ၶူးသွၼ်လူင် လုင်းၸၢႆးၶမ်းၸိုၼ်ႈ ၽူႈဢွၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ ၾိင်ႈငႄႈတႆး လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 11/1/2021 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7:45 မူင်း ၶူးသွၼ်လူင် လုင်းၸၢႆးၶမ်း ၸိုၼ်ႈ ဢႃယု 83 ပီ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ပွၵ်ႉၼမ်ႉၵတ်း(ယေႇဢေးၵုၼ်း) ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။
ၼၢင်းၼူၼ်းမူဝ် ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈ တီး လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶူးလူင် ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်၊ လူႉသဵင်ႈတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈၵူၺ်းၶႃႈ။ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ၶူးသွၼ်လူင် လုင်းၸၢႆးၶမ်းၸိုၼ်ႈၼႆႉ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပဵၼ်ၶူးပူင်သွၼ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တေႃႇထိုင် ဢႃယု လႆႈ 60 ပီသေ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈ(ငြိမ်းစား) တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မၢႆ 5 ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ဝၢႆးသေ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈၼႃႈ ၵၢၼ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ႈမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးမႃး။
မိူဝ်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ တိုၵ်ႉႁၢပ်ႇၼႃႈၵၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႃႈ (ၼယၵ) ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈ တႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႂ်ႈၸႂ် The Journal of Tai Studies’ Advisory Board တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း လႄႈ ၾၢႆႇပၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ သုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈတႆး (The Center for Tai Studies) ၸိူဝ်းၼႆႉ။
မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ်လူင် ၸၢႆးၶမ်းၸိုၼ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၵႂႃႇပိုတ်ႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ မေႃသွၼ်လိၵ်ႈတႆး တႃႇပူင် သွၼ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၶူးသွၼ်လူင် ၸၢႆးၶမ်းၸိုၼ်ႈၼႆႉ ၸႃႇတိတီႈၵိူတ်ႇပဵၼ် ဝၢၼ်ႈပဵင်းၵွၵ်ႇဢိူင်ႇတႃႈၵႃး မေႃႇၽႃႉ မင်းလိူၼ်း ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1938။ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်းၸွမ်း ပႃႈၼၢင်းမျႃႉၸိင်ႇ မီးလုၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် 4 ၵေႃႉ ။