ၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ဝၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊဝၢႆႊရၢတ်ႉ မီး 100 ပၢႆ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ် ၵူၼ်းတၢင်း ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸႃႇတိဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီးၵေႃႈ ၸပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။
ဝၼ်းတီႈ 26/8/2020 ၼႂ် ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလဵၼ်ႈႁႅၼ်းလႄႈ ပၢႆးယူႇလီ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵူၼ်းၸပ်းတင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 (COVID-19, Corona Virus ) ထႅင်ႈ 70 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 25/8/2020 ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵႂႃႇဝႃႈ မီး 30 ၵေႃႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းၸႃႇတီႉ ဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး/မိူင်းတႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ တွၵ်ႇတိူဝ်ႊ မေႃႇမေႃႇဢူး ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ၵုမ်းတၢင်းပဵၼ်ၽႄႈဝႆး တီႈႁူင်းယႃ လူင်ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဝႆႉဝႃႈ – “ၵူၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇထၢင်ႇထိူမ်သေ ပႂ်ႉတူၺ်းဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ လူင်တႃႈၵုင်ႈ ၼႆႉၵေႃႈ ပႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ။ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီး။ မၼ်းၼႆႉဢမ်ႇ ၸႂ်ႈၵူၼ်း ၵပ်းၵၢႆႇၵၼ်တင်း ၵူၼ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းၼေဝႃႈတၢင်း ပဵၼ်ၼႆႉ တိတ်း ၸပ်းၵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ Local Transmission မႃးယဝ်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵူၼ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈယိင်း၊ သႅၼ်း ဢႃယု 45 ပီ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီဢၼ်ပႃးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းပဵၼ်၊ ဢၼ်ၽႄႈယူႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဝႆႉ တႄႉ မၼ်းၼၢင်းၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းမေႇၸိၼ်ႇ ၊ ယူႇပွၵ်ႉၽယႃးၽျိဝ်ႇ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။
ၵူၺ်းၵႃႈ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸဝၼ ၵူဝ်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် တၢင်းပဵၼ်လၢမ်းၽႄႈဝႆး ၸေႈမိူင်းတႆး လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ – “မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇမီးတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2/8/2020 ၼႆႉ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇယူႇလီလႄႈလႆႈ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႈႁူင်းယႃလူင်တႃႈၵုင်ႈ ။ မေႃယႃမၵ်းမၢႆပဵၼ်ၵူၼ်း ထုၵ်ႇ ထၢင်ႇထိူမ် PUI (Patient Under Investigation) ဝႆႉသေၵၵ်းတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃလူင်တႃႈၵုင်ႈလႆႈ 20 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉ၊ ၸင်ႇႁူႉတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/8/2020 ၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် 15 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးၵူၼ်းမူႇၸေႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵေႃႈ ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ တႃႈၵုင်ႈ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 မီးထိုင် 574 ၵေႃႉ။
တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၺုၼ်ႉတဵင်း ၶူးမေႃယႃလူင်(Professor) တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မေႃယႃ တႃႈၵုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ဢၼ်ၽႄႈမႃးၶိုၼ်းၼႂ်း 2-3 ဝူင်ႈၼၼ်ႉ လၢမ်းႁႅင်းၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈယင်းမၵ်းမၼ်ႈ ဝႃႈ ပဵၼ်ႁွၼ်ႁႅင်းဢၼ်ထဝ်ႇမႃး ၵမ်းတီႈသွင်ၼႆယဝ်ႉၶႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈထႅင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းလႅၵ်ႈၽၼ်း၊ လႅၵ်ႈလၢႆးတိတ်းၸပ်းၵၼ် ၼႆယဝ်ႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပဵၼ်ၸၼ်ႉ D ၶႃႈၼေႃႈ။ ၵမ်းၼႆႉပဵၼ်ၸၼ်ႉ G ။ ၵူၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ ဢမ်ႇမီးၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈမီးၸိူဝ်ႉမႅင်းလႆႈ။ ပေႃးတိတ်းၸပ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဢၼ်တၢႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈတေမီးၼမ်ၶႃႈ ။ ၶႆႈမႆႈၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵိၼ်ၾၢင်ႉယူႇၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ” – ဝႃႈၼႆ။
တင်ႈတႄႇတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 လၢမ်းၽႄႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 7-8 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မီး 12 ၵေႃႉပႃးၼႆႉ။ 10 ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇလီၶိုၼ်းယဝ်ႉသေ လူင်းႁူင်းယႃ ပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်း ႁင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။
တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးတၢင်းမိူင်းၶႄႇ သေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းၶႄႇ တူၵ်းၵႂႃႇ ပဵၼ် မိူင်းဢၼ်ပဵၼ် ၼမ် မိူင်းထီႉ 30 ၊ ဢမေႊရီၵၼ်ႊ ၼမ်သုတ်းတီႈၼိုင်ႈ ၵူၼ်းပဵၼ် မီးႁိမ်း 6 လၢၼ်ႉ တၢႆ သႅၼ်ပႅတ်ႇမိုၼ်ႇၵေႃႉပၢႆ – မိူင်းပရႃၸီး တီႈ 2 – ပဵၼ် သၢမ်လၢၼ်ႉႁူၵ်းမိုၼ်ႇၵေႃႉ(ပၢႆ) တၢႆ သႅၼ်ဢဵတ်းပၢႆ – မိူင်းၵြႃးဢိၼ်ႊတီးယိူဝ်း တီႈ သၢမ် – ပဵၼ် သၢမ်လၢၼ်ႉသွင်သႅၼ်ၵေႃႉ (ပၢႆ) တၢႆ ႁႃႈမိုၼ်ႇၵဝ်ႈႁဵင်ၵေႃႉ(ပၢႆ)။
