Monday, April 29, 2024

လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ တီႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း

Must read

မိူဝ်ႈၼႆႉ 16/6/2020 ယူႇတီႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် တီႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး-ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 23 ပီ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/6/1997 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း 56 ၵေႃႉ ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆသွင်တီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တီႈၼိုင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 29 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 246 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆတီႈ ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် လႄႈထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ 27 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 513 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆတီႈ တၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ- ထိုင်တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ထူၺ်ႈပႃးႁၢၵ်ႈပႃးတေႃ တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 400,000 ပၢႆ ၼႂ်း 15 ၸႄႈဝဵင်း ၽွင်းပီ 1996-1998 ၼႆႉ ယင်းပႆႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး ၸိူဝ်းၺႃးၶႃၸႂ်၊ ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ် ဢဝ်တၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈပႆႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈပဵၼ်ထမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

Photo Credit to transbordernews- ဝၼ်းတီႈ 16/6/2020 ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ၵဵင်းမႆႇ ႁႅၼ်းလူႇႁႅၼ်းတၢၼ်း သူင်ႇၵုသူလ်ထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆၽွင်းပီ 1996- 98

ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ပိူင်လူင်မၼ်းမိူဝ်ႈ 1997 ပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆတီႈ တၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ ဢိၵ်ႇ တီႈသၢႆးၶၢဝ်၊ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼႆႉ တင်းမူတ်း 56 ၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉယဵၼ်သီႇဝႆႉ၊ ပႆႇမီးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယိုဝ်းတၢႆ ဢၼ်ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈႁဝ်းႁဵတ်းၽိတ်း ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်သေ တူၺ်းထိုင်ၶိုၼ်းၼႃႈႁိူၼ်း ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ႁူဝ်ႁုပ်ႈမၼ်းဝႃႈ တင်ႈတႄႇ 1996-1998 ဢၼ်ထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ ၶႃႈတၢႆ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢႆ”-ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လူႇသွမ်းထိုင်သင်ၶၸဝ်ႈ တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ယၢတ်ႇၼမ်ႉၽႄမဵတ်ႉတႃႇၸူးထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆ ၽွင်းပီ 96-98 ၼၼ်ႉ။

မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2019 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်းၼႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်း Dai Youth Center (DYC) Muse ဢၼ်ပၵ်းတီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းၶုၵ်းထူပ်း  ဝၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈထူပ်းၽေးႁၢႆႉလူင် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ပီ 1996-97  ။

ထိုင်မႃးပီၼႆႉ 2020 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸုမ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း လူႇတၢၼ်းသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ သူင်ႇၽွၼ်းပၼ်ၽူႈၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ။

ယူႇတီႈၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈ ဢဝ်ဝၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး   ။

ၸၢႆးႁေႃသႅင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “ပိူင်လူင်မၼ်း ၶႂ်ႈ  လႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈႁႅမ်ၽွင်းပီ ငရၢႆးလူင်။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ/လုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇဢဝ် မၢၵ်ႇတႃပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသေတူၺ်းပိူင်လဵဝ်။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်ႁူဝ်ၸႂ် ဢၼ်မေႃႁၵ်ႉမေႃဢေးလူ ဢၼ်ဝႃႈႁဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတူၺ်းသေ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၵိၼ်းၸႂ်ယူႇ။ ႁႂ်ႈၸွႆႈမိပ်ႇဢီးပၼ်တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈလီ၊ တီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈလီ တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈ ပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေၶဝ်ႈမႃးသူႇၸူး ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ”-ဝႃႈၼႆ။

ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး 17 ၸုမ်း ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ မီးမိူၼ်ၼင်ႇ- 1.ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး၊ 2.ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး၊ 3.ၸုမ်းသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး၊ 4.ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး၊ 5.လိၼ်မွၵ်ႇမႂ်ႇ၊ 6.မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸိုင်ႈထႆး၊ 7.တုမ်းတူၼ်ႈတႆး၊ 8.မူႇၸုမ်းတႆးယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး၊ 9.လုမ်းယွင်ႁူၺ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း၊ 10.ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး)၊ 11.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆတႆးလႅင်း၊ 12.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း၊ 13.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း၊ 14.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆလမ်၊ 15.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆသၢမ်သိပ်း၊ 16.ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ၊ 17.ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးလႃႉ၊ ဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင်၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပုၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး၊ ဝၢၼ်ႈၵဵင်းၶမ်း၊ ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း