ်ဢွႆႈၼႆႉ ၼိုင်ႈတၼ်ႊလႂ် လႆႈ 420 – 430 ယႂၼ် ငိုၼ်းၶႄႇ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တေတူၵ်းယူႇ 100,000 သႅၼ်ပျႃး ပၢႆ။ ၵႃးၼိုင်ႈလမ်းတၢင်ႇ 35 တၼ်ႊ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈၵႃႈၶၼ် 15,000 ယႂၼ်ပၢႆ ငိုၼ်းၶႄႇ ။
“ပီၼႆႉ တၢင်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ တေဢမ်ႇပိုတ်ႇယဝ်ႉ ၽၵ်းတူ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ် ၵႂႃႇၶၢႆလႆႈယဝ်ႉ ဢွႆႈဢၼ်မီးၼႂ်းသူၼ် ၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၾူၼ်ၵေႃႈတူၵ်း တေၾၼ်းသေ ဢဝ်ဢွၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ တေၽုၵ်ႇ တၢင်ႇမဵဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ မၼ်းပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်သုမ်းယႂ်ႇ သုမ်းလူင် ဢမ်ႇ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ယဝ်ႉၶႃႈ၊ ၸႂ်ယႂ်ႇတေႃႉၵႂႃႇၶၢႆမိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၶႃႈၼႃႇ”- ၸဝ်ႈသူၼ် ၼမ်ႉၶမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ် လႄႈ တင်းထုင်ႉၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈ တၼ်းလႆႈတေႃႉ ဢဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၼိုင်ႈပုၼ်ႈယူႇ ၵိုတ်းထႅင်ႈသွင်ပုၼ်ႈတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇၶၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
“ၼီႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼႄၵၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ မီးဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ၼီႈဝႆႉ 180,000 ယႂၼ်ပၢႆ ငိုၼ်းၶႄႇ။ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတူၵ်း 400 သႅၼ်ပျႃးပၢႆ လူဝ်ႇပၼ်ၵႃႈၾုၼ်ႇၶႃႈဢေႃႈၼႆႉ။ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈမၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ထႅင်ႈ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈၵေႃႈ တေပဵၼ်ၼႆယူႇ”- ၸဝ်ႈသူၼ် ၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
သင်ဝႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်း ထုင်ႉမၢဝ်း ၾၢႆႇတင်းမိူင်းတႆး လႄႈ မိူင်းၶၢင်ၸိုင် သူၼ်ဢွႆႈတင်းမူတ်း တေဢမ်ႇယွမ်း ၼိုင်ႈ မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တၢင်းပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉဢွႆႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၶူဝ်းၼႂ်းသူၼ်၊ ဢွၵ်ႇၶၢႆ တၢင်းမိူင်းၶႄႇၵၼ် ၸဝ်ႈသူၼ် ဢွၼ်ၵၼ်သုမ်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ပီၼႆႉၵေႃႈ ၶူဝ်းၼႂ်းသူၼ် ၸဵမ်မၢၵ်ႇပၵ်ႉ၊ ဢွႆႈ၊ ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ၊ တႅင်ၸၢမ်ႇပူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် လႆႈထွၵ်ႇလူင်းပႅတ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉမၢဝ်းတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ၼႆႉသမ်ႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၸီႉသင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းၽၵ်းတူ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇ မႃးမိူင်းၶႄႇ – မိူင်းတႆး ၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်း ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တႃႈႁိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 1/4/2020 မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပိုတ်ႇ မီးၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆယဝ်ႉ။
