ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း လၢႆဝၼ်းသေ ၼမ်ႉမႄႈ၊ ၼမ်ႉၵေး၊ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ၊ ၊ ၼမ်ႉလွႆ လႆလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ လၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၊ လၢႆလၢႆဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း – ၵူၼ်းမိူင်း မၢင်ဝၢၼ်ႈ ပေႃးလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ ။
ႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 2020 ၼႆႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉႁွင်ႈ တေႃႇထိုင် ၼမ်ႉၵေး ၼမ်ႉမႄႈ ၼမ်ႉတူႈ၊ ၼမ်ႉမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉတဵင်း၊ ၼမ်ႉပၢင်၊ ၼမ်ႉသၢႆ – ပႃးၸဵမ် ၼမ်ႉၶူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈႁႆႈၼႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇ ၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈ လူႉယႂ်ႇ သုမ်းၼမ်။
ၸၢႆးဢူး ၵူၼ်းၼုမ်ႇတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼႆႉ မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 -24 ၼႆႉ ၼမ်ႉႁွင်ႈၼွင်းထူမ်ႈႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်လၢႆလၢႆပွၵ်ႉၵွၼ်ႇၶႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇဝႆႉ ၸွမ်း ႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉလႄႈ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃး ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ တေႃႈလဵဝ်တႄႉ ၼမ်ႉလူတ်းလူင်းယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။
မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်း သွင်ဝၼ်းၼႆႉၵေႃႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႈ ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ/ လွႆ လႆ ၼွင်း ထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၽႃဢုတ်ႇၵျွင်း/ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵူၼ်ႇပင်းၸွမ်း။
ၸၢႆးမွၼ်းလိူၼ် ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 1 ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း သေ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလႆလူင်းထူမ်ႈ တီႈပွၵ်ႉလွႆဝႄႈလႄႈ ပွၵ်ႉပေႃႈမိူင်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းသမ်ႉ သုင်လိူဝ် ပိုၼ်ႉႁိူၼ်း ၵေႃႈပႃး။ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇမၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ယႃႉပႃႇထိူၼ်ႇ တႅပ်းတူၼ်ႈမႆႈ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း တၢင်းၼမ်ႉမၢဝ်းၵေႃႈ လုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈႁႆႈၼႃး ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း ပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်း ဢိူင်ႇ 19 မၢၼ်ႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း လႄႈ မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸၢႆးႁိၼ်လဵၵ်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇထုင်ႉႁူၺ်ႈလီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “ ပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼႆႉ ၼမ်ႉမၢဝ်းၶိုၼ်ႈၼွင်းထူမ်ႈတူင်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇပွႆႇၼမ်ႉတီႈၾၢႆ လူင်ၸႅင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈမိူင်းမၢဝ်း – မိူင်းၶွၼ် တီႈ ဢိူင်ႇမၢၼ်ႈၸေႈၾၢင်ၼၼ်ႉ။ တူင်ႈၼႃး ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ တင်းၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ တေႃႈလဵဝ်တေႉ လူင်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းယႃႉပႃႇထိူၼ်ႇ တႅပ်းမႆႉဢွၵ်ႇၼမ်လႄႈ ၼမ်ႉ ႁူၺ်ႈ/ လွႆ ၸၢင်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆလူင်းႁႅင်း ဢမ်ႇမီးတူၼ်ႈမႆႉ တူၼ်ႈတွၵ်ႇ တႃႇတေၵႅတ်ႇၵၢင်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ယႃႉပႃႇမႆႉၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၾူၼ်မႃးၼႆ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ/ ပႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇ မီးတူၼ်ႈမႆႉၵႅတ်ႇဝႆႉလႄႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လႆလူင်း မႃးႁႅင်း။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉတႅပ်းမႆႉသေ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈလႆလူင်း ၼႂ်း ၵႄးၼမ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႄးၼမ်ႉတိုၼ်ႈ ပေႃးၾူၼ်မႃး ႁူႉၵႃႈၼမ်ႉလႆလူၼ်ႉၾင်ႇသေထူမ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပၼ်ႁႃ မၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉတႅပ်းတူၼ်ႈမႆႉ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ” – ၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းပီ 2020 ၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးလိူဝ်ၵူႈပီ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းပွတ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉသၢႆယိုင်ႈၶိုၼ်ႈၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်း ပွၵ်ႉတႃႈလေႃႉ၊ ပုင်းထုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – “ တီႈတႃႈ သူပ်းတဵင်းၼႆႉ ၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းဢေႃႈ။ ႁိူၼ်းဢၼ်မီးႁိမ်းတႃႈသူပ်းတဵင်းၵေႃႈထူမ်ႈ။ ၶိုၼ်ႈသုင်ပေႃးထိုင်လႅၼ်တပ်ႉ။ ယွၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈယႃႉထိူၼ်ႇၼႃႇ ဢႃးလႃးလႄႈ ပေႃးၾူၼ်မႃးၼႆ ၼမ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸိုမ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉ။ ၼမ်ႉၵေႃႈထူမ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။
ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းတူင်ႈ ၸွမ်းပဵင်း ႁိမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၺႃး ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ မၢင်ဝဵင်းပေႃးလႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်သေ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉၸွမ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။