Friday, March 29, 2024

ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း မီးယိူင်းဢၢၼ်းသင် တႅမ်ႈပၼ်ဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ

Must read

ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပပ်ႉဝွၵ်းတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆး “ၼႃႈမူၼ်းၶၢဝ်ၶၢဝ် ” ဢၼ် ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း တႅမ်ႈၼၼ်ႉ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ ပၼ်တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးလႆႈလူ လႆႈဢၢၼ်ႇ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပပ်ႉၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉသင်လၢႆလၢႆ ၊ ယိူင်းဢၢၼ်း ၸိူင်ႉ ႁိုဝ်သေလႄႈ လႆႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်းဝႆႉၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ပပ်ႉၼႃႈမူၼ်းၶၢဝ်ၶၢဝ်

ထၢမ်-လွင်ႈလႆႈပဵၼ်မႃးဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ငဝ်ႈငႃႇမၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်ဝူၼ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ် သၢင်ႈမႃး၊ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလၢတ်ႈၼႄၽွင်ႈၶႃႈ?။

- Subscription -

တွပ်ႇ-ဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတၢင်ႇၸိုဝ်ႈမၼ်းဝႆႉဝႃႈ “ၼႃႈမူၼ်းၶၢဝ်ၶၢဝ်”ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ် တေဢွၵ်ႇထႅင်ႈၵမ်းထူၼ်ႈ 2 ၊ ၵမ်ႈထူၼ်ႈ 1 တႄႉလႆႈဢွၵ်ႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 1997 ပုၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယူႇတီႈၸၼ်ႉၸွမ်တင်းလူင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပၢၼ်မိူဝ်ႈၶူးလူင်ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း တိုၵ်ႉႁဵတ်းႁူဝ်ပဝ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁဵတ်းပပ်ႉတင်ႈႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ပပ်ႉတင်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉဢွၼ် ဝႃႈၼၼ်သေဢွၵ်ႇ မႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈၶႃႈ။

ၵူၺ်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ မီး 20-30 ႁူဝ်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်တေဢွၵ်ႇၼႆႉတႄႉ တေမီးယူႇဝွၵ်းတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်ၵဝ်ႇဢၼ်မႂ်ႇမႃးႁူမ်ႈၵၼ် တေမီးယူႇ 56 ႁူဝ်၊ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တႅမ်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1985 ၽွင်းႁဝ်းၶႃႈလူင်း ပၢင်သွၼ် မ ႁႃႈတူဝ် တီႈတၢင်းမိူင်းၵွင် ဢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ မိူင်းၵွင်း တၢင်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ပွတ်းၼိူဝ်ၼႆႉၶႃႈ။

ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈ တႃႇတေဢဝ်ပူင်သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းဢိုတ်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဝႆႉၼႆ ၶၢဝ်းသွၼ်ႁဵၼ်းတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ မီးတင်းဝၼ်းတင်းဝၼ်း တႄႇဢဝ်ၵၢင်ၼႂ် 8-9 မူင်းတေႃႇထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈ 3-4 မူင်းၼႆ။ တႃႇတေသွၼ်ယႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပေႃးၶၢၼ်ႉ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပေႃးသူၼ်ၸႂ် ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပေႃးမီး တၢင်းလၵ်းလႅမ် ၵေႃႈပႃးၽွင်ႈသေယဝ်ႉ မႃးႁႃၽၢၼ်ႉတူၺ်းဝွၵ်း ဢၼ်မီးၵေႃႈၵမ်ႈဢေႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇမီးသၢႆသိုပ်ႇတၢင်းလႂ်ၼႆ ၸင်ႇလႆႈမႃးၵၼ်ႉၵူၵ်ႉသေတႅမ်ႈဢဝ်ၵူၺ်း။

လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေၵေႃႈ ဝၢႆးလင်ၽိူဝ်ႇမႃးသိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈပၢင်လိၵ်ႈလၢႆလၢႆတီႈ တီႈမိူင်းယၢင်းႁိုဝ်ႉ၊ တီႈတၢင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃးႁိုဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တင်းသွၼ်တင်းတႅမ်ႈၵႂႃႇသေ ၸင်ႇမီးမႃးဝွၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ 40-50 ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းသေယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈမႃးၸူႉလုမ်းတုမ်ၵၼ်သေ ၶိုၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပွၵ်ႈၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်းဢွၼ်ႇမၼ်းပွတ်းတွၼ်ႈၼိုင်ႈၶႃႈ။

ႁၢင်ႈလၢႆးမိုဝ်း ၶူးႁိုၼ်းၵႃယၢင်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ

ထၢမ်-ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းဝွၵ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇၵမ်းၼႆႉ  ဢၼ်ႁၼ်ဝႃႈမၼ်းလၢၵ်ႇလၢႆးသေ တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ပေႇယိၼ်ႉၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်း ပဵၼ်ဝွၵ်းႁူဝ်လႂ်ၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-မၼ်းၵေႃႈတေမီးယူႇလၢႆလၢႆႁူဝ်ၶႃႈ၊ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ တႅမ်ႈတူဝ် “ဝ” ၼႆ ၊ မၼ်းၵေႃႈတေ သူၼ်းလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းသေယဝ်ႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ၵၢၼ်လိၵ်ႈၵၢၼ်လၢႆးၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈတေပႃး၊ သမ်ႉမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼႃႈမူၼ်းၶၢဝ်ၶၢဝ်ၼႆၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၶဝ်တေၾၢင်ႉမႅၼ်ႈၺႃး သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတိုၼ်းပဵၼ် သၽႃႇဝ ၶူင်းၵၢင်ၼႆႉသေ ၶူင်းၵၢင်ၼႆႉပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ်။

ယဝ်ႉၵေႃႈမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈ “ၽၵ်းဢမ်ႇလၼ်ႈႁႆ” ၼၼ်ႉ  မၼ်းသမ်ႉၼႄလႆႈဝႃႈ ၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ တႄႇဢဝ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၸႃႁဝ်းၼႆႉ ပႃးၸွမ်းၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇဝႃႇ၊ ၵႂၢမ်းပိၼ်ႈၽူၼ်ဝႃႇ၊ ၵႂၢမ်းတႃႉၵၼ်ဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်း၊ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈမီးၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉႁၼ်ပႃးၼၼ်ႉၶႃႈၼေႃႈ။

ဝွၵ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ဝွၵ်းတိူဝ်ႉၸႂ်ယူႇၶႃႈ၊ ပဵၼ်ဝွၵ်းဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ႁၢၼ်ႉၶေႃးၸွမ်းၶႃႈၼေႃႈ။ မၢင်မဵဝ်းတႄႉၵေႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်းသေ တႅမ်ႈၸွမ်းၵႂႃႇၵေႃႈတေမီး၊ ၶႂ်ႈယၢပ်ႇတႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸၼ်ႉဢွၼ်ၶဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ တေယၢပ်ႇႁိုဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမီးမေႃသွၼ်ႁိုဝ်ႉ၊ မီးပေႃႈမႄႈႁိုဝ်ႉၼႆ ဢၢၼ်ႇၸွမ်းၵၼ် ဢူမ်ၸွမ်းၵၼ် လူၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ၽိုၵ်းၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇၼႆတႄႉၵေႃႈ တေပဵၼ်တၢင်းလီမူၼ်ႈၸွမ်းယူႇ ယုမ်ႇယမ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။

ထၢမ်-ပေႃးႁဝ်းတူၺ်းတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဢၼ်ၵႂႃႇယူႇယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈယၢင်ႈ ၸူး IT သေယၢင်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ႁႅင်းဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈတႆးဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်းသေ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈထတ်းသၢင်ပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ IT သေယဝ်ႉ Print Media ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးႁၢႆၵႂႃႇဢမ်ႇၵႃး ယိၼ်ႉလူလိၵ်ႈ ၵေႃႈယွမ်းၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း၊ တီႈလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ၵူႈလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႆႈထူပ်းၺႃးယူႇၶႃႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတေလၢတ်ႈၵၼ်ဝႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ IT ၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ၶိုတ်းပၢၼ်မႃးယဝ်ႉလႄႈ လူဢဝ်ၼႂ်း Facebook ၵေႃႈလႆႈယူႇၼႃႇ၊ လူဢဝ်ၼႂ်း Online ၵေႃႈလႆႈယူႇၼႃႇ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းၼႆႉပေႃးဝႃႈၵႂႃႇယိပ်းၺႃးၶွမ်ႊႁိုဝ်ႉ ၼႆၵေႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သၽႃႇဝၸႂ်ၵူၼ်း မၼ်းၵႂႃႇတီႈဢၼ်ငၢႆႈမၼ်း၊ ၵႂႃႇတီႈဢၼ်မူၼ်ႈမၼ်း ၵႂႃႇတီႈဢၼ်လီသိူဝ်းမၼ်း ဢွၼ်တၢင်း။

တႃႇတေၵႂႃႇလူလိၵ်ႈဢၼ်ယၢပ်ႇ၊ တႃႇတေလႆႈၶတ်းၸႂ်ၵၼ်ႉၵူၵ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၶႃႈ။ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် တေၵႂႃႇတီႈၵဵမ်ႊသ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈတေၵႂႃႇၸွမ်း ငဝ်းမၼ်းႁၢင်ႈမၼ်းသဵင်မၼ်း ၸႂ်ၶုၺ်ႉႁၼ်မၼ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈယင်းတေပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသေၼႆႉၵေႃႈ တေမီးမႃး။ တႃႇတေၵႂႃႇၵၼ်ႉၵူၵ်ႉၽၢၼ်ႉႁႃလူလိၵ်ႈ ဢၼ်ယၢပ်ႇဢၼ်ယဵၼ်းႁိုဝ်ႉ၊ ဢၼ်တေပဵၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ပၢႆးႁၼ်ႁိုဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢေႇၵႂႃႇ၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈၸႂ်တႄႉတႄႉ သူၼ်ၸႂ်တႄႉတႄႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးတေၶိုၼ်းလူလိၵ်ႈမႃး၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈၼႂ်းပပ်ႉ ၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈလီယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းလႂ်ၵေႃႈလီ လိၵ်ႈၼႆႉတႄႉတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈလူ၊ ဢမ်ႇလူတိုၼ်း ဢမ်ႇပဵၼ်။ ယွၼ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇလူလိၵ်ႈသေလႄႈ ယွၼ်ႉႁဝ်းတၢင်းႁူႉဢေႇသေယဝ်ႉ သုတ်းတီႈႁဝ်း လႆႈသုမ်းမႃးလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပၢၼ် လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆသႅၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉၸၵ်းၵၼ်ယူႇၵူႈၵေႃႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ပေႃႈမႄႈတင်းသဵင်ႈလႄႈပီႈၼွင်ႉ ပီႈဢၢႆႈပီႈၼၢင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶူးပဵၼ်မေႃၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈလႄႈသင်၊ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆႁဝ်းၶႃႈလႄႈသင်၊ ပေႃးတေဢွၼ်ၵၼ်လူလိၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်လႆႈတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ယူႇ။

ယူႇတီႈၸိူဝ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈၼႆၵေႃႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈမီးလၢၼ် သေတႃႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈလၢၼ်ႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း တေၸၢင်ႈၶႂ်ႈလူလိၵ်ႈလၢႆးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်ပူၵ်းသူၼ်းပၼ် တေႁဵတ်းႁိုဝ်လူႇပၼ်တၢၼ်းပၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်သေ တိုၵ်းပၼ်ယူႇၵူႈၵေႃႉၶႃႈ။

ပေႃးဝႃႈၵူႈပႃႈၵူႈၾၢႆႇ ႁၼ်ဝႃႈၼႆႉဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇပဵၼ် ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢိူဝ်ႈ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇၶိူဝ်းႁဝ်းမီးၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၵၢၼ်လိၵ်ႈၵၢၼ်လၢႆးၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉဢိူဝ်ႈၼႆ ပေႃးဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇမႃးတႄႉၵေႃႈ တေၶႅၼ်းမႃးသေလိူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။

ႁၢင်ႈလၢႆးမိုဝ်း ၶူးႁိုၼ်းၵႃယၢင်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ

ထၢမ်-ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတေႃႈလဵဝ် ၸွင်ႇတေမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် တေပိၼ်ႇယူႇၶႃႈႁႃႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တေႃႈလဵဝ်ဢွၵ်ႇတင်းပပ်ႉ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပႃးသဵင်မၼ်း၊ ပေႃးထွမ်ႇသဵင်မၼ်းဢဝ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းလႆႈ ၶိုတ်းၵၢပ်ႈတင်း IT ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉဝူၼ်ႉဝႆႉယူႇၸိူင်ႉၼၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝွၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇၶိုင်ႈၼိုင်ႈၸမ်ၸမ်ၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉသဵင်မၼ်းယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၸၢႆးၵႅမ် ႁႃသဵင်ႁႃၼူတ်ႉမၼ်းသေ တူဝ်ၸၢႆးၵႅမ်တၢင်းၼၢင်းဢေမီ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁွင်ႉဢွၵ်ႇမႃးမီးယူႇႁိမ်း 20 ႁူဝ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈယၢမ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇပႃး ၶႅပ်းမူၼ်ႉမၼ်း၊ ပႃးတင်းႁၢင်ႈတူင်ႉ ဢွၼ်ႇမၼ်းသေ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယူႇၶႃႈ၊ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵေႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇၵူၺ်းၶဝ်၊ ၶႃႈႁဝ်းတႄႉဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။

ယဝ်ႉၵေႃႈထႅင်ႈတႃႇ 10 ႁူဝ် မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၾိင်ႈတႆး ႁဵတ်းပပ်ႉၸိုင်ႈတႆးယူႇၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၵၼ်တင်း ၸၢႆးသၢႆလႅင်း ၼမ်ႉၽိတ်ႉၽူး ၼွင်ႉၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈသေ ပိုင်ႈမၼ်းတႅမ်ႈဝႆႉ ပိုင်ႈမၼ်းသႂ်ႇဝႆႉသဵင်မၼ်းတေမီးယူႇ 10 ႁူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈသမ်ႉ သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းၶႅပ်းထဵပ်ႉ သေယဝ်ႉ သိမ်းဝႆႉ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် တႃႇတေပိုတ်ႇထဵပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵတ်ႉသႅတ်ႉ (ၸၢၵ်ႈတီႉသဵင်) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ လူဝ်ႇလႆႈၶိုၼ်းပိၼ်ႇဢဝ်မႃးသႂ်ႇၶိုၼ်းၼႂ်းၶွမ်ႊႁိုဝ်၊ တေလႆႈၶိုၼ်းတွႆႇႁႆႇႁိုဝ် တႃႇတေပိုတ်ႇတူၺ်းၵေႃႈမၼ်းၶႂ်ႈယၢပ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။

ၵူၺ်းပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပႃးတင်း Note မၼ်းသေၵေႃႈမီးဝႆႉယူႇၼႆ  ႁႂ်ႈမၼ်းယၢပ်ႇတႄႉ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇယၢပ်ႇ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးၸူႉလုမ်းတုမ်ၵၼ်ၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇဝွၵ်းတင်း 50-60 ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ 30-40 တႄႉ တိုၼ်းမီးသဵင်မၼ်းတၼ်းဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီးၵူၼ်းပၼ်ႁႅင်းယူႇ မီးၵူၼ်းယိုၼ်ႈယွၼ်းယူႇ ၼႆတႄႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးလႆႈယူႇ၊ ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းၸိူင်ႉၼၼ်။

ထၢမ်-တွၼ်ႈဢၼ်ဝွၵ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၶူးႁဝ်းၶႃႈသေ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈတူၺ်းၼႆ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းဝွၵ်းတႆးႁဝ်း တင်ႈတႄႇပၢၼ် ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးၶူးႁဝ်းထတ်းသၢင်တူၺ်းၼႆ တေၶႂ်ႈထတ်းသၢင်ဝႃႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ၸိူဝ်းဢၼ်တႅမ်ႈယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းတႅမ်ႈၶႅၼ်ႇမႃးမီးတင်းၼမ်၊ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းလႅင်း၊ ၸၢႆးသၢမ်လႅင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သိူဝ်တိုဝ် (လၢဝ်ထႅၵ်ႇၾႃႉ) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းတႅမ်ႈ ၶႅၼ်ႇ ၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးဝႃႈႁၼ် ဝွၵ်းၶဝ်ၼႆ မၼ်းတိူဝ်ႉၸႂ်ၵမ်းလဵဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်း။ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈမိူဝ်ႈလႂ် သေႃႇလေႃႇဢမ်ႇတေႃႇ ပေႃးမၼ်းမႃးၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ႁိုၵ်ႉသႂ်ႇၺႃး လွင်ႈတီႈဢၼ်ၶၢမ်ႇၸႃးၼၼ်ႉ တေတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးယူႇၼိုင်ႈပွတ်းၼိုင်ႈတွၼ်ႈ။

ၵူၺ်းႁႂ်ႈပေႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈမႃးပဵၼ်ပပ်ႉပဵၼ်ၽိုၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းပၼ်ႁႅင်း မၼ်းဢေႇ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ဝွၵ်းၼႆႉမၼ်းသမ်ႉလႆႈတႅင်ႇၸွမ်းတၢင်းၶုၺ်ႉႁၼ် Feeling ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ Feeling ၵူၼ်းလူမၼ်းလႄႈ Feeling ၵေႃႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၼ်း ဢမ်ႇမႃးမႅၼ်ႈႁွႆႈၵၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇလႆႈၼႂ်းပၢင်ၵၢတ်ႇၶႃႈ၊ ဢမ်ႇၶၢႆလီၶႃႈ၊ ပပ်ႉဝွၵ်းၼႆႉမၼ်းၼၢၼ်းလႆႈၶၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႂ်းတႆးၶတ်းၸႂ်တႅမ်ႈၼမ်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်း (သၢင်း) ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈဝုတ်ႉထု တင်းဝွၵ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵပ်ႈပျႃႇၼႆႉ ဝွၵ်းၼမ်လိူဝ်တိူဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။

ၸိူဝ်းဢၼ်ၶတ်းၸႂ်တႅမ်ႈသေ ၸိူဝ်းဢၼ်မေႃတႅမ်ႈသေ မေႃတႅမ်ႈတႄႉတႄႉသေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉတႄႉမၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်သေ ပၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတႄႇၽိုၵ်းတႅမ်ႈၼၼ်ႉတႄႉတႄႉယူႇၶႃႈ။  ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ပပ်ႉပဵၼ်ၽိုၼ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼိုင်ႈႁဵင်သွင်ႁဵင် ႁႂ်ႈၶၢႆလႆႈၵမ်းလဵဝ် ၼႂ်း 1 ပီ 6 လိူၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၼၢၼ်းသႅၼ်ပဵၼ်သႅၼ်မီးလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈၵူၼ်းတႅမ်ႈမၼ်း ဢေႇၵႂႃႇတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ သိုပ်ႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းၵၼ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈသင်၊ တူင်ႇဝူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈသင်၊ သမ်ႉၶိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းၵၼ်ၼႆ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇယူဝ်ႉ ၶႃႈတႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ထၢမ်-မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢၼ်ၶူးႁဝ်းတႅမ်ႈမႃးဝွၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၽႃႇသႃႇဝွၵ်းဝႃႈ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ဝွၵ်းလၢႆးသင်ၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ပိူဝ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၸွမ်းလၢႆးၾိင်ႈၵဝ်ႇထုင်းၵဝ်ႇႁဝ်းၵူၺ်း။ တီႈဢေႇသုတ်း မၼ်းတႄႉ (ၵႃႇယၢၼ်ႇမၼ်း) ၼမ်ႉၵႂၢမ်းမၼ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇပၼ်လွတ်ႈ၊ ပေႃးမၼ်းဢမ်ႇၵွင်ႉ ဢမ်ႇၵၢႆႇၵၼ် သဵင်မၼ်းတေဢမ်ႇမူၼ်ႈၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈတေဢမ်ႇပေႃးၶဝ်ႈၸႂ် တေဢမ်ႇပေႃး သူၼ်ၸႂ်၊ ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမၼ်းမီးလွင်ႈၵွင်ႉလွင်ႈၵၢႆႇၵၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ်သဵင်မၼ်းပေႃးတေသႂ် / သုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်သေႁဵတ်းပႃးယူႇ၊ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ဝွၵ်းယူဝ်းယူဝ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၵူၺ်းၶႃႈ။

ၵူၺ်းပေႃးတႅမ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇပၢႆးဝူၼ်ႉႁိုဝ်ႉ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇလၢႆလွင်ႈႁိုဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ဢဝ်ၵမ်ႉမၼ်းတေႃႇ ၶႃႈဢေႃႈ။ မၢင်ပွၵ်ႈမႃးၶႂ်ႈမီးၼမ်ႉၵႂၢမ်းမၼ်းၸင်ႇတေမီး၊ မၢင်ပွၵ်ႈမႃး လွင်ႈၸၢပ်ႈလႅပ်ႈမၼ်း ၶႂ်ႈမီးၸင်ႇတေမီး၊ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် Rhythm မၼ်း၊ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ်သဵင်ယွၼ်ႈမၼ်း၊ သဵင်ယွၼ်ႈ ၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ လၢႆးတႅမ်ႈမၼ်းတေၵႂႃႇလၢႆလွင်ႈၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ၵႂႃႇၸွမ်းယူဝ်းယူဝ်း ပိူင်ၵဝ်ႇၵူၺ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်တေဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းယူဝ်းယူဝ်း သဵင်သႂ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်-ပေႃးဝၢႆးဝွၵ်းၼႆႉဢွၵ်ႇယဝ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်တၢင်းၼႃႈၶႃႈလူး ဝွၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၸွင်ႇတေဢွၵ်ႇထႅင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ၼႆႉမၼ်းဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈၶႃႈဢေႃႈ၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီးၵူၼ်းပၼ်ႁႅင်းမၼ်းယူႇ မၼ်းၵေႃႈတေမီးၽွၼ်းလီတီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်းၶဝ်ယူႇ ၼႆတႄႉၵေႃႈ ၶေးၸၢင်ႈၶတ်းၸႂ်ထႅင်ႈယူႇၶႃႈ။

ထၢမ်-ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈပီဢွၼ်ပီၵၢႆမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ဢၼ် ၶူးႁိုၼ်း ၵႃးယၢင်း ႁဝ်းၶႃႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ပပ်ႉ “သၢင်း” ဢၼ်ပဵၼ်ပွင်ႈၵႂၢမ်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်ပပ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၶႃႈလူး ၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇတေဢွၵ်ႇထႅင်ႈ ၸွင်ႇမီးၶႃႈႁႃႉ?။

တွပ်ႇ-တေႃႈလဵဝ် ယူႇတီႈတူဝ်ၶႃႈတိုၵ်ႉမႃး ပိၼ်ႇပၼ်ၽႃႇသႃႇ ပပ်ႉဢၼ်ၸၢႆးၵျေႃႇၺုၼ်ႉ တေႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ၸၢႆးၵျေႃႇၺုၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉၾၢႆႇမၢၼ်ႈ၊ တႆးၵေႃႉႁဝ်းၶႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပိၼ်ႇပဵၼ်ၾၢႆႇဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ၵဝ်ၶႃႈသမ်ႉမႃးပိၼ်ႇပၼ်ၾၢႆႇတႆး၊ ၸိုဝ်ႈပပ်ႉမၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်း Federal ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် ၼႂ်းပီၼႆႉတေဢွၵ်ႇမႃးယူႇၶႃႈ။

ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵဝ်ၶႃႈ တႅမ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်သၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉႁဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉထွမ်ႇငိၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉႁၼ်ၵၼ်ၼႆ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉထႃႈ။

ႁၢင်ႈလၢႆးမိုဝ်း ၶူးႁိုၼ်းၵႃယၢင်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ

ထၢမ်-မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဝွၵ်း ပပ်ႉဢၼ်ၶူးႁဝ်းတႅမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၶႂ်ႈလႆႈ၊ ၶႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းၼႆ တေလႆႈႁႃတီႈလႂ်၊ တေလႆႈတိတ်းတေႃႇတီႈဝဵင်းလႂ် သမ်ႉတေၸၢင်ႈမီးၽႂ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵပ်းသိုပ်ႇမႃးတီႈ Hsaipen Media , Hsaipen News ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈလႆႈယူႇၶႃႈ။ ယူႇတီႈၶဝ်ၸဝ်ႈတေ ၸွႆႈၽၢၼ်ႉႁႃပၼ် တေႃႉသူင်ႇပၼ်လႆႈယူႇၶႃႈ။ တီႈႁိမ်းတၢမ်တူဝ်ၵဝ်ၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးသင်၊ ၶႃႈယူႇဝဵင်းၵႆ၊ ၶႃႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸွၵ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ်-ဢၼ်လႆႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်ပပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇတေပဵၼ်မႃးပပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးထိုင်ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပေႃးၸၢင်ႈပၼ်ႁႅင်းသေ ဢၼ်လႆႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသမ်ႉမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ၊ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမၼ်းမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တႃႇတေတၢင်ႇၼိူဝ်ၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇလိၵ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ပပ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး မၼ်းယၢပ်ႇတႄႉယၢပ်ႇဝႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းမီး ၸႃႇပေႇၸီႇၸိတ်ႉယေး၊ ဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၸႃႇပေႇ ၵိၼ်ပေႇတၢႆႇ ဢၼ်ပႂ်ႉတတ်းၶေႃးထိူဝ်ၶေႃး၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ၊ တႄႇဢဝ်ပီ 2012 မႃးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မီးလွင်ႈပႂ်ႉတူၺ်းယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈႁတ်းၼႆတႄႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလင်မႃး ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇမႅၼ်ႈၸွမ်းပိူင်ၶဝ် ၶဝ်ဢဝ်လိူင်ႈတၢင်းလင်ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဵတ်းၵေႃႈႁဵတ်းလႆႈယူႇ၊ မီးၵေႃႈၸၢင်ႈမီးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈဝႃႈလူမ်ၸႂ်လိူဝ်ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးတႄႉတႄႉယူႇၶႃႈ။

တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈမၼ်းပူၼ်ႉတီႈ သႅၼ်ႊသိူဝ်ႊမၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုတ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပိုၼ်ၽႄႈမၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ မိူၼ်မိူဝ်ႈၵဝ်ၶႃႈဢွၵ်ႇပပ်ႉ “ႁိူဝ်းလၢင်းႁႅမ်းႁၢမ်းတႃႈ” ၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢွၵ်ႇၵႂႃႇမွၵ်ႈ 7-8 ပၢၵ်ႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၸူမ်းၸွမ်း၊ ၵူၺ်းဝၢႆးဢွၵ်ႇယဝ်ႉ 5-6 လိူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းသေဝႄႉလႄႇႁိူၼ်း တႆးၵေႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ၵႂႃႇႁၼ်ၼႂ်းလုၵ်းၼွၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ပပ်ႉႁိူဝ်းလၢင်းႁႅမ်းႁၢမ်းတႃႈၼၼ်ႉ မီးယူႇမွၵ်ႈပၢၵ်ႇပပ်ႉ၊ ႁဵတ်းသင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇပိုၼ်ၽႄႈလႃႇၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းထၢမ်ၶႃႈ၊ မၼ်းၶတ်းၸႂ်သေ သင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉ 150 ၼႆၶႃႈတွင်းလီလီ၊ မီးယူႇပၢၵ်ႇၼိုင်ႈလီလီၼႂ်းလုၵ်းၼွၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ။

ပွင်ႇဝႃႈတူၺ်းၼႃႈတူၺ်းတႃၵၼ်သေသိုဝ်ႉဝႆႉ၊ လၢတ်ႈသိုဝ်ႈၵေႃႈ ဢေးလူးၵၼ်သေသိုဝ်ႉဝႆႉ ပၼ်ႁႅင်းၵၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းလူမၼ်းလႄႈ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုပ်ႇၽႄပၼ်။ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းလႄႈမၼ်းသိုဝ်ႉဝႆႉသေတႃႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းၸူမ်းလူ ၸူမ်းဢၢၼ်ႇမၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၼၢၼ်းမီးၶႃႈဢေႃႈ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ လွင်ႈပိုၼ်ၽႄႈမၼ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းၶၢႆမၼ်းၼႆႉ ပႃးဝႆႉၼႂ်းသႅင်ႇ (ႁၢၼ်ႉ)သေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းသူင်တႄႉတႄႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၸိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႃႇတေၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းသေႁႃပပ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈၶႃႈ၊ ၵူၺ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉမီးၾူၼ်ႊၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉၼႆ ပေႃးဝႃႈတေဢွၵ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၸၢင်ႈသင်ႇၵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵူၺ်းဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ၵႃႈသူင်ႇမၼ်းၼႆႉ မိူၼ်ၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼႆႉ ၶႅၼ်းယၢပ်ႇယဝ်ႉ၊ ၵႃႈသူင်ႇမၼ်း ယင်းတေၶႂ်ႈၼၵ်းလိူဝ်ၵႃႈပပ်ႉမၼ်းၵွၼ်ႇဢေႃႈ၊ တႃႇမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈၼႆႉမၼ်းတိုၼ်းယၢပ်ႇတႄႉတႄႉၶႃႈ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ၵူၼ်းလူမၼ်းဢေႇသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းပပ်ႉၼိုင်ႈႁဵင်ၼႆႉ ၶၢႆဢၢၼ်ႇလိူၼ်ဢၢၼ်ႇပီ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇသဵင်ႈၼႆ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈႁဵတ်းပပ်ႉ တေႁူႉၵၼ်ယူႇၵူႈၵေႃႉၶႃႈ။ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းလူ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းဢၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်းမၼ်း။

ထၢမ်-ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇပပ်ႉၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်းၵေႃႈလီ ၵဵဝ်ႇၵပ်းဝွၵ်းတႆးႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလီ ၵႂၢမ်းၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းၸႂ် ဢၼ်ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ၶိူဝ်းတႆးႁႃႉ မိူင်းတႆးႁႃႉ လိၵ်ႈတႆးႁႃႉ ၵႂၢမ်းတႆးႁႃႉ ၶူဝ်းၼုင်ႈတႆးႁႃႉၼႆ တႆးႁဝ်း ၵူႈၵေႃႉၽွမ်ႉၵၼ်ဢွၵ်ႇသဵင်ၶေႃႈလဵဝ်ၶႃႈ၊ တိုၼ်းႁၵ်ႉၵူႈၵေႃႉၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းႁၵ်ႉၶိူဝ်းတႆး ႁၵ်ႉမိူင်းတႆး ႁၵ်ႉလိၵ်ႈတႆး ႁၵ်ႉၵႂၢမ်းတႆး ႁၵ်ႉၶူဝ်းၼုင်ႈၾိင်ႈထုင်းတၢမ်းတႆးၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁၵ်ႉ ပဵင်းတၢၼ်ႇၼႃႈၵၢၼ်တၢင်ႇဢၼ် လွင်ႈတၢင်းတၢင်ႇဢၼ်ၶႃႈ၊ ႁဝ်းႁၵ်ႉတီႈသူပ်းၵူၺ်း၊ တီႈထူပ်းမိုဝ်း မႃးတႄႉတႄႉ လူင်းမိုဝ်းမႃးတႄႉတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်ႁဵတ်း။

ပေႃးႁဝ်းၶႃႈတေသိုပ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇလၢႆးၼႆႉ သိုပ်ႇၵၼ်ယိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇလၢႆးၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်မုင်ႈမွင်းမၢင်ႇၵိူဝ်းၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေၼၢၼ်းၽႅဝ်သေၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၵွၼ်ႇ ယွၼ်းၾၢၵ်ႇတွၼ်ႈပၼ်ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉၵူၺ်းၶႃႈ။ ၵၢင်ၸႂ်လႄႈၸူဝ်ႈပၢၼ် ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈႁွႆႈလဵဝ်ၵၼ်သေၵမ်းၶႃႈ။

ဢေႃႈၶႃႈ – ငိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၼမ်ၶႃႈ ၶူးႁိုၼ်းၵႃယၢင်း ၶႃႈ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း