Thursday, March 28, 2024

ၼႂ်း 2-3 ဝၼ်းၼႆႉ တႆးႁွတ်ႈၵဵင်းမႆႇႁိမ်းႁဵင် တေလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်း လိူၵ်ႈတင်ႈလူင်ႈၼႃႈ

Must read

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းႁိမ်းႁဵင် ၸိူဝ်းလူင်းသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ယိုၼ်ႈယွၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ လူင်ႈၼႃႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းသဝ်၊ ဢႃးတိတ်ႉ တင်း ဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်း  ဢၼ်တေထိုင်မႃးၼႆႉ။

ၽူႈတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်တႆးးၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပီႈၼွင်ႉတႆး တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႉသေ သပ်းလႅင်းပၼ်တၢင်းႁူႉၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ

လုမ်းတၢင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 10/10/2020 ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး တွၼ်ႈၼိူဝ် ပႃးၸဵမ် တႆး ၸိူဝ်းလူင်းသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ဝႅပ်ႊၾွမ်ႊ 15 သေ တၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႂ်း ၵၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ တေႃႇထိုင်ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပူၼ်ႉမႃး၊ သဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် တူၵ်းလူင်းမႃးယဝ်ႉ ၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင်ႈၼႃႈ၊ မီးၶၢဝ်း တၢင်း 3 ဝၼ်း၊ ဝၼ်းသဝ်တီႈ 10 ၊ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ တီႈ 11 တင်း ဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်းတီႈ 13 လိူၼ် ဢွၵ်ႇ ထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ။ ဢွင်ႈတီႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်တီႈ လုမ်းၽွင်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း မၼီႊ ၼူပ်ႉၽရတ်ႉ (သွႆး 3) ဢိူင်ႇၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ၊ ၾၢႆႇလင် Icon – ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၼၢင်းၶမ်းဢိင်ႇ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီႈၼွင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မီး 995 ၵေႃႉ၊ ၸိုဝ်ႈသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းမီး သုၼ်ႇလႆႈ တွတ်ႈၶႅပ်းၼႆႉ လႆႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇတိတ်းပႃႉဝႆႉ တီႈဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူႈၵေႃႉ ပေႃးတေလႆႈသႂ်ႇတဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လႆႈ ၸႅၵ်ႇဝႆႉပဵၼ် 3 ဝၼ်း။ ပေႃးမႃးၽႅဝ်တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်ယဝ်ႉ မႃးလူင်းသဵၼ်ႈမၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်တေၸတ်းႁဵတ်းထႅဝ် ၵမ်းသိပ်းၵေႃႉ၊ ၽႂ်မႃးဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ လႆႈသႂ်ႇဢွၼ်တၢင်း၊ ပေႃးမႃးတူၵ်းလိုၼ်း 5 မိၼိတ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၸွမ်းၼင်ႇၶပ်ႉမၢႆၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်မီး 2 တွၼ်ႈ။ တွၼ်ႈၵၢင်ၼႂ်တင်ႈတႄႇယၢမ်း 08:00 မူင်းထိုင် 12:00 မူင်း၊ တွၼ်ႈၵၢင်ဝၼ်း တႄႇယၢမ်း 12:30 ထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ 17:00 မူင်း။

ဝၼ်းတီႈ 10/10/2020 ၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် 12 မူင်း ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း မိူင်းၵိုင်၊ လႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵၢင်ဝၼ်းယၢမ်း 12 ၶိုင်ႈ မူင်းထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵေးသီး၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ မိူင်းသူႈ။

ဝၼ်းတီႈ 11/10/2020 ၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် 12 မူင်း၊ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပီႈၼွင်ႉၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ လၢင်းၶိူဝ်း။

ၵၢင်ဝၼ်း ယၢမ်း 12 မူင်းၶိုင်ႈထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း၊ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပီႈၼွင်ႉ ၵလေႃး (ၵၢတ်ႇလေႃႉ)၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵဵင်းတုင်၊ သႅၼ်ဝီ၊ သီႇသႅင်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး)၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ပၢင်းတရႃႉ၊ ပၢင်လွင်း၊ ၾၢႆၶုၼ်ႇ၊ မိူင်းပဵင်း၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းယႆ၊ မူႇၸေႈ၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ လွႆလႅမ်၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ။

ဝၼ်းတီႈ 13/10/2020 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် 12 မူင်း၊ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း တၢင်ႇၸႄႈမိူင်း လႄႈ တိူင်း တင်း ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ။

လွင်ႈလၵ်းထၢၼ် ဢၼ်တေလႆႈဢဝ်ၵိုၵ်းၵပ်းၸပ်းတူဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပဵၼ်ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ပၢတ်ႊ သပွတ်ႊ သီလႅင်၊ ဢမ်ႇၼၼ် သီႇၶဵဝ် (CI) ၵႂႃႇၸွမ်း။ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇမီးဝႂ်တႄႉမၼ်း ပၢတ်ႊသပွတ်ႊၼႆႉ ဢဝ်ၽိုၼ်မိူၼ်ၵႂႃႇ ၵေႃႈလႆႈ၊ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ)တႄႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၵေႃႈ လႆႈ-ၼႆယဝ်ႉ။

ၶူးသၢႆလိူၼ်ၶမ်း ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (ၵဵင်းမႆႇ) လၢတ်ႈဝႃႈ- “ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပိူင်ဢၼ်ဢဝ်သဵင်ၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ၊ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းမႃး၊ ဢဝ်ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ် တႅပ်း တတ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈတႅပ်းတတ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉတေလႆႈလိူၵ်ႈဢဝ် ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်း ႁဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇၼိုင်ႈဝဵင်းတေလႆႈမီးတႅၼ်းၽွင်း 1 ၵေႃႉ၊ တႅၼ်းၽွင်းသမ်ႉ တေလႆႈထွမ်ႇ သဵင်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈႁဵတ်းသင် မီးၵၢင်ၸႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် တေလႆႈဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတႅပ်း တတ်း ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ  ၼင်ႇႁိုဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းတေၵတ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉ ၽူႈတႅၼ်း ၽွင်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ တေႁဵတ်းပၼ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၵိုင်ႇလီပွင်ႇၸႂ် ၸိူင်ႉၼၼ်သေ ဝၼ်းတီႈ 10 ၊ 11 ၊ 13 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသေၵမ်း” ၼႆယဝ်ႉ။

ၽူႈတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်တႆးးၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပီႈၼွင်ႉတႆး တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႉသေ သပ်းလႅင်းပၼ်တၢင်းႁူႉၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ

ၸၢႆးႁၵ်ႉမိူင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမူလၼိထိ မႅပ်ႊ (MAP) လၢတ်ႈဝႃႈ- “ၵၢၼ်ၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈတီႈလုမ်း ၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈၼႆႉ တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၵေႃႈ ဝႆႉၼၵ်းလွင်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်း 3 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈသုပ်းသႂ်ႇၽႃႈ တူမ်းပၢၵ်ႇ (Mask) ၵႂႃႇႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း။ ပေႃးတေၶဝ်ႈၵႂႃႇ တေလႆႈၶဝ်ႈထႅဝ် ယူႇႁၢင်ႇယၢၼ်ၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၽႅဝ်တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ  တေမီးၵၢၼ်တႅၵ်ႈလူမ်းမႆႈ/လူမ်းၼၢဝ်၊ မီးတီႈလၢင်ႉမိုဝ်း ပၼ်သေ မိူဝ်ႈတေၶဝ်ႈၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈတၢင်းၼႂ်းဝႅင်းၵေႃႈ တေမီးၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇထူင်မိုဝ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉၼိုင်ႈပွၵ်ႈပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ” ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 07/10/2020 ယၢမ်း 7 မူင်း ၵၢင်ၶမ်ႈမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ တီႈဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီၽုမ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ။ မီးၵၢၼ်သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈပၼ် လွင်ႈပၵ်းပိူင်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ၽွင်းၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈ/တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈတိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်း ငိူင်ႉဝႄႈသင်ၽွင်ႈ ပႃးၸဵမ်လွၵ်းလၢႆးသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႂ်ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ဝႂ်ဢၼ်လႂ်ပဵၼ်ဝႂ်ပၢႆႇ/ပေႇပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။

တႃႇတေလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ 5 ပီၸင်ႇမီးၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ပုၼ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ် ယၢၼ်မိူင်း ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပီၼႆႉပဵၼ်ပီဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပီ 2010 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းထႆးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မီးပၢတ်ႊသပွတ်ႊယႂ်ႇ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇ ပၼ်သႂ်ႇ၊ ပီၼႆႉ ပိူၼ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈသႂ်ႇယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလီလုတ်ႈလီႁၢမ်း” ၼၢင်းၶမ်းဢိင်ႇ သင်ႇလၢတ်ႈပႃးၼင်ႇၼႆ။

မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊလႄႈ ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ယူႇတီႈတူဝ်တႅၼ်းလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉ ၼိုင်ပိုတ်ႇႁပ်ႉၸွႆႈထႅမ် ထႅမ်ဝႅပ်ႊၾွမ်ႊပိူင် 15  ၊ ပိူင် 3 တီႈဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ ၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸႅၵ်ႇၸုမ်းၵၼ်သေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းၸႄႈဝဵင်း လမ်းပုၼ်း၊ လွႆလေႃႇ၊ ႁၢင်ၻူင်ႊ၊ သႃရၽီး၊ သၼ်သၢႆးလႄႈ သၼ်ၵမ်ပႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းမိူင်းထႆးပွတ်းတွၼ်ႈၼိူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵဵင်းမႆႇ၊ လမ်းပုၼ်း၊ လမ်းပၢင်း၊ ဢုတ်ႇတရတိတ်ႇ၊ ၽယဝ်း၊ ၼၢၼ်ႉ၊ ၽရႄႉ၊ ၵဵင်းႁၢႆးလႄႈ မႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိူဝ်းတၢင်ႇယွၼ်း ဝႅပ်ႊၾွမ်ႊပိူင် 15 ၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီးၵႂႃႇ 1,054 ၵေႃႉ ယူႇတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈၵဵင်းမႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ယူႇတီႈ လုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈ မိူင်းၵွၵ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တေႉဝႃႈ ၵူၼ်းယိုၼ်ႈယွၼ်းတွတ်ႈၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ် မီးသွင်မိုၼ်ပၢႆ ။ ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁွတ်ႈ မိူင်းထႆး တႄႉ ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မီးလၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈလွင်ႈလွင်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပီ 2020 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8/11/2020 တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ လိူၼ် 11 လွင်ႈ ပႅတ်ႇၶမ်ႈ။  

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း