ၸွမ်းၼင်ႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် ပေႃးဝႃႈ လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ (2021) ဝူင်ႈထီႉၼိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီးပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်း သၽႃးမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးမီးပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉမႃး လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ တေယုၵ်ႉတၢင်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ လုၵ်ႉတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵေႃႈ သမ်ႉတေၽွတ်ႈႁႅၼ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်တေၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ်၊ တေၶဝ်ႈပႃးၽႂ်လၢႆလၢႆ၊ လွင်ႈၸုၵ်းမၼ်ႈမၼ်းတေပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ်၊ တေပွင်သၢင်ႈၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈယွၼ်းတေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄၵၼ်ၵႂႃႇ။
ပေႃးမႃးတူၺ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2020 ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉၼႆၸိုင် ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ဢၼ်ဢွင်ႇပေႉ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တင်းသဵင်ႈတေမီး 19 ပႃႇတီႇ၊ ၼႂ်း 19 ပႃႇတီႇၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေပႃႇတီႇ NLD ၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈ USDP သၢင်ႇသီႈၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈ 17 ၸုမ်း၊ တင်း 17 ၸုမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉပႃႇတီႇမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵူၺ်းပႃး 2 ပႃႇတီႇ ဢၼ်ပဵၼ် ပႃႇတီႇယႂ်ႇပႃႇတီႇလူင်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႃႇတီႇယႂ်ႇပႃႇတီႇလူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈသမ်ႉ ပေႃးတေမႃးတူၺ်း ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမၼ်းၼႆၵေႃႈသမ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်ႁႅင်းၼႃႇ။
ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်း ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈတီႈတႅၼ်းၽွင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယူႇတီႈပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၼႆႉ ဢွင်ႇပေႉ 60% ၊ ယူႇၾၢႆႇတပ်ႉသမ်ႉဢဝ်ဝႆႉ 25% ၼႆ ဢၼ်ၵိုတ်းထႅင်ႈ 15% ၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေမႃး ပဵၼ်ပႃႇတီႇ USDP (ကြံ့ခိုင်ရေး) ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။
မိူၼ်ၸိူင်ႉပႃႇတီႇ USDP သၢင်ႇသီႈၼႆႉ ပေႃးမႃးၼပ်ႉ % (ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ)မၼ်း တေႃႉတႄႉတေမီးမွၵ်ႈ 4% ၵူၺ်း ၼႆလႄႈ တႃႇတေဢွၼ်ဢဝ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ၽူႈၶတ်းၶၢၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉသေ ၶဵင်ႇတႃႉၵၢၼ်မိူင်းတေႃႇ NLD ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈတႄႉတႄႉမီးမီး တေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။
ပေႃးဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ် တီႈတႅၼ်းၽွင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ NLD ၼႆႉ သုမ်ႇငုမ်းဝႆႉ 60% ယဝ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ၶတ်းၶၢၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းသင်မႃး ပေႃးဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလွင်ႈ ထုၵ်ႇတၢင်း ယူႇတီႈၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်းသၽႃးၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၵွၼ်းၵိူင်ႈပၼ် ႁဵတ်းပၼ် Checks and balances ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်လႆႈတႄႉတႄႉမီးမီးယဝ်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းႁၼ်လႆႈၶေႃႈၼိုင်ႈ။
လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵႂႃႇ ၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈမၼ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆမၼ်းၼႆ ယူႇၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်း ဢၼ်ပဵၼ်သၽႃးၼႆႉတေလႆႈၵွၼ်းၵိူင်ႈပၼ် ၵုမ်းၵွၼ်းၵၼ်။ ပေႃးဝႃႈသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ မီးလွင်ႈၵုမ်းၵွၼ်းၵၼ်ၸင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၾၢႆႇတတ်းသိၼ် တွၼ်ႇၾိင်ႈ ၾၢႆႇလုမ်းတြႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေၸၢင်ႈႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈၼႃႈၵၢၼ်မၼ်းသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ ၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈ။ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးတင်းဝႃႈ ၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်းၼႆႉ ၾၢႆႇသၽႃးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးႁႅင်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵွၼ်းၵိူင်ႈတေႃႇ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၼႆၸိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈသုမ်ႇငုမ်းပႃးၾၢႆႇတတ်းသိၼ် တွၼ်ႇၾိင်ႈၵႂႃႇ။
ပေႃးဝႃႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၼႆႉ သုမ်ႇငုမ်းလႆႈၾၢႆႇတတ်းသိၼ် တွၼ်ႇၾိင်ႈ ၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ မၼ်းတေပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ တၢမ်ၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႂ်ႈပဵၼ် တၢမ်ၼင်ႇၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတတ်းသိၼ်တွၼ်ႇၾိင်ႈၼႆႉ ၵႃႈလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းၸွမ်း ႁဵတ်းၽိတ်းႁဵတ်းပိူင်ႈၸွမ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်မႃးၼႆ Rule of Law ဢၼ်ဝႃႈ မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းသုမ်ႇငုမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတေဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။
ပေႃးပဵၼ်မႃးငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈတေမုင်ႈမွင်း Justice ဢၼ်ဝႃႈ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၸွမ်းထမ်း လွင်ႈတဵင်ႈထမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေႁူင်းႁၢႆၵႂႃႇၼႃႈသိုဝ်ႈ၊ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈ။ ၼႆႉတႄႉမၼ်းပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးတီႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး။
ၵမ်းၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈႁဝ်းၶႃႈလႆႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢၼ်ဝႃႈၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈသုမ်ႇငုမ်းတေႃႇတႅၼ်းၽွင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းၸွမ်း တိူင်းလႄႈၸႄႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၼႆၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇ NLD ၼႆႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈဝႆႉလုမ်းလုမ်း၊ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းၸႄႈမိူင်း ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆ တေမီးမိူင်းတႆး မိူင်းရၶႅင်ႇလႄႈ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ 3 ၸႄႈမိူင်းၼႆႉၵူၺ်း ၼႂ်းတႅၼ်းၽွင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈလႆႈၾၢႆႇ NLD ၊ ပွင်ႇဝႃႈ NLD ပေႉလုမ်းလုမ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုတ်းယူႇ 7 ၸႄႈမိူင်းလႄႈသင်၊ တိူင်း 7 တိူင်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ပဵၼ် NLD ပေႉပုၼ်ႈဝႆႉလုမ်းလုမ်း၊ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တိူင်းၸၵၢႆး တိူင်းမၵူၺ်း တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ် တိူင်းတၼၢဝ်းသီ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် 5 တိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉယူႇၾၢႆႇ NLD ၵိၼ်ၶၢတ်ႇမူတ်း၊ ဢမ်ႇမီး ၽူႈလႂ်ၽႂ်မႃးၶဝ်ႈၸိမ်လႆႈသေဢိတ်း၊ ပဵၼ်ၶဝ်ဢွင်ႇပေႉတဵမ်တီႈလုမ်းလုမ်း၊ တေႃႉတႄႉတေၵိုတ်း တိူင်းတႃႈၵုင်ႈလႄႈ တိူင်းမၼ်းတလေး တေမီးၾၢႆႇပႃႇတီႇ USDP လႄႈ တၢင်ႇပႃႇတီႇၶဝ်ႈၸိမ် ၸွမ်းလႆႈဢိတ်းဢွတ်း။
ပေႃးတေမႃးတူၺ်း မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ဢၼ်မီးယူႇ 7 တိူင်းလႄႈ 7 ၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ၼႂ်း 14 တီႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ တႃႇ 9 ၼႃႈတီႈၼႆႉ ပဵၼ် NLD ပေႉပုၼ်ႈဝႆႉလုမ်းလုမ်း၊ ဢမ်ႇမီး ၽူႈလႂ်ၽႂ်တေၵွၼ်းၵိူင်ႈမၼ်းၼႆလႄႈ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ၾၢႆႇလုတ်ႉတေႃႇသၽႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၾၢႆႇ NLD ၵႂႃႇဢွၼ်ႁူဝ်ၵုမ်းၵၢၼ်မၼ်း၊ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် (၀န်ကြီးချုပ်) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ ၵေႃႈပဵၼ်ၾၢႆႇ NLD ၶိုၼ်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမူတ်း ပေႃးၼႆၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းဝႃႈမႃးမိူဝ်ႈၵႆႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလႄႈ ၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်းၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး လွင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ်သေ မၼ်းၵူၺ်းတေပဵၼ်လွင်ႈ လမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ်ႁိုဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵူမ်ၵဵဝ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇလုမ်းလုမ်းၵူၺ်း။
ပေႃးၵိူတ်ႇပဵၼ်လၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်မႃး ၵႃႈၶၼ်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢၼ်ဝႃႈ သွင်ၾၢႆႇႁႂ်ႈမီး လွင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇလုမ်းလုမ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၸၢင်ႈလၢမ်း ၶၢတ်ႈလႆႈ။
ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်း ပိူင်ပဵၼ်တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈလႃႇ ပဵၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉၼႆ ယူႇၾၢႆႇ NLD ဢွင်ႇပေႉဝႆႉ 33 တီႈၼင်ႈ၊ ယူႇၾၢႆႇ SNLD ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သမ်ႉဢွင်ႇပေႉဝႆႉ 26 တီႈၼင်ႈ၊ ပေႃးသွင်ဢၼ်ၼႆႉမႃးႁူမ်ႈၵၼ် တေမီး 59 တီႈၼင်ႈ။
ၵမ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းတူၺ်းထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇသမ်ႉမီးဝႆႉတႃႇ 35 တီႈၼင်ႈ၊ လႆႈဝႆႉ တီႈၼင်ႈမၼ်း 35 တီႈၼင်ႈ၊ USDP သမ်ႉမီးယူႇ 24 တီႈၼင်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈ USDP ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ လႄႈတပ်ႉသိုၵ်းမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆ သမ်ႉမီးယူႇ 59 တီႈၼင်ႈ၊ ပဵင်းမိူၼ်ၵၼ်တင်းၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈ ႁူဝ်သိူဝ် ၵႂႃႇႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ။
ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၵိုတ်းလိူဝ်ထႅင်ႈ တေမီးပႃႇတီႇပဢူဝ်း 7 တီႈၼင်ႈ၊ ပႃႇတီႇပလွင်ႈ 7 တီႈၼင်ႈ၊ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေမီးပႃႇတီႇဝႃႉႁိုဝ်ႉ၊ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ၊ ပႃႇတီႇၵယၢင်း (ပၢတ်ႈတွင်း- ပဒေါင်)ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉဢိတ်းဢီႈ။ ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်းမၼ်း ဢၼ်ၼမ်ၼႆႉ တေမီးပႃႇတီႇပဢူဝ်း လႄႈပလွင်ႈ လႆႈဝႆႉၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ် 7 တီႈၼင်ႈ။
ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈမႃးမိူဝ်ႈၵႆႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလႄႈၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်းၼၼ်ႉ ( အုပ်ချုပ်ရေးလႄႈတင်း လွှတ်တော်)ၼၼ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ် ၼႆၸိုင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူၼ်ၸိူင်ႉပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် 26 တီႈၼင်ႈ၊ ပဢူဝ်း 7 တီႈၼင်ႈ ပလွင်ႈ 7 တီႈၼင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼဵၼ်မၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ၊ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ 3 ၸုမ်းၼႆႉ ၵႂႃႇၽွမ်ႉၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈ တေပဵၼ်သဵင်ဢၼ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ယႂ်ႇၵႂႃႇ။ NLD ၶႂ်ႈဢဝ်ၾၢႆႇ (၀န်ကြီးချုပ်) ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ NLD ၼႆႉ ႁႂ်ႈမၼ်းဢဝ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း (ၾၢႆႇ ၀န်ကြီးချုပ်)လၢႆလၢႆသေ ဢၼ်တေၵွၼ်းၵိူင်ႈမၼ်း ၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်း ၾၢႆႇလုတ်ႉတေႃႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႆႈဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ၊ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႆႈၵုမ်းၵမ်ၼႆ ပေႃးဝႃႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေ ယိပ်းငမ်ၵမ်ၵိၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ယူႇၾၢႆႇတၢင်ႇတီႈ ၵေႃႈလီ၊ ယူႇၾၢႆႇၼူၵ်ႉယုင်းၵေႃႈလီ ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈႁူမ်ႈ ယွမ်းႁပ်ႉၸွမ်း။
ႁဵတ်းသင်လႄႈႁဝ်းၶႃႈဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈလီလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈလႃႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်း ၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် (၀န်ကြီးချုပ်)ၵုမ်းၵမ်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈတႅၼ်းၽွင်း (လွှတ်တော်ဉက္ကဌ)ၵုမ်းၵမ်၊ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈမၼ်းမီးသုၼ်ႇႁဵတ်း တၢၼ်ႇလႂ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ တႃႇတေပူတ်းပႅတ်ႈ (လွှတ်တော်ဉက္ကဌ) ႁူဝ်ၼႃႈတႅၼ်းၽွင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈတႅၼ်းၽွင်းၼႆႉသမ်ႉ မီးသုၼ်ႇ မီးဢႃႇၼႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇတေပူတ်းပႅတ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်။
ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႂ်းပီ 2020 ဢၼ်ယူႇတီႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းယၢင်းလႅင် ပူတ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်မႃးလၵ်းထၢၼ် သၢၵ်ႈသေႇမၼ်းတႅတ်ႈတေႃးယဝ်ႉ၊ ႁၼ်မႃးၸႅင်ႈလႅင်းယဝ်ႉ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ယူႇတီႈ NLD ၼႆႉ ၶေးတေဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵူႈတီႈတီႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢွင်ႇပေႉၼမ် ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇဝူၼ်ႉလွင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸွမ်ၽွင်းလူင်ၶဝ်တေဢဝ်၊ ပွင်ႇဝႃႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵေႃႈၶဝ်တေယိပ်း၊ ဢၼ်ၵွၼ်းၵိူင်ႈမၼ်း ၾၢႆႇသၽႃးၵေႃႈၶဝ်တေဢဝ်၊ ႁႂ်ႈမၼ်း ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈဝႆႉတင်းသွင်ၾၢႆႇ ၼၼ်ႉၸင်ႇ ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်မီး ၶဝ်တေႁဵတ်းလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႈသႅတ်ႉ ပၢႆးဝူၼ်ႉၶဝ်လႅပ်ႈတေမီးၸိူင်ႉၼၼ်။
ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၵႆႈႁဝ်းၶႃႈဝႃႈမႃးယဝ်ႉ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းတႆးလႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၸိူင်ႉၼၼ်၊ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇ ၵၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ မီးၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ၼႂ်းပႃႇတီႇၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉ ၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈလႆႈတႄႉမီးၶႃႈဢေႃႈ။
ႁဵတ်းသင်လႄႈလူဝ်ႇလႆႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၶႃႈလႃႇ၊ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းတီႈ ႁူဝ်ၼႃႈသၽႃး (လွှတ်တော်ဉက္ကဌ) ၵူႈၸႄႈမိူင်းၼႆႉ မၼ်းယိပ်းၵမ်ဝႆႉၾၢႆႇၾိင်ႈမိူင်းယုၵ်းယၢင်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (ဉပဒေကြမ်း) ၸွမ်းၼင်ႇလွၵ်း 2 လႄႈလွၵ်း 5 (ဇယား 2 ဇယား 5) သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၶွင်ၸႄႈမိူင်းၶဝ် တေလႆႈႁဵတ်း တေလႆႈမီး၊ ၶွၼ်ႇတေလႆႈၵဵပ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် သုၼ်ႇလႆႈမီးၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးသင် ၵႃႈႁိုဝ်၊ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ၸၢင်ႉလႄႈမႅင်းလႅင် ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ပႅင်ႈၼင်ႇမႅင်းလႅင်မီးဝႆႉၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇၸႄႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းၾိင်ႈမိူင်းမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးလႆႈ။
ဢမ်ႇႁဵတ်းဢုပတေႇမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးလႆႈသေ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တႄႉတႄႉ ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးမီးၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ပႆႇႁဵတ်းပဵၼ်မႃးလႆႈ။ ဢုပတေႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ လူဝ်ႇႁဵတ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆသေတႃႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ ယူႇတီႈၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်းၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵၼ်ႉၵူၵ်ႉႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈမႃး ဢုပတေႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။
ပေႃးဝႃႈႁဵတ်းလႆႈမႃးၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ (ၾၢႆႇ အစိုးရ၀န်ကြီးချုပ်) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ၊ ၵႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းပၵ်း ၸွမ်းပိူင် ယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈသၽႃးၼႆႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးမႃးဢုပတေႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးၽွၼ်းလီတီႈၵူၼ်းမိူင်း ၶွင်ၸႄႈမိူင်းမၼ်းၼၼ်ႉ။
ထႅင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ၼႃႈမၼ်း ( ဒုတိယလွှတ်တော်ဉက္ကဌ) ၼၼ်ႉ မၼ်းသမ်ႉယိပ်းဝႆႉ ၾၢႆႇပတ်ႊၵျႅတ်ႊ/ငူပ်ႉငိုၼ်း တႃႇတေၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ။ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢၼ်မႃးပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈသၽႃးလႄႈ ၵႅမ်ႁူဝ်ၼႃႈသၽႃးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမၼ်း ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈပဵၼ်တႆးယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၵေႃႇတင်ႈဝႆႉၼႆလႄႈ ယူႇတီႈမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈႁဵတ်းမႃး။ တၢမ်ၼင်ႇပႃႇတီႇၶဝ်ၸီႉသင်ႇၵူၺ်း မၼ်းၵေႃႈတူင်ႉၼိုင် လႆႈမႃး ၵႃႈၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼႆ ႁႂ်ႈပေႃးမီးၽွၼ်းလီတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ တႃႇႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇမီးမႃး။
ပေႃးတေထတ်းသိုဝ်ႈၵၼ်ၼႆ ပတ်ႊၵျႅတ်ႊ ဢၼ်ယူႇတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၼႃႈတီႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထုၵ်ႇလီလႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈသေယဝ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃတူဝ်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း သမ်ႉလႆႈၵႂႃႇၼမ် ၼႆၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းႁၼ်ႁူႉယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၵူႈၸႄႈမိူင်း ၵူႈၼႃႈတီႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်း ပိူဝ်ႈတႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်မုၼ်းလႅင်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵႅမ်ႁူဝ်ၼႃႈသၽႃးၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈႁၼ်။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈဝႃႈမႃး ယူႇတီႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်၊ ပႃႇတီႇပဢူဝ်း ပႃႇတီႇပလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတင်းဝႃႈထုၵ်ႇမေႃပေႃးၵႂၢမ်းၵၼ်တူၺ်း မုင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇမိူင်းတႆး ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်း မိူင်းတႆး မိူၼ်ၵၼ်၊ ပဵၼ်ပၵ်းလဵဝ်တႅင်ႈလဵဝ်ၵၼ်ယဝ်ႉၼႆတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈယူႇၾၢႆႇၵွၼ်းၵိူင်ႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတေဢမ်ႇလႃႈလီႈႁဵတ်းလႆႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပႃႇတီႇၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေၵႂႃႇပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈသၽႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတႃႉလီလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေ ၶတ်းၶၢၼ်ႉၵႂႃႇ ၼႆႉၸင်ႇတေမီးၽွၼ်းလီတီႈၵူၼ်းမိူင်း။
ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်သေယဝ်ႉ ယူႇတီႈပႃႇတီႇပဢူဝ်း ပေႃးလႆႈတီႈၼင်ႈ ၶုၼ်ၽွင်းလူင် ၼိုင်ႈတီႈသွင်တီႈၵေႃႈတိုဝ်းၵႂႃႇ၊ ယူႇတီႈပႃႇတီႇပလွင်ႈ ပေႃးလႆႈတီႈၼင်ႈ ၶုၼ်ၽွင်းလူင် ၼိုင်ႈတီႈသွင်တီႈၵေႃႈတိုဝ်းၵႂႃႇ ပေႃးတေသိုပ်ႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းယိုင်ႈၶႅၼ်းတေဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ႁႂ်ႈပေႃးတိူဝ်းလိူဝ်ဢၼ်ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး 10 ပီၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈယွၼ်းထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈ။ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတူၺ်းထိုင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း သေၵမ်း၊ မႂ်ႇသုင်ၵၼ်ၶႃႈ။
ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
17/12/2020
