ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၸုမ်းဝႃႉ တီႈမိူင်းသၢတ်ႇ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇဝႃႉတွပ်ႇဝႃႈ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/11/2020 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တင်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) ဢူးၺီႇၵၢတ်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈႁွင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵျွၵ်ႉသႄႇ တပ်ႉမိူင်းသၢတ်ႇ ပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ (ၵဵင်းတုင်)။ ယူႇတီႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းဝႃႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းဝႃႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းတွၼ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လုမ်း PI ၾၢႆႇၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လၢတ်ႈဝႃႈ–“မိူဝ်ႈလဵဝ် ယူႇတီႈၸုမ်းဝႃႉယင်းပႆႇပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ NCA ပဵၼ်သင်တႄႉတႄႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝႃႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼႆၸိုင် ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တေလႆႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းဝႃႉ၊ မိူဝ်ႈလႂ်ၸုမ်းဝႃႉၶဝ်ႈၸႂ်လီငၢမ်းယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႉၸၢင်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းယူႇ” ဝႃႈၼႆ။
တီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ- ႁဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼင်ႇၵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်း ပေႃးတေမီးလွင်ႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေၵမ်ႉၸွႆႈၸုမ်းဝႃႉ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် တွၼ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း NCA သေပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈဢူးၺီႇၵၢတ်ႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၼမ် ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်မႃး ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ပၢႆးယူႇလီ၊ ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သွင်ၵေႃႉသွင်ၸဝ်ႈ ၶဵင်ႇတွၼ်ႈ/လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၶူဝ်းၶွင်တွၼ်ႈတီႈၵၼ်- ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (UWSA) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းယႂ်ႇ ၸုမ်းၼိုင်ႈ၊ ၵိုတ်းတိုၵ်း ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1989 သေ လႆႈၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ (2) ။ တွၼ်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ဝၢႆးမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈလၢႆမိူဝ်ႈလၢႆၵမ်း။
ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းဝႃႉႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ FPNCC ဢၼ်မီးလုၵ်ႈၸုမ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ 7 ၸုမ်း မိူၼ်ႇၼင်ႇ ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ၊ ၸုမ်းမိူင်းလႃး NDAA ၊ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ ၸုမ်းတႆး SSPP/SSA ၊ ၸုမ်းတဢၢင်း TNLA ၊ ၸုမ်းရၶႅင်ႇ AA ၊ ၸုမ်းၶၢင် KIA ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸုမ်းဝႃႉႁူဝ်ပဝ်ႈ FPNCC ၼႆႉ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း NCA ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်မိူင်းၶႄႇယူႇၵၢင် ၵပ်းသိုပ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈ ပၼ်သေ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယၢမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် UPC ႁိုဝ် ပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 မႃး။
မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ၵမ်းထူၼ်ႈ 3 (ဝၼ်းထူၼ်ႈ 2) ဝၼ်းတီႈ 12/07/2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၸုမ်းၽူႈၼမ်း FPNCC တီႈလုမ်း NRPC ၼေႇပျီႇတေႃႇသေ တိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႇတရႄႊ၊ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပႃးသဵင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီးႁႅင်း- ဝႃႈၼႆ။