Friday, March 29, 2024

မိူင်းသႅၼ်ဝီ တေၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်း ႁေႃလူင်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း

Must read

ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ႁေႃၶမ်း ဢိၵ်ႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်း ႁေႃလူင်ၸဝ်ႈၾႃႉဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ႁႂ်ႈမိူၼ်ႁၢင်ႈႁေႃၵဝ်ႇ။

မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ
ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင််ႇလၢႆႇ တွၵ်ႇသဝ်ၶဵမ် မင်ႇၵလႃႇ တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁေႃလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ်ဝီ

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/12/2020 ၼႆႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ႁေႃၶမ်း ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ တွၵ်ႇသဝ်ၶဵမ် မင်ႇၵလႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်း ႁေႃၶမ်းလူင်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ။ ႁေႃၶမ်းလူင်ၼႆႉ ၽူႈႁပ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼလူင်ၵေႃႇသၢင်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ၊ ဢၼ်တွၵ်ႇသဝ်ၶဵမ်ၵေႃႈ တၢမ်တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈမႃးတွၵ်ႇ၊ တေဢၢၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပီ 2021 လႄႈ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2021 ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -
ၼၢင်းၶိၼ်ႇထႃးယီႇ
ၼၢင်းၶိၼ်ႇထႃးယီႇ ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းသၽႃးၸႈမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ

ၼၢင်းၶိၼ်ႇထႃးယီႇ ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်း ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉႁေႃၶမ်းလူင်ႁင်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် တေမႃးႁဵတ်းပၼ်ႁေႃမိူင်းသႅၼ်ဝီႁဝ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈ တၢင်းၵႅပ်ႈ တၢင်းသုင်မၼ်းမိူၼ်ႁေႃၵဝ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸူမ်းသိူဝ်းသေႁပ်ႉတွၼ်ႈယူႇၶႃႈ။ လွင်ႈဝႃႈပိုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီႁဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတႄႉဢိူဝ်ႈၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈသေမႃးႁဵတ်းပၼ်ၼႆၵေႃႈ မီးလွင်ႈႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းယူႇၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ လွင်ႈဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁပ်ႉႁဵတ်းၸဝ်ႈတႃႇၼလူင်သေ တေၵေႃႇသၢင်ႈလူႇတၢၼ်းပၼ် ႁေႃလူင်မိူင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ တေႁပ်ႉဢမ်ႇႁပ်ႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉ မိူင်းသႅၼ်ဝီ သင်ႇၶၸဝ်ႈဢိၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်း သီႇပွၵ်ႉသီႇယွမ်ႇ ၵူႈဢိူင်ႇၵူႈဝၢၼ်ႈ လႆႈၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ်မႃး 3 ပွၵ်ႈ။ ပၢင်ၵုမ်လိုၼ်းသုတ်း မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်း လႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းဝႃႈ ႁပ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

“ႁဝ်းဝႃႈႁဝ်းတေႁဵတ်းတီႈမႂ်ႇ၊ ၽိူဝ်ႇဝႃႈႁဝ်းႁပ်ႉၼႆၵေႃႈ ဝၢႆးမႃးၶဝ်သမ်ႉၶိုၼ်းဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းပၼ် တီႈၵဝ်ႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းၶဝ်လႆႈၶိုၼ်းၼင်ႈပၢင်ၵုမ်သေ လႆႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်းတီႈၵဝ်ႇတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁပ်ႉ။ ပိုၼ်းႁဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉသၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ်ႁဝ်း၊ ၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်းႁဵတ်းဝႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈတိူဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်တီႈၵဝ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇပၼ်ယႃႉယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈတေႁဵတ်းပၼ်တီႈမႂ်ႇတႄႉ ႁဝ်းတေႁပ်ႉယူႇ။ ၸင်ႇဝႃႈၶိုၼ်းၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ်သေ မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းတီႈမႂ်ႇ” ၼၢင်းၶိၼ်ႇထႃးယီႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။

မိူင်းသႅၼ်ဝီ
ဢွင်ႈတီႈႁေႃၵဝ်ႇ မိူင်းသႅၼ်ဝီ

ႁေႃလူင်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်တေၶိုၼ်းမႄးၵေႃႇသၢင်ႈ လူႇတၢၼ်းၼႆႉ တေၵေႃႇသၢင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈ ႁိမ်းႁၢင်ႈႁေႃၵဝ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ။ ႁၢင်ႈႁေႃၵဝ်ႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ တေသိုပ်ႇၵုမ်းလုမ်းလႃးႁႂ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်းၵႂႃႇ တွၼ်ႈတႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း မိူဝ်းၼႃႈပေႃးတေလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးမျိၼ်ႉထုၼ်း
ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတီႈပၢင်ၵႅဝ်ႈ တွၵ်ႇသဝ်ၶဵမ်

ၸၢႆးမျိၼ်ႉထုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈဝႃႈ-“ပိုၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈမၼ်းမီး၊ ဢၼ်လီၵေႃႈမၼ်းမီး။ ဢၼ်တေႁဵတ်းၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈပဵၼ်ပိုၼ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ပေႃးဝႃႈမၼ်းတေလီၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈယူႇၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉယူႇ ႁၼ်လီယူႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈတေၶိုၼ်းလႆႈမႄး ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ/ၽိုၼ်ႉၶိုၼ်းပိုၼ်းႁဝ်းၶႃႈ၊ ပေႃးႁဝ်းဢဝ်လၵ်းထၢၼ်/ သၢၵ်ႈသေႇသေၼႄၼႆ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ ပိုၼ်းႁဝ်းၼႆႉမီးမႃးတႄႉတႄႉၼႆ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆၵေႃႈ တေလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁၼ်ၵႂႃႇ” ဝႃႈၼႆ။

တူဝ်ယၢင်ႇႁေႃၶမ်း ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၵႂႃႇၼႆႉ  ပဵၼ်ၸဝ်ႈပၢႆးမေႃတႆး လၢႆၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸၼ်/ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉ၊ ပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈႁေႃၵဝ်ႇၵူႈပွၵ်ႈ၊ တၢင်းၼမ်သဝ် တေမီး 250 လႅမ်ႈ၊ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈႁေႃမႂ်ႇၼႆႉ ယၢၼ်ႁေႃၵဝ်ႇမွၵ်ႈ 65 ပေႇ/ထတ်း၊ ပဵၼ်ၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈႁေႃလူင်မိူင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ငိုၼ်းမႃး တင်ႈတႄႇ မိူဝ်ႈပီ 2014 မိူဝ်ႈၸတ်းပၢင်ပွႆးၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 100 ပီ ပွႆးၶိုၼ်ႈႁေႃၶမ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃး ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ႁေႃၶမ်းသေ ၵႂႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ယူႇတီႈတူဝ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး သႅၼ်ဝီ လႆႈလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈမီးဢဵၼ်းဢၢၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉ တေၵေႃႇသၢင်ႈႁေႃလူင်။ တၢမ်တူဝ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈႁွင်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး သႅၼ်ဝီ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈမႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ၊ လိုၼ်းသုတ်း တၢမ်တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ မႃးႁွတ်ႈမႃးထိုင်မိူင်းသႅၼ်ဝီ တီႈဝၢင်းႁေႃၶမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ယူႇတီႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ- “ႁေႃၼႆႉ ႁဝ်းတေၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်ၵႂႃႇ၊ ပေႃးဝႃႈမၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း ႁဝ်းတေမွပ်ႈ/ဢၢပ်ႈ လူႇတၢၼ်းပၼ်တီႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ လူလွမ်လုမ်းလႃးပႂ်ႉပႃးၵႂႃႇ။ ပေႃးဝႃႈပီ 2021 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊမႃး ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်းပွႆးပၢင်ၵႅဝ်ႈ/ပၢင်ပွႆး ပိုတ်ႇႁၢင်ႈႁေႃ” ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

ဝၢင်းႁေႃၵဝ်ႇ မိူင်းသႅၼ်ဝီ
ဢွင်ႈတီႈ ဝၢင်းႁေႃၵဝ်ႇ မိူင်းသႅၼ်ဝီ

ႁေႃလူင်ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၢၼ်းႁဵတ်းပဵၼ်ႁွင်ႈၼႄၶူဝ်းပိုၼ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈမိူင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ  ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းမႆလႄႈသင်၊ ၶိူင်ႈယိပ်းၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းတိုဝ်း ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇ/လၵ်းထၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

ႁေႃၵဝ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ လႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 ။ ဢွင်ႈတီႈသၢၵ်ႈၵဝ်ႇ ႁေႃလူင် ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉပိုၼ်ႉဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ ပွႆႇႁူၵ်ႉႁၢမ်းပဝ်ႇဝႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ် လူလွမ်လုမ်းလႃးမႃး ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ မႃးႁဵတ်းတပ်ႉယူႇသဝ်းဝႆႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပၢၼ်လုင်းသြႃႇထုၼ်းၽေႇ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇယွၼ်းဢဝ်တီႈ ၸဝ်ႈယဵပ်ႇၾႃႉ (ၵေႃႉပဵၼၼ်လုၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း)၊ ယူႇတီႈၸဝ်ႈယဵပ်ႇၽႃႉ ႁဵတ်းလိၵ်ႈလၢႆးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆသေ လွႆး/ဢူၼ်းပၼ်တီႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးမိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ႁႂ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တၢင်တူဝ်မိူင်းသႅၼ်ဝီသေ လူလွမ်လုမ်းလႃးပႂ်ႉပႃးမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း