ၼႂ်း 5-6-7 လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၸိူင်းလီၶေႃးၶူမ် ဢၼ်လႆႈထူပ်းလႆႈႁၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ပူႇ-ၼၢႆး ဢမ်ႇလႆႈဢုမ်ႈလၢၼ်ဢွၼ်ႇၸင်ႇႁႃၵိူတ်ႇ၊ ပီႈၼွင်ႉ လုၵ်ႈလၢၼ် ဢူၺ်းလီ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇမႃႇသႃႇ ၵေႃႉမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ် ၊ ၵေႃႉႁၵ်ႉၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈယူႇႁိမ်းၸမ်လုမ်းလႃးပၼ် ၽွင်းဢမ်ႇယူႇလီ -ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်မႃးသိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ။ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လၢမ်းၽႄႈတိတ်းၸပ်း တင်းလုမ်ႈၾႃႉ။
ၼင်ႇႁိုဝ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းတေဢမ်ႇၽႄႈၸပ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဝ်းလႆႈ ၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် တႄႇဢဝ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈၸွမ်းၶေႃႈမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃ။ ထိုင်တီႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယူႇၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈယွမ်း။
မၢင်ၸိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵေႃႈမီး။ မိူၼ်ၼင်ႇမၢႆမီႈ Social Distancing ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ တေဢမ်ႇလႆႈယူႇထုၵ်းထူၵၼ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉပဵၼ်မၢႆမီႈၶဵင်ႈၶႅင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈ …..ၽူႈၼမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢႆမီႈလႄႈသင် ၊ ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်တႃႇဢွၵ်ႇမၢႆမီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၶိုၼ်းၵေႃႈမီးတင်းၼမ်။
ၼႂ်းၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈတေဢဝ်မႃး တူဝ်ယၢင်ႇ ၽူႈၼမ်း၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းၸၼ်ႉပွင်ၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း 10 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တွၼ်ႈတႃႇတေလွတ်ႈၽေး ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼၼ်ႉမႃးလၢတ်ႈၼႄပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။
1- ၻူဝ်ႊၼေႃႊလ်ထရမ်ႉ
ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ တၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉ မီး 30% ၶွင်ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတၢႆၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။
မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊလ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ် မိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ DDC ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈဝႃႈ ၵူၼ်းတေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း – တၵ်းတေလႆႈသႂ်ႇ ၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇတူမ်းၶူႈလင် (Mask) ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵၼ်ႊ ထရမ်ႉ တႄႉ မၢႆမီႈဢၼ်ၼႆႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇၵဵဝ်ႇတင်းမၼ်းၸၢႆး။
မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသႂ်ႇ ၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇၸိူင်ႉၼႆ” ၼႆသေ မိူဝ်ႈႁူပ်ႉတင်း ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈမိူင်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ တီႈႁွင်ႈလုမ်းမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်သႂ်ႇ ၽႃႈတူမ်းသူပ်းသေပွၵ်ႈ။
မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်း မိတ်ႉၶျီႊၵၼ်ႊ ၵေႃႈ မီးမၢႆမီႈဝႃႈ ပေႃးဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းသေတႃႉ ပေႃးမီးၵူၼ်းယူႇၸွမ်းၵၼ်လၢႆလၢႆၵေႃႉၼႆ ဢမ်ႇသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်းဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမိတ်ႉၶျီႊၵၼ်ႊသေ မႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး ၶွမ်ႊမၼီႊ Ford ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၸၢၵ်ႈၸွႆႈထူၺ်ႈၸႂ် ၊ ယူႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ ဢၼ်ဢွၼ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇတူၺ်းၸၢၵ်ႈသေ သပ်းလႅင်းၼႄယူႇၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈသႂ်ႇ ၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇ တူမ်းၶူႈလင်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇသႂ်ႇ။
ထိုင်တီႈၵူၼ်းဢဝ်ၶၢဝ်ႇၶဝ်ထၢမ်ဝႃႈ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမ်ႇသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇၼႆ မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းသႂ်ႇမိူဝ်ႈ ၵွင်ႈထၢႆႇ (ၵႅမ်ႊမရႃႊ) ဢမ်ႇဝၢႆႇမႃးတၢင်းႁဝ်းၼၼ်ႉလူး”- ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းလၢတ်ႈၼႃႈလိူမ်ႈတေႃႇ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ – “ၶႃႈဢမ်ႇၶႆႈသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇၼႄ ႁႂ်ႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၶဝ်မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႃႈၶႃႈၼႆႉ ပေႃးသႂ်ႇၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇ မၼ်းဢမ်ႇလႅပ်ႈ မၼ်းဢမ်ႇလီတူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈၽူႈၵွၼ်းၽူႈတၢင်ၼႃႈၸႄႈမိူင်းမိတ်ႉၶျီႊၵၼ်ႊ -တႃႊၼႃးၼႅတ်ႉသႄႊ တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းမၼ်းၸၢႆး။ ထိုင်တီႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၊ မိူၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူင်ႁၢႆႉတိုဝ်ၼၼ်ႉလီလီယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈ မေးၼၢင်းၸွမ်ၸိုင်ႈ မႄႊလႃႊၼီႊယႃႊ ထရမ်ႉ တႄႉလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၸွမ်းဝီႊၻီႊဢူဝ်ႊၶလိပ်ႉ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈ DDC ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉတၢင်းပဵၼ်ႁၢႆႉၼႆႉ ၊ ႁႂ်ႈသႂ်ႇ Mask ၽွင်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ၼႆသေ တၢမ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ လႆႈတၢင်ႇႁၢင်ႈမၼ်းၼၢင်းဢၼ်သႂ်ႇ Mask ဝႆႉ ၼိူဝ် Social Media ယူႇ။
တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊၼႆႉ ၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 မီးယူႇသႅၼ်ပၢႆယဝ်ႉ။
2- ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဝလႃႊတီႊမႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ
မၼ်းၸၢႆးၼႆႉတႄႉ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ လႅတ်းသႅဝ်းၽႂ်းၽၢႆယူႇတႃႇသေႇ ၸဵမ်းၼႂ်းထီႊဝီႊလႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းၼွၵ်ႈ။
မိူဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼမ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႊတိၼ်ႊ ၵႂႃႇထတ်းတူၺ်းၼႂ်းႁူင်းယႃ တီႈဝဵင်း မေႃႊသၵူဝ်ႊ ။ မေႃယႃတီႈႁူင်းယႃ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်း ႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတဵမ်ၶျုတ်ႉတဵမ်ၸုမ်ႇသေတႃႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊတႄႉ ဢမ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်းႁႄႉၵင်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇသႂ်ႇပႃး။
လွင်ႈမၼ်းၸၢႆးႁဵတ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈတူဝ်ယၢင်ႇလီသေဢမ်ႇၵႃး မေႃယႃ တႅၼ်ႊၼိတ်ႉ ပရူဝ်ႊသိၼ်ႊ ၽူႈၵုမ်းႁူင်းယႃ ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးယိပ်းမိုဝ်းတူင်ႉတၵ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် ၵူတ်ႇထတ်းထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ဝႆးရတ်ႉသ် ၼႆလႄႈ တူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊ လူးၼႆ လီမီးၶေႃႈထၢမ်မႃး။
တင်ႈဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈလူင်ပူႊတိၼ်ႊ ဢမ်ႇပေႃးဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁူပ်ႉၵူၼ်းတင်းၼမ်ယဝ်ႉသေ ပၢင်ၵုမ်ၵေႃႈ ယူႇႁိူၼ်း ၸတ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႊတိၼ်ႊၵႂႃႇၶဝ်ႈၵႄႈၵူၼ်း ၶဝ်ႈၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ 2 ပၢင်။ ဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉပဵၼ် ပၢင်မၢႆတွင်းဝၼ်းၵိုတ်းပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇ ပွၵ်ႈသွင်။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပူႊတိၼ်ႊ တေမႃးၶိုၼ်ႈလုမ်းတီႈ ႁေႃလူင် ၵရိမ်ႊလိၼ်ႊ ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်။ တေတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်လုမ်းၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼၵ်းၶၢဝ်ႇၶဝ်ထၢမ်မႃးၵေႃႈ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇၶိုၼ်း။
ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 တီႈမိူင်း ရတ်ႉသျႃႊမီး 4 သႅၼ်ပၢႆ၊ တၢႆ 5 ႁဵင်ပၢႆ။ ပဵၼ်မိူင်းၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၼမ်သုတ်းထီႉသၢမ် ၼႂ်းလုမ်ၾႃႉ။ (ထီႉၼိုင်ႈပဵၼ်ဢမေႊရိၵႃႊ လႄႈ ထိသွင်ပဵၼ်မိူင်း ပရႃႊသီး)
3- ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်း ဢိတ်ႉသရေးလ် ပႅၼ်ႊၵျမိၼ်ႊ ၼႅတ်ႉတႃၺႃႁု
ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းဢိတ်ႉသရေးလ် ပႅၼ်ႊၵျမိၼ်ႊ ၼႅတ်ႉတႃၺႃႁု လႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ရူႊပိၼ်ႊ ရိပ်ႉဝလိၼ်ႊ ၼႆႉ ၶဝ်ၸတ်းပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈၸွမ်းၵၼ် တင်းလုၵ်ႈလၢင်းလုၵ်ႈလၢၼ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ်မိူဝ်ႈ ပွႆးသႃသၼႃၵျူး ဢၼ်ၼိုင်ႈ လႄႈ ၺႃးၵူၼ်းမိူင်းသႄႉသွမ်းသမ်ႉထိုင်ၶဝ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်သင် ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် လႆႈဢွၵ်ႇၶေႃႈႁၢမ်ႈထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် ၽွင်းၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼႆႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
ဝၢႆးလင် ၶေႃႈႁၢမ်ႈထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇယဝ်ႉ 2-3 ဝၼ်း လႆႈႁၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိတ်ႉသတိူဝ်ႊ ၼႅတ်ႉတႃၺႃႁု ဢွၵ်ႇမႃး ၽွင်းတိုၵ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈၸွမ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း။
ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်တႄႉ ၼႅတ်ႈဢွၵ်ႇၵႄႈတူဝ်ဝႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆးၸွမ်ၽွင်းလူင်ၼႆႉ ယူႇသဝ်းတီႈ ႁွင်ႈၶၢတ်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းႁိူၼ်းပေႃႈမၼ်းၵူၺ်း။ ပေႃးၵၢင်ဝၼ်းမႃး မၼ်းမႃးမီးတီႈႁိူၼ်းပေႃႈမၼ်းတႃႇသေႇ – ဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းဢိတ်ႉသရေႊလ် တႄႉဢမ်ႇယုမ်ႇလွင်ႈၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်ၸိုင်ႈ ရူႊပိၼ်ႊ ရိပ်ႉဝလိၼ်ႊၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ်။ ဝၢႆးလင် ၶၢဝ်ႇပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇတင်းလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းထိုင်ႁူၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ တူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးယွၼ်းၼွမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵမ်းလဵဝ်။
4- ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်း ဢုတ်ႇထႃႊ ပရႃႊထဵတ်ႉ မိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ
ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၼႆႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၼႃႊရိၼ်ႊတရႃႊမူဝ်ႊၻီႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ Lockdown ပိၵ်ႉဢိုတ်းမိူင်း ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း 1300 လၢၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵျွင်းၽြႃး လႄႈပိုၼ်ႉတီႈသႃသၼႃ ၵေႃႈၺႃးပိၵ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပွႆး သႃသၼႃ သင်။
ၽွင်းၼၼ်ႉႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉၵေႃႉ ႁၢမ်းၵၢၼ်ႁၢမ်းငၢၼ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းဝၢၼ်ႈၽႂ်မိူင်းမၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပႆတၢင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝဵင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆတၢင်းဝဵင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ ဢၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵၢင်တၢင်းသေ လူႉတၢႆၵေႃႈမီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်း ဢုတ်ႉထႃႊ ပရႃႊထဵတ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ယူဝ်ႊၵီႊ ဢၻိ တႃႊရႃႊၼႃႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း။
ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မၼ်းၸၢႆး ၽွင်းငမ်း ဝႆႉမီး 230 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးတၢင်ႇႁၢင်ႈၵူၼ်းတၢင်းၼမ်တၢင်းလၢႆ တီႈပၢင်ပွႆးသႃသၼႃ ဢၼ်ၼိုင်ႈ (ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးသႃသၼႃ တႃႇႁဵတ်းဝတ်ႉၵျွင်းၽြႃး တီႈဝဵင်း ဢယူဝ်းတယႃႉ ) ဝႃႈၼႆ။
ၽိူဝ်ႇဝၢႆးၼၼ်ႉ မွၵ်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈ ပေႃႈမၼ်းၸၢႆး လူႉတၢႆ။ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉမႄႈမၼ်းလႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းဝႃႈ ၽွင်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်မႃႇသႃႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆသေ တူဝ်မၼ်းၸၢႆးတႄႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈပၢင်ၸႃပၼ ပေႃႈမၼ်းၸၢႆး။
5- ၸၼ်ႉၸိၵ်းၸွမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း မိူင်းၼၢႆႊၵျီႊရီႊယႃး
တီႈမိူင်းၼၢႆႊၵျီႊရီႊယႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဝၢႆးရတ်ႉသ် သေလူႉတၢႆၼမ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၽူႈၼမ်းၸိၵ်းၸွမ် ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈပႃးၼမ်။ ပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈဢႃႊပႃႊ ၵၢႆႊရီႊယႃႊ လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈမိူင်း ပၢဝ်ႇၶျီႊ တင်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်။
ၵၢႆႊရီႊယႃႊ ၼႆႉမီးဢႃယု 60 ပီပၢႆယဝ်ႉ ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပွၵ်ႈမိူင်းၵျႃႊမၼီႊမႃးမိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်။
မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ယင်းလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မူဝ်ႊႁႃႊမႃႊၻူႊ ၊ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ယႄႊမီႊ ဢူဝ်ႊသိမ်ႊပႃႊၵဵဝ်ႊ လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း 16 ၵေႃႉလူးၵွၼ်ႇ။
ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လႆႈၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ပႃး ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးၸိူဝ်ႉမႅင်း။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢႆႊယႃႊရီႊတႄႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉႁိုင်ထႅင်ႈ လိူၼ်ၼိုင်ႈ ၵေႃႈလႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ၊ မႅၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊ။ မၼ်းၸၢႆးၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၼၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ တၢႆယွၼ်ႉၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ။
တီႈမိူင်းၼၢႆႊၵျီႊရီႊယႃးၼႆႉ ၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ တင်းမူတ်း မီး 300 ။
6- ၽွင်းလူင်ဢၼ်ထုၵ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ
ပဵၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇ မိူင်း ဢႅပ်ႉၾရိၵ ၸၢၼ်း ၊ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ သတႄႊလႃႊ ၻႃႊပိၼ်ႊၼီႊ ဢေႊပရႃႊႁႅမ်ႊသ်။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈဢၼ်ဝႃႈ တေလႆႈယူႇၼႂ်းႁိူၼ်း ၼႆၼၼ်ႉလႄႈ ထုၵ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ လိုဝ်ႈၵၢၼ် 2 လိူၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၺႃးၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸီႊရႄႊ ရႃႊမႃႊၽူဝ်ႊသႃႊ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းမႃးယွမ်းၼွမ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းပႃး။
ဢၼ်ၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမၼ်းၼၢင်း ၵႂႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းၵူၼ်း 5 ၵေႃႉတီႈႁိူၼ်း ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၼၼ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ် သူဝ်ႊသျႄႊလ်မီႊၻီႊယိူဝ်ႊ လႄႈ ထိုင်တီႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈမႃးယွၼ်းၼွမ်းၶိုၼ်းယွၼ်ႉဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈ။
ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢႅပ်ႉၾရိၵ ၸၢၼ်းတႄႉ လၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ ၽႂ်ၵေႃႉလႂ်တေဢမ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ် မၢႆမီႈ ဝႃႈၼႆ။
7- ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ဢၼ်ထုၵ်ႇမႂ်ငိုၼ်း
ပဵၼ်ၵႅမ်ၽွင်းလူင် မိူင်း မလေးသျႃး ၸိုဝ်ႈ ၼူးရ်ဢႃႊၸမီ ၵႃႊၸႃႊလီ ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈတေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ၼႆၼၼ်ႉ။
မီးၵူၼ်းဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢၼ်မၼ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈတီႈၵျွင်းဢိသ်လၢမ်ႊတီႈၼိုင်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊလႄႈ ထိုင်တီႈမၼ်းၸၢႆးၺႃးမႂ်ငိုၼ်း 325 တေႃႊလႃႊဝႃႈၼႆ။
တၢင်းႁဵတ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းမိူင်းသႄႉသွမ်းၸဵမ်ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ တေႃႇထိုင်ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ – ဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ တၢင်းလၢတ်ႈလႄႈတၢင်းႁဵတ်း ဢမ်ႇၵႂႃႇလၢႆးလဵဝ်ၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။
တီႈမိူင်းမလေးသျႃးၼႆႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉမၢႆမီႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼၵ်းၼႃ။ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၵေႃႈ တၵ်းလႆႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ ဢၼ်မၵ်းၶၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵူႈၵေႃႉ။
8- ၵူၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ
ၸွမ်ၽွင်းလူင် ပေႃးရိတ်ႉၵျွၼ်ႊသၼ်ႊ မိူင်းပရိတ်ႇထဵၼ်ႊ ၼႆႉတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ လႆႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ တင်းႁိုင်။
မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ တၢမ်တူဝ်မၼ်းၵေႃႉဢွၵ်ႇမၢႆမီႈဝႆႉဝႃႈ တေဢမ်ႇ လႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇမႃးတီႈၵူၼ်းၼမ်၊ တေဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈၵေႃႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉဝၼ်းၵူပ်ႉၵူႈသွၼ်ႉမိင်ႈ၊ ၶၢႆႉဝၼ်းတႃႇၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဢၼ်တေလႆႈၶွၼ်ႈၵူၼ်းၼမ် ၊ ပၢင်ၸႃႇပၼ ပၢင်ၸႃႉပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇသိူဝ်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။
9- ၵေႃႉပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် တႃႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမၢႆမီႈ
မၢႆႈမီႈႁၢမ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၼႆႉတႄႉပဵၼ် ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸွမ်ၽွင်းလူင် Professor ၼီးလ် ၾႃႊၵူႊသိၼ်ႊ ၵေႃႉပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်ႁႂ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉၵေႃႈ ဝၢႆးလင် မၢႆမီႈဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးဢမ်ႇႁိုင်သင် လႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတၼ်းႁဵင်းယဝ်ႉမိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မီးၵူၼ်းႁၼ် ၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမၼ်း ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ Lockdown ဝႆႉႁိူၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၼ်ႉသႂ်ႇပႃးမႃးၼႂ်း ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ယဵၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇလိုဝ်းလင်။
ထိုင်တီႈ ၽူႈမီးပၺ်ၺႃလူင် ၾႃႊၵူႊသိၼ်ႊၼႆႉ လႆႈဢွၵ်ႇမႃး ယွၼ်းၼွမ်းထိုင် ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉႁွပ်ႈၶွပ်ႈ ၊ ယူႇမဝ်ၵိၼ်မၢင် ၼိူဝ်ၶေႃႈမၢႆမီႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝူၼ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်ဝႆႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈပွႆႇဝၢင်းပၼ်သေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။
ၽွင်းဢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၾႃႊၵူႊသိၼ်ႊ ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ လိုဝ်းလင်ယူႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႂ်းမိူင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈၼမ်ပူၼ်ႉလိူဝ် မိူင်းဢီႊတလီႊသေ လႆႈဝႃႈ တၢႆၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းၵုၼ်တိူၵ်ႈယူႊရူပ်ႊ ၵႂႃႇ။
10- ၸိၵ်းၸွမ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်
တီႈၸိုင်ႈမိူင်း ယူႊၶေႊ (မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ)ၼႆႉ ၼႂ်းဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈမိူင်းသေ ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီး ၾႃႊၵူႊသိၼ်ႊ ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း။ ယင်းမီးထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိၵ်းၸွမ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၸႄႈမိူင်း သၵွတ်ႉလႅၼ်ႊ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၵႅတ်ႉတရိၼ်ႊ ၵႄႊလ်တႃႊဝုတ်ႉ ၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇမႃး တေႃႇၼႃႈၵူၼ်းၼမ်လႄႈ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၶိုၼ်ႈမႃးထိုင်ႁူ ၾၢႆႇမၢႆမီႈ။ ထိုင်တီႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈယွၼ်းၼွမ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၵႃႈလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ ၼႃႈၵၢၼ်လႄႈတၼ်းႁဵင်းၵႂႃႇ။
ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်လုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်သုၼ်ႇတူဝ် ပေႃႊရိတ်ႉၵျွၼ်ႊသိၼ်ႊ လူးၵွၼ်ႇ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မိတ်ႉသတိူဝ်ႊ တူဝ်ႊမၼိတ်ႉ ၵမ်းမိၼ်ႊသ် ။ မၼ်းၼႆႉဝၢႆးလင် မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းဢွၵ်ႇယဝ်ႉမၼ်းလႆႈႁေႃႈရူတ်ႉ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ ဝဵင်းလၼ်ႊတၼ်ႊ ၵႂႃႇဝဵင်းတႃႊႁႅမ်ႊ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ 260 လၵ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၼၵ်းၶၢဝ်ႇ၊ ဢိၵ်ႇတင်း ပလိၵ်ႈမိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၶႂ်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ မၼ်းၸၢႆး ယူႇသေတႃႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်သမ်ႉ ယူႇၾၢႆႇၵူၼ်းမၼ်းသေ ၵႄႈတူဝ်ပၼ်လႄႈ မီးမၼ်းၸၢႆးၵူၺ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းသေ ဢမ်ႇလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတၼ်းႁဵင်းၼႆႉ။
မိူင်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼမ်သုတ်းထီႉသွင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ တေႃႇထိုင်ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ မီးၵူၼ်းတၢႆ ထိုင် 4 မိုၼ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉ။
(ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇဢဝ်ပွင်ႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၼၵ်းၶၢဝ်ႇပီႊပီႊသီႊ မိူင်းၼၢႆႊၷျီႊရီႊယႃႊ ဢၼ် ၵႅတ်ႇတရိၼ်ႊပျႃႊရူႊႁၢၼ်ႊ လႄႈသႂႃႊမိၼႃးသၼ်ႊ ၼႃႊတႃႊရႃႊၵျၼ်ႊ ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇတီႈၼႃႈဝႅပ်ႉသၢႆႉၶၢဝ်ႇ ပီႊပီႊသီႊ ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ)
