Tuesday, March 19, 2024

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈဢမ်ႇၵႃး သုမ်းပႃးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆး

Must read

ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လိူင်ႇၽႄႈမႃးၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလၢႆးဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လူလွမ်တူၺ်းထိုင်ပိူဝ်ႈတႃႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸတ်းၵၢၼ်ၽဵၼ်ႈလီ သေယဝ်ႉ ႁၼ်မီးမႃးလွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉမၼ်းသွင်သၢမ်လွင်ႈ။

ၼိုင်ႈၼႆႉ-ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ပၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈလွၵ်းသေယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်သေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်း။

- Subscription -

သွင်သမ်ႉ-ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း လႆႈႁၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢိၵ်ႇပႃးၸုမ်းလၢႆလၢႆၸုမ်း မႃးၸႅၵ်ႇပၼ်ၽႅၼ်ႇတူမ်းသူပ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ပုၵ်ႉပဵၼ်ဝႃ ပဵၼ်ၾုင်ပဵၼ်ၵႄလူင် ၶွၼ်ႈၵိုၼ်းၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းထႅင်ႈ။

ၶေႃႈသၢမ်-ဢၼ်ႁၢႆႉသုတ်းၼႆႉသမ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈလူင်းႁဵတ်းမၢႆၾၢင်သိမ်ႊၶၢတ်ႉ (SIM card) ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၶွင်ၸႂ်မၼ်း၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်မႃး ဢၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပေႃးၸႂ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃးလႆႈသုၵ်ႉယုင်ႈၸႂ်မႃး ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၶွင်ၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတမ်းဝၢင်း ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ဢၼ်ၶုၺ်ႈသုတ်း၊ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသုတ်း ၼႆၵေႃႈမီးၵူၼ်း ထတ်းသၢင်မႃး။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼၼ်ႉလႃႇ တႃႇတေဢိုတ်းပႅတ်ႈ သိမ်ႊၶၢတ်ႉၾူၼ်ႊဢၼ်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 30 ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၸီႉသင်ႇဝႆႉ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈဢိုတ်းႁၢမ်ႈပႅတ်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ။

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢိုတ်းႁၢမ်ႈပႅတ်ႈၼႆၵေႃႈ သမ်ႉႁႂ်ႈလူင်းမၢႆၾၢင် ႁႂ်ႈႁဵတ်းမၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ။ တႃႇတေလူင်းမၢႆၾၢင်သိမ်ႊၶၢတ်ႉဢၼ်ၼႆႉသမ်ႉ တေလႆႈၼႄပႃးၶႅပ်းမၢႆၾၢင် ၵူၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (နိုင်ငံသားစီစစ်ရေးကတ်ပြား) ။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ သၢႆၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈႁူႉလႆႈငိၼ်းၸွမ်းၼၼ်ႉၶၢတ်ႇၵေႃႈႁင်းမၼ်းသေ မၢႆၾူၼ်ႊ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁႃဝႆႉသိုဝ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမီးလွင်ႈၸပ်းတိတ်း မီးလွင်ႈတိတ်းႁွႆႈသေယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းလူင်းမၢႆၾၢင်ပဵၼ်ပုၵ်ႉပဵၼ်ဝႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၵၼ်။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ထိုင်မႃးလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 30 ဝၼ်း ယင်းပႆႇပႃႈလႆႈလူင်း မၢႆၾၢင်ၼႆၸိုင် ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေမွတ်ႇယႃႉလူႉပႅတ်ႈမူတ်းမူတ်းဝႃႈၼႆ။ ၵမ်းၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်မွတ်ႇယႃႉလူႉပႅတ်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈ သၢႆမၢႆမၼ်းမႃး ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယႃႉလူႉပႅတ်ႈမႃးပေႃးမီးယူႇ 6,500,000 ယဝ်ႉ၊ သိမ်ႊၶၢတ်ႉမွၵ်ႈႁူၵ်းလၢၼ်ႉပၢႆႁႃႈသႅၼ် ဢၼ်ၶဝ်ယႃႉလူႉပႅတ်ႈမႃးယဝ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးၽွၼ်းလီ ဢီႈသင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်မႆႈၸႂ်ဢီႈသင်ၶႃႈလႃႇ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႆ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉၸိူဝ်းဢၼ် ဢမ်ႇမီးမၢႆၾၢင်၊ ၸိူဝ်းဢမ်ႇလူင်းမၢႆၾၢင်ဝႆႉသေယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈၸၢင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း သေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁၢႆႉလႆႈ ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်မႃးလူင်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လမ်းပိုၼ်း တူၺ်းတႄႉၵေႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ သိမ်ႊၶၢတ်ႉဢၼ်ၼႆႉသေ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႉပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႂ်၊ တႃႇတေပူၼ်ႉပႅၼ်မၵ်းမၢႆၾိင်ႈမိူင်းၼႆသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးႁၢႆႉၸႃႉ တေးမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးငိူၼ်ႈငဝ်ႈမၼ်းၼႆၵေႃႈ မီးၸုမ်းဢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁၼ်ဝႆႉတင်းၼမ်။

တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းမိူၼ်ၸိူင်ႉတီႈမိူင်း ပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊလႂ်၊ တီႈၸိုင်ႈမိူင်းသဝ်ႊၻီႊဢႃႊရၿီႊယိူဝ်ႊၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူင်းမၢႆၾၢင်သိမ်ႊၶၢတ်ႉသေၸႂ်ႉတိုဝ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉလႂ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈလႂ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်မီးယူႇယႂ်းယႂ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢၼ်ဝႃႈပေႃးၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉလူင်းမၢႆၾၢင် ၸွမ်းသိမ်ႊၶၢတ်ႉၶဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတေတိူဝ်းတွၼ်းမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၵူၺ်းပဵၼ်လွင်ႈၼႄလွင်ႈၼႄတၢင်း တေႃႇၵၼ်ၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇမီးသၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေႁႂ်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ၼႆၵေႃႈမီးၵူၼ်းၸီႉၸမ်ႈမႃး။

တီႈတႄႉမႃး ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်း ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ႁဝ်းမုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေပဵၼ်မႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ တေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ႁၵ်ႉသႃဢွမ်ႈပႅင်း တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်ႈမႃးမီးယူႇၶၢဝ်းတၢင်း 4 သီႇပီယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသီႇပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ (ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ စာနယ်ဇင်း)ၼႆႉ မၼ်းတေမီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းတိူဝ်းလိူဝ်မႃး၊ မၼ်းတေတိူဝ်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈမႃးလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼၼ်။

မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼႂ်းပီ 2019 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈမၢႆတွင်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈ (ဢၼ်ဝႃႈ ကမ္ဘာ့စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်ခွင့်နေ့ ) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ သူင်ႇလိၵ်ႈမႃးၽိုၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတေ ၶၢႆႉလႅၵ်ႈၸူးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်၊ တႃႇတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ တေမႃႇၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းၵိုမ်းမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ လွင်ႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ယူႇတီႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပေႃးၸႂ်ၸွမ်း ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်း။ မုင်ႈမွင်းဝႃႈလွင်ႈလၢတ်ႈၸႃထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ လွင်ႈတႅမ်ႈပိုၼ်ထၢင်ႇႁၢင်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်းၼၼ်ႉ တေတိူဝ်းလႆႈမႃးယဝ်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်မႃး။

ပေႃးတေမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၼႂ်းပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ်ႉယုင်း ဢၼ်မီးမႃးယူႇသီႇပီၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႆႉ တူၵ်းလူင်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ၼႂ်းပီ 2017 ၼၼ်ႉ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်းၸၼ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉမီးယူႇတီႈၸၼ်ႉ 131 ၊ ၽိူဝ်ႇၽႅဝ်ပီ 2018 မႃး ထိုင်ၵႂႃႇတီႈၸၼ်ႉ 137 ၊ ၼႂ်းပီ 2019 ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၸၼ်ႉ 138 ၊ ၼႂ်းပီၼႆႉပီ 2020 ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ၸၼ်ႉ 139 ၼႆမိူၼ်တင်းဝႃႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွမ်းလူင်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ တိၵ်းတိၵ်းပီလႂ်ပီၼၼ်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ မၼ်းႁႄႉႁၢမ်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႆႉ 1.လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ လၢတ်ႈၸႃတႅမ်ႈဢွၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢိုတ်းႁၢမ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉၺွပ်းပႃးတီႉပႃး ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်၊ ယဝ်ႉဢဝ်လိူင်ႈၸွမ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢိုတ်းႁၢမ်ႈၼႃႈလိၵ်ႈ Facebook ၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် မီးယူႇဢမ်ႇယွမ်း 3 ဢၼ် လႆႈထုၵ်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း။

ႁၢႆႉၸႃႉသေပိူၼ်ႈတႄႉ တီႈတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းမိူင်းၶျၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုတ်း ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈသၢႆၼႅင်ႈဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇယၢၵ်ႈပႃးၸွမ်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၸင်ႇဝႃႈၼႂ်းၽွင်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းသဵင်ႈ တင်းၵမ်ႇၽႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်ယၢပ်ႇ ယၢၵ်ႈလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လူင်ၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်း လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ တေမႃးယိုတ်းပႅတ်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉဝႃႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေမႃးယႃႉပႅတ်ႈသိမ်ႊၶၢတ်ႉဝႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁဵတ်းဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုတ်းယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇဝႃႈမီးၵူၼ်းထတ်းသၢင်မႃး။

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၶွင်ၵူၼ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်သေယဝ်ႉ ဢၼ်ၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇမၢပ်ႇမႂ်ဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးမႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ပေႃးတေမႃး တူၺ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းၼႆ ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇမၢပ်ႇမႂ်ၸွႆးတြႃးၼၼ်ႉ တေမီးယူႇႁဵင်ပၢႆ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇတေမီးယူႇ 495 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၶၵ်းၵႆႉတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်မိူင်း တေမီးယူႇ 326 ၵေႃႉ၊ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတေမီးယူႇ 67 ၵေႃႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇ၊ ယူႇတီႈတၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်း တပ်ႉမတေႃႇၵေႃႈလီ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၵူၼ်းတၢင်တူဝ်သေၵေႃႉၵေႃႉ တေမႃးၶိုၼ်းမၢပ်ႇမႂ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈလီ၊ တေမီးယူႇ 67 ၵေႃႉပၢႆ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၼႂ်းၵူၼ်းႁဵင်ပၢႆၵေႃႉၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇမၢပ်ႇမႂ်လူၺ်ႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ လွင်ႈလၢတ်ႈၸႃ ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႄႈလွင်ႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈ ဢမ်ႇမီးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းၵၼ်။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈပဵၼ်ယူႇမီးယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈမႃးထတ်းသၢင်တူၺ်းတႄႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ် ႁိုဝ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉယူႇၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း လႄႈႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇမႃး တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵၼ်ဝႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း။

တီႈတႄႉမႃး ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းၶႃႈႁိုဝ်၊ တီႈတႄႉမႃး တေဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်မႃး လႆႈထုၵ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉမႃးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း မၼ်းတေပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆး။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 မတ်ႉတႃ 450 တိုၼ်းၼႄဝႆႉ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်းပဵၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆး ဝႃႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။

တီႈတႄႉမႃး ၵူၼ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈမႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ သုၼ်ႇဢၼ်လၢတ်ႈၸႃ လႆႈၵႂၢမ်းၽႂ်မၼ်း၊ သုၼ်ႇဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ တႅမ်ႈမၢႆလႆႈလိၵ်ႈၽႂ်မၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈ မီးၸွမ်းၵိုၵ်းၵူၼ်းၵူႈၶိူဝ်းမိူင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈမႃးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ  သုၼ်ႇပၢၼ်ႇပွင် ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင် ဢၼ်ဝႃႈ (အချုပ်အခြာအာဏာ)ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတေလႆႈသုမ်းပႃးမႃး။ အချုပ်အခြာ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ငဝ်ႈငႃႇမၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၼႆ ပေႃးႁဝ်း လူင်လိုမ်းဝႆႉပႅတ်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၵူၺ်းတေဢွၼ်ၵၼ်တူၺ်းႁၼ်ထိုင်လႆႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၼိူဝ်ၼႅင်ႈၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ထတ်းႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းၶႃႈတေဢမ်ႇသုမ်းသုၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်သုၼ်ႇငဝ်ႈပိုၼ်ႉမၼ်း၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈငႃႇၶွင်ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးသုၼ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၵႂႃႇ သိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတၵ်းတေလႆႈၶတ်းၸႂ်ထႅင်ႈၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်းထတ်းႁၼ်မွၵ်ႈၼႆႉ သေၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈ။ မႂ်ႇသုင်ၵၼ်ၶႃႈ။

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

(7/5/2020)

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း