ၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၽႄႈလၢမ်းထုၵ်ႇႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇႁႃႉ? ပေႃးႁဵတ်းၵူၼ်းမိူင်းတေလႆႈလိူၵ်ႈၽႂ်?

(ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA  တွၼ်ႈ – 2 )

ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပွၵ်ႈၵမ်း 4 ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ တၢင်းပဵၼ်ၵၢပ်ႈၵႃႇလ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽႄႈလၢမ်းပုင်ႈၶိုၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် လုၵ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ပဵၼ်ႁူဝ်ႁဵင်၊ ၵူၼ်းၵေႃႈတၢႆၵႂႃႇပၢၵ်ႇပၢႆယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်၊ ၵူဝ်ဢိုပ်း ၵူဝ်ယၢၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸွင်ႇလီၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ? ပေႃးတေၸတ်းယူႇ မႅၵ်းမႅၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတိုၼ်းတေလႆႈၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇလီလိူၵ်ႈၽႂ် ပႃႇတီႇလႂ် ? ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS/SSA ဝႆႉၼင်ႇဢေႃႈ ။

ထၢမ်- ၶၢဝ်းယၢမ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵေႃႈၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ငဝ်းလၢႆးတေႃႈလဵဝ် ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈမၢၼ်ႈ/လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ တိုၼ်းတေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ဢၼ်တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS ၶႂ်ႈထတ်းသၢင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ- ပေႃးမႃးတူၺ်းရေႃးၵႃႇၽႄႈလၢမ်းယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ 1.ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်ႁႃသဵင်ၵေႃႈဢမ်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်း။ ပေႃးပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်ႁႃသဵင်ဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းၼႆ ပေႃႇလသီႇပႃႇတီႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ၊ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉၼႆၵေႃႈ တေၵႂႃႇပၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၽိတ်း၊ မၢင်ၵေႃႉတေဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်သေ ဢမ်ႇၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈတေမီး၊ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ်သဵင်ၶၼႅၼ်း (မၢၵ်ႈ) ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

2.ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊလိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်သမ်ႉဝႃႈၶဝ်တေဢမ်ႇလိူၼ်ႈ/ၶၢႆႉ၊ ၶဝ်တေႁဵတ်းၵႂႃႇ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ သင်ဝႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈ ဢၼ်မႅၼ်ႈၸွမ်းထမ်း/တြႃးမၼ်း၊ မၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇမၼ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ပေႃးဢဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ႁဝ်းဝႃႈတႄႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈရေႃးၵႃႇသေ မၼ်းလီလိူၼ်ႈ/ၶၢႆႉယူႇ၊ ပိူင်လူင်မၼ်း ႁဝ်းလူဝ်ႇဝႆႉလွင်ႈရေႃးၵႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈ။

ထၢမ်-တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈတူၺ်းၼႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဢွၵ်ႇလၢႆသဵင်လၢႆပၢၵ်ႇယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၸွင်ႇပဵၼ်ႁူးဢွၵ်ႇ ဢၼ်လီတီႈသုတ်း တွၼ်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်တႄႉယူႇၶႃႈႁႃႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-တီႈတႄႉမၼ်း ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢၼ်ၼိုင်ႈ။ မၼ်းပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးဢွၵ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမႃးတူၺ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (ဢုပတေႇ) 2008 လႄႈ ပၵ်းပိူင်ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၵ်ႉဢဝ်ပေႉပုၼ်ႈၵၼ်ၼမ်ၼႃႇ၊ လိူၵ်ႈတင်ႈ လႆႈမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေမိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇပီ 2010 တင်းပီ 2015 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ မၼ်းတေဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၼႂ်းသၽႃးၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းယူႇၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈသေ ယူႇၼႂ်းသၽႃး 25% ၊ ပေႃးယူႇ 25% ယူႇ တပ်ႉမတေႃႇၼႆႉ ယင်းၵႂႃႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း။

ယုၵ်ႉၼႄတူဝ်ယၢင်ႇ ႁၼ်ယူႇ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႃႇတီႇလဵဝ်၊ မၼ်းၶႂ်ႈမႄး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း မၼ်းဢမ်ႇမႄးလႆႈ။ ၸင်ႇဝႃႈပႃႇတီႇ တႅၼ်းၽွင်းၶဝ် ဢၼ်ဝႃႈတေလိူၵ်ႈသေ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းသၽႃး တေၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃးၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတႄႉလႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းမၼ်းဢမ်ႇမႄးလႆႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တႃႇတေမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီး 75% ၊ တႃႇတေႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးတႅၵ်ႇဢွၵ်ႇသေမီး 76-77% ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈငၢႆႈ။ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄးယၢပ်ႇ ယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ တေၶဝ်ႈၵႂႃႇၵႄႈၶႆၼႂ်းသၽႃးၼႆ ႁဝ်းႁၼ်ဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇ ၵႄႈၶႆသင်လႆႈ ၼႂ်းသၽႃးၼႆႉ၊ မၼ်းလၢတ်ႈလႆႈၵူၺ်း၊ မၼ်းလၢတ်ႈလႆႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းမီးတၢင်းႁူႉဝႃႈ ဢေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ဢီႈသင်။ ဢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်လီဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ဢီႈသင်လႆႈ ၼႂ်းသၽႃးၼၼ်ႉ။ ပဵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေမႄး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ သမ်ႉတႃႇတေလႆႈသုၼ်ႇပူၵ်းပွင် ၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဢိတ်းဢွတ်း၊ မၼ်းဢမ်ႇပဵင်းပေႃး ၼင်ႇဢၼ်ယိူင်းမၢႆၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈလႆႈ။

ထၢမ်-ပေႃးႁဝ်းၶႃႈတူၺ်း တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်သၽႃးၼႆႉ ပေႃးတေမီးဢႃႇၼႃႇသေ ႁဵတ်းလႆႈတႄႉတႄႉၼႆႉ သမ်ႉၵိုင်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ပိူင်လူင်မၼ်း မိူဝ်ႈလဵဝ် မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း။ ပေႃးဝႃႈပႆႇမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 လႆႈ လိူၵ်ႈတင်ႈလၢႆပၢၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ မၼ်းဢမ်ႇၵႄႈၶႆသင်လႆႈ၊ မၼ်းၸၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ်ယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း၊ ပႃႇတီႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၵမ်ႉၸဝ်ႈ ဢႃႇၼႃႇၶဝ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း၊ မၼ်းပဵၼ်ၼၼ်။

ၸင်ႇဝႃႈ NCA ဢၼ်ႁဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းယူႇၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶႂ်ႈမႄး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၼွၵ်ႈသၽႃး၊ ၼႂ်းသၽႃးၼႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းမႄးဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇဝႃႈမႄးၼွၵ်ႈသၽႃး။ NCA ဢၼ်ႁဝ်း ဢၢၼ်းမႄးၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈၼႂ်း NCA ၼႆႉမၼ်းပႃးတပ်ႉမတေႃႇ၊ မၼ်းပႃးသၽႃး၊ မၼ်းပႃးပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ပႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ပႃးပုၵ်ႉၵလၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ၵိုင်ႇထိူၵ်ႈမၼ်း၊ မၼ်းပႃးဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးဢုပ်ႇၵၼ်တၢင်းၼွၵ်ႈမၼ်းယဝ်ႉၼႆ ဢဝ်ၶဝ်ႈမၵ်းမၼ်ႈၼႂ်းသၽႃး၊ ၼႂ်းသၽႃးဢမ်ႇမီးၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းလူဝ်ႇမႄး၊ ၶဝ်လူဝ်ႇမၵ်းမၼ်ႈၵူၺ်း။ ပေႃးမၵ်းမၼ်ႈၼႂ်းသၽႃး ယဝ်ႉၼႆ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈမၼ်း ႁဝ်းလူဝ်ႇမႃးမႄး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း။ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉမၼ်း မႃးတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းမႂ်ႇ၊ တႅမ်ႈမႂ်ႇၼႆၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ ဢၼ်လႂ် ႁႂ်ႈမၼ်းၵိုင်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ဢၼ်ႁဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ် ႁႂ်ႈၵိုင်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်းၾႅတ်ႊၻရႄႊၼၼ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇၵိုင်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼၼ်ႉ ဢဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ။ လိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ လူဝ်ႇယူႇတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႇတေပဵၼ်မႃးၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းပႆႇၸႂ်ႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလူး၊ မၼ်းပဵၼ်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဢမ်ႇတဵမ်ဝႂ်တဵမ်ၶၢပ်ႈ။

ထၢမ်-ပေႃးႁဝ်းၶႃႈတူၺ်းငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇၸဝ်ႈႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈၵႆႈၼႆႉ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသမ်ႉ တေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းတိၵ်းတိၵ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ သမ်ႉထုၵ်ႇလႆႈၵႂႃႇလိူၵ်ႈတင်ႈယူႇ၊ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး သေ ဢၼ်ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ၊ ၵိုင်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵိုင်ႇလီလိူၵ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁႂ်ႈမၼ်းတူၵ်းထုၵ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉတႄႉၼႆၼၼ်ႉ သဵင်ၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်း မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼိုင်ႈၶႅပ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးၸႂ်ႉမီးၵႃႈၶၼ်တီႈသုတ်းၼႆႉ ၶဝ်ၵိုင်ႇလီလိူၵ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵိုင်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းပႆႇၵဵဝ်ႇၸွမ်းပႃႇတီႇ ပႆႇၵဵဝ်ႇၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ႁႂ်ႈႁဝ်းၸီႉၼမ်းတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၸီႉၼမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇမေႃလဵပ်ႈႁဵၼ်း။ မေႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းဢီႈသင်ၼႆ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၼႆႉ မီး 3  ပိူင်-

1.ပၢႆးမိူင်းႁဵတ်းၵႅင်ႈ။ ပိူၼ်ႈႁဵတ်းၵေႃႈႁဝ်းႁဵတ်း၊ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉဢီႈသင်၊ လႆႈၵေႃႈလႆႈ ဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းႁဵတ်းၵႅင်ႈႁဵတ်းၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇႁူႉဝႃႈ ဢၼ်ပၢႆးမိူင်းႁဵတ်းၵႅင်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇႁူႉသင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽႂ် ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

2.ပၢႆးမိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်မိူင်း။ ၶဝ်လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းၶိူင်ႈမိုဝ်းၶဝ်သေ လႆႈဢႃႇၼႃႇၶိုၼ်ႈမႃး၊ ပေႃးလႆႈဢႃႇၼႃႇၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၶဝ်ၵူၺ်း၊ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လႄႈဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၶဝ်ၵႂႃႇၵမ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ႁႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇယိုၼ်းယၢဝ်းၵူၺ်း၊ ၶဝ်ဢဝ်သုၼ်ႇတူဝ်ၶဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ၊ ပေႃးလိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉၼႆ ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢီႈသင် ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇမႃးလၢတ်ႈပၼ်ဢီႈသင်ယဝ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်မႃးတင်းၼမ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တႅၼ်းၽွင်းၶဝ်ၼႆႉ မႃးႁႃသဵင်ၼႆႉဝႆႈၵူၼ်းမိူင်းဢိူဝ်ႈ၊ ပေႃးထိုင်လႆႈသဵင်ယဝ်ႉၼႆ ဢမ်ႇႁၼ်ၼႃႈၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၸူးၶဝ်ယင်းဢမ်ႇတူၺ်း၊ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈမၼ်းမီး။ ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ပၢႆးမိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်မိူင်း။

3.ပၢႆးမိူင်းႁူႉၵၢၼ်။ ပၢႆးမိူင်းႁူႉၵၢၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ႁဝ်းပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းယဝ်ႉၼႆ ပၢႆးမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇႁူႉလၢႆးပွင်ၶုၼ်၊ မၼ်းပဵၼ်ၶုၼ်ၵူၼ်းမိူင်း မၼ်းလူဝ်ႇႁူႉပွင်ၵၢၼ်ၶုၼ်၊ လူဝ်ႇႁဵတ်းပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လူဝ်ႇတမ်းဝၢင်းပေႃႇလသီႇႁႂ်ႈမၼ်းတႅၵ်ႇလႅင်း၊ ႁဵတ်းၸွမ်းပေႃႇလသီႇဢၼ်ဝၢင်းဝႆႉ၊ သမ်ႉဢမ်ႇပႅတ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸႃႉႁူမ်ႈၶီလီႁူမ်ႈၸၢမ်ႇၼႆႉ မၼ်းတူၺ်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတႃႇသေႇ၊ တႅၼ်းၽွင်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းသေ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼႂ်းသၽႃး၊ ၶေႃႈမုလ်းတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင် ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈပဵၼ်သင်ၼႆ မၼ်းတေတေႃႉဢဝ်ၵႂၢမ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈသၽႃး၊ မၼ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈတႃႇသုၼ်ႇတူဝ်မၼ်းၵူၺ်း။

ၼႂ်း 3 ပိူင်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ပၢႆးမိူင်းႁဵတ်းၵႅင်ႈၼႄႇ၊ မၼ်းပဵၼ်ပၢႆးမိူင်း ဢၼ်မီးၶေႃႈယိူင်းမၢႆသေႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းတႄႉတႄႉၼႄႇ၊ မၼ်းပဵၼ်ပၢႆးမိူင်းႁႃၵိၼ်ၵူၺ်းၼႄႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇလိူၵ်ႈတူဝ်ၼႆႉ။ ႁဵတ်းသင်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် မၼ်းမီးပႃႇတီႇၸွႆး၊ ပုၵ်ႉၵလၸွႆးသေ ပၼ်မၢၵ်ႈသဵင် (ၶၼႅၼ်း)ၵၼ်၊ ၵဝ်ႁၵ်ႉၽႂ် ၵဝ်မိုတ်ႈၽႂ်ၵေႃႈၵဝ်ပၼ်မၼ်း၊ ၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်ပေႃႇလသီႇမၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇႁၼ်ပေႃႇလသီႇမၼ်း ႁၼ်လွင်ႈမိုတ်ႈၵၼ်၊ ႁၼ်လွင်ႈ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်၊ ႁၼ်လွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈသေ ၵႂႃႇပၼ်သဵင်ၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈတူဝ်တႅၼ်း ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇမၼ်း၊ ႁဝ်းၵေႃႈလႆႈတူဝ်တႅၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်သင်သေ ပိူၼ်ႈၵေႃႈႁၼ်တိုၼ်ႈႁၼ်တႅမ်ႇၼိူဝ်ပႃႇတီႇႁဝ်း မၼ်းၸင်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ။

ၸင်ႇဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပေႃႇလသီႇ ဢၼ်ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ။ ပေႃႇလသီႇ ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ မၼ်းတႅမ်ႈသေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ၊ ႁဝ်းတေထွမ်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းပႆႇလႆႈ၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇတူၺ်းလၢႆးႁဵတ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၾၢႆႇလင်။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ တေႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈပႃႇတီႇ ဢမ်ႇဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်း ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၶေႃႈမုလ်းၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈ၊ တေၽႅၼ်ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈ 50 ပီၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇတူၺ်းၶိုၼ်းပိုၼ်းပိုၼ်ႉလင်  50 ပီ။ ၼႂ်း 50 ပီၼႆႉ ပႃႇတီႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းဢီႈသင်မႃး၊ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ မၼ်းႁဵတ်းပၼ်ၽွၼ်းလီၵူၼ်းမိူင်းဢီႈသင်မႃး၊ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးသေ မႃးပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းႁဝ်း၊ မၼ်းသမ်ႉမီးၼမ်ႉၵတ်ႉဢီႈသင်၊ မၼ်းသမ်ႉ ယၢမ်ႈႁဵတ်းသင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ တင်းမၼ်းလၢတ်ႈတင်းမၼ်းႁဵတ်း ၸွင်ႇမၼ်းၶူပ်းငၢမ်ႇၵၼ်ၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈထတ်းသၢင်တူၺ်း ပိုၼ်းလင်မၼ်း။

ပေႃးၸိူင်ႉၼႆ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈႁဵတ်းၶႂ်ႈပဵၼ် ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇ၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၶဝ်မိူဝ်ႈၶဝ်မႃးႁႃသဵင်။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မၢၼ်ႈမႃးယိုတ်း/သိမ်း တီႈလိၼ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ၊ တပ်ႉမတေႃႇမႃးယိုတ်းတီႈလိၼ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ၊ တပ်ႉမတေႃႇမႃးႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းဢိူဝ်ႈ၊ တပ်ႉမတေႃႇ မႃးႁဵတ်းဢမ်ႇတြႃးၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းဢိူဝ်ႈ ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

ယုၵ်ႉၼႄတူဝ်ယၢင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႃႈမဝ်းၵမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26 တၢင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်တင်းသဵင်ႈ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းမီးလွင်ႈတၢင်း မၼ်းလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇတေၼႄၵၢင်ၸႂ်၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်။ ၶဝ်မႃးၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ မႃးယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ တင်ႈၸႂ်သေယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလူး ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇလႆႈထၢမ်ယဝ်ႉ ပႃႇတီႇၶဝ်ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးႁႃသဵင်ယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတၢႆၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လွင်ႈဢမ်ႇတြႃးသေ ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လွင်ႈပိူၼ်ႈယိုတ်းတီႈလိၼ် တေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။

မိူဝ်ႈလဵဝ် လိၵ်ႈတႆးၼႆႉ ၼႂ်းပပ်ႉပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းမီးဝႆႉတႃႇသွၼ်လိၵ်ႈတႆးယူႇယဝ်ႉ၊ တႃႇၸႂ်ႉလိၵ်ႈတႆးယူႇယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈသင်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ သမ်ႉဢမ်ႇပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေ သွၼ်လိၵ်ႈတႆးလႃႇ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇလႆႈထၢမ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင် ပေႃးဝႃႈမီးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း တႅမ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ လိၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸႂ်ႉလႆႈၼႆ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉလူဝ်ႇပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ဢမ်ႇဝႃႈၶိူဝ်းတႆးၵူၺ်းလူဝ်ႇသွၼ် ၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်းတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈသွၼ် ယုၵ်ႉၼႄတူဝ်ယၢင်ႇလိၵ်ႈတႆး။ မိူၼ်ၼင်ႇလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်းသွၼ် ၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်၊ ႁႂ်ႈမၼ်းၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်၊ လိၵ်ႈတႆးၵေႃႈၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်း လူဝ်ႇလႆႈသွၼ်၊ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လူဝ်ႇပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသွၼ်မၼ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ လူဝ်ႇပၼ်ၵူႈၶိူဝ်းႁႃႉၼႆ ၵမ်းၼႆႉႁဝ်းလူဝ်ႇတူၺ်းပိုၼ်း၊ ၶိူဝ်းလႂ်ဢၼ်မီးပိုၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးၵိုၵ်းၶိူဝ်းမႃး ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈပၼ်။ ပေႃးတိုၵ်ႉမႃးၶူင်သၢင်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၵူၺ်း ဢၼ်ၼႆႉပႆႇၶဝ်ႈတြႃးဝၢင်ႇ ႁဝ်းပႆႇလူဝ်ႇပၼ်၊ မၼ်းမီးၸိူင်ႉၼၼ်။

ထၢမ်-ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶႃႈၼေႃႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ တင်ႈတႄႇပီ 2018-2019 မႃးၼႆႉ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS သေ ႁူပ်ႉပႃႇတီႇဢၼ်ယႂ်ႇ တၢင်ႇၶိူဝ်းလၢႆၸုမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉပႃႇတီႇတႆးၼႆ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ပႃႇတီႇဢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇဝႆႉယူႇယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ၵေႃႈဢဝ်လွင်ႈၼႆႉသေဝႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS ၼႆႉ ပၼ်ႁႅင်းၸိူင်ႉၼၼ်ၸိူင်ႉၼႆ၊ ႁႂ်ႈတွတ်ႈပၼ် ၸိူင်ႉၼႆ။ ၼႃႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၶဝ်လႆႈၼႃႈဝႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမၼ်း ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်သေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ပႃႇတီႇတႆးၵေႃႈႁဝ်းႁူပ်ႉယူႇ၊ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ၵေႃႈႁူပ်ႉ၊ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵေႃႈႁူပ်ႉ။ ပႃႇတီႇတႆးၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈမႃးႁူပ်ႉႁဝ်းယူႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇပႃႇတီႇ NLD ၵေႃႈႁူပ်ႉ၊ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ USDP ၵေႃႈႁူပ်ႉ၊ ႁဝ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇလႂ်မႃးႁူပ်ႉၵေႃႈႁဝ်းႁူပ်ႉမူတ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်လႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းဢွၵ်ႇၶေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸုၵ်းၼိူဝ်ပႃႇတီႇလႂ်၊ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၶတ်းၶႂၢင်ပႃႇတီႇလႂ်၊ ႁႂ်ႈႁဝ်းၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်း ၸုၵ်းၾၢႆႇၼၼ်ႉၾၢႆႇၼႆႉ ပႃႇတီႇၼၼ်ႉပႃႇတီႇၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ မၼ်းပႆႇထိုင်ၶၢၼ်းႁဝ်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆႉ ႁဝ်းပႆႇလႆႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈလၢတ်ႈၸွမ်း လွင်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ။

ဢၼ်ၶဝ်မႃးႁူပ်ႉၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၵေႃႈ တႅၼ်းၽွင်းၶဝ်ၵူႈတီႈ ႁဝ်းႁွင်ႉႁူပ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တႆးၼႆႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၶႂ်ႈႁူႉလွင်ႈၶဝ် ႁဝ်းၵေႃႈႁွင်ႉႁူပ်ႉ။ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်တႆးၵမ်ႈၼမ်လူး။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ၽိတ်းၶဝ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈမႃးလၢတ်ႈၼႄၶဝ်၊ ၶဝ်ၵေႃႈႁူႉတူဝ်ၶဝ်။ တီႈတႄႉမၼ်း ၶဝ်ၵေႃႈတိုၵ်ႉၵူဝ်ႁဝ်းယူႇ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ။ တႆးႁဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇယူႇၼႂ်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၵေႃႈယဝ်ႉ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၵေႃႈယဝ်ႉ ပႃႇတီႇလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်တႆးႁဝ်းၵႂႃႇယူႇ ၵူႈပႃႇတီႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၵူဝ်ၵၼ်၊ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်ၶဵၼ်ၵၼ် ႁဝ်းၵေႃႈႁွင်ႉႁူပ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းႁွင်ႉႁူပ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈၸူမ်း၊ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉၶဝ်ၵူဝ်၊ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇၵူဝ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းလႆႈလၢတ်ႈၼႄၶဝ်ယဝ်ႉ။

ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းပႃႇတီႇလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇတူၺ်းဝႃႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်ဢီႈသင်ယူႇ၊ ႁႂ်ႈမၼ်း ပဵၼ်ၽွၼ်းလီၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း။ ပေႃးဢဝ်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊဝႃႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးဢိူဝ်ႈၼႆ မၼ်းလၢတ်ႈလႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တႆးဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းတႄႉ မၼ်းတေပေႉပိူၼ်ႈႁႃႉ မၼ်းဢမ်ႇပေႉပိူၼ်ႈ၊ ၵွပ်ႈၼႆၸင်ႇဝႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈႁူပ်ႉၵူႈပႃႇတီႇ။

ထၢမ်-ထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼႆႉ ၵေႃႈဢမ်ႇႁၢႆ၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈၶၢႆႉလိူၼ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်လၢတ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၵႆႈၵေႃႈ ၵိုင်ႇလီၶၢႆႉလိူၼ်ႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်မႃး၊ ငဝ်းလၢႆးတေၸၢင်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵႂႃႇၶႃႈ ပႃးၸဵမ်ၵူႈၾၢႆႇၵူႈပႃႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ပေႃးတီႈတႄႉမၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်းတပ်ႉမတေႃႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်၊ ပေႃးဝႃႈလိူၼ်ႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈပေႃးၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ လူဝ်ႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁၵ်ႉသႃၵၢၼ်၊ ႁၵ်ႉသႃၵၢၼ် 5-6 လိူၼ် တေႃႇထိုင်ပီသဵင်ႈၼႆၵေႃႈလႆႈ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁၵ်ႉသႃၵၢၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမီးဢီႈသင်လၢႆလၢႆဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်လူဝ်ႇလႆႈဢုပ်ႇၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်။ ႁႂ်ႈမၼ်းႁၢႆႉလူင်းမႃးႁႃႉ ငဝ်းလၢႆးၼႆႉမၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁၢင်ႈႁၢႆႉ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းလီၶိုၼ်ႈမႃးႁႃႉ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလီ၊ လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈမိူၼ်ၼႆၵူၺ်း၊ ပႆႇလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆၵေႃႈမိူၼ်ၼႆၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးဢီႈသင်။

ထၢမ်-ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS သေ ဢၼ်ၶႂ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈထိုင် ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈလီ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈလီ တွၼ်ႈၼႆႉမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-မိူဝ်ႈၵႆႈၵေႃႈလၢတ်ႈၵႂႃႇၼမ်ယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼႄပႃႇတီႇႁဝ်းၶဝ်ၵူႈပႃႇတီႇ ဢမ်ႇဝႃႈပႃႇတီႇတႆးၵူၺ်း၊ ပႃႇတီႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ။ ပႃႇတီႇၵူႈပႃႇတီႇၼႆႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈလႆႈ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၵူၺ်းၵူၺ်း၊ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈပိၼ်ႇလႅၵ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ၶႃႈႁဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၵူႈပႃႇတီႇၼႆႉမၼ်းတေ မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ။ လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပႃႇတီႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မၼ်းမီးၼမ်ၼႃႇလူး၊ မီးပဵၼ် 96-97 ပႃႇတီႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈထမ်းတြႃး (တြႃးဝၢင်ႇ)မၼ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၽႂ်ၵေႃႈတေႁႃသဵင်ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း။

လွင်ႈႁႃသဵင်ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝမၼ်းယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႃႈႁဝ်းၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း ဝႃႈ ႁႃသဵင်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ယႃႇပေႁႃသဵင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽိတ်းၵၼ်၊ လွင်ႈသႄႉၵၼ်ပႃႇတီႇၼၼ်ႉပႃႇတီႇၼႆႉပဵၼ်ၼႆ ၵဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လီဢိူဝ်ႈ၊ မႂ်းၼႆႉႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇလီၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃႇတီႇႁႃသဵင်သေသႄႉၵၼ်ၾၢႆႇၼႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီ၊ လူဝ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ပေႃႇလသီႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း၊ ႁဝ်းယႃႇပေၵႂႃႇသႄႉပႃႇတီႇလႂ်ပႃႇတီႇၼိုင်ႈ၊ ယႃႇပေသႄႉၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ်ပႃႇတီႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ်ပုၵ်ႉၵလၵူၼ်း ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆ။