ပၼ်ႁႃၼႂ်းႁိူၼ်း ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈမႃးၸွႆႈၵႄႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈငဝ်းလၢႆးလီ

မႂ်ႇသုင်ၵၼ် ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းၶႃႈ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ တီႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ဢိၵ်ႇတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ႁူမ်ႈပႃးတၢင်းမိူင်းမွၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇၶၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။

ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇ ၵွၼ်ႇပႆႇၽႅဝ် ပီ 2020 ၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပဵၼ် မႃး  ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်း။

ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ တေၸဵဝ်းမွတ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ လူင်ၵေႃႈ ၸွႆႈထႅမ်မႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၽူႈတႅၼ်းတၢင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၾၢႆႇမိူင်း ၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇဝႆႉဝႃႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လႆႈၾၢႆႇလႂ် တၢင်းလႂ် ၵေႃႈ တိုၵ်ႉတေၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

တီႈၼႆႈႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈ မႃးႁုပ်ႈတူၺ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပတိတ်ႈၶၢတ်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်း ၶႄႇသမ်ႉ ႁပ်ႉႁၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် ဢၼ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ၶေႃႈလမ်ႇလွင်ႈမၼ်း။ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ မၼ်းႁပ်ႉႁၼ်ဝႃႈ ပတိတ်ႈ ၶၢတ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽွၼ်းယွၼ်ႈ လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈလႄႈ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း ပိၼ်ႇပၢႆႇၵမ်ႉယၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း ၶဝ်တႄႉ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

မိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2013 ပၢႆးၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၵႄႈလိတ်ႈပတိတ်ႈ ၶၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပွတ်းႁွင်ႇ တၢင်းၽၢၵ်ႈၼိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ မီးထိုင်မႃး ႁူၵ်းပီ ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇႁၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်တူဝ်မႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼႂ်းၵႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သုၼ်ၵၢင် ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ တင်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇၸိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ တႃႇတေၸႅၵ်ႇၽႄ ဢႃႈၼႃႇ ၵၼ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းပႆႇၸၢင်ႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသင်ပဵၼ်ၼႆ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ ႁပ်ႉ ႁၼ်ဝႆႉတႄႉ –

1) ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈပိၼ်ႇပၢႆႇယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဢၼ်ၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႅၵ်ႇမႅင်ႇဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၵၼ်။

2) ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်ၼႆႉ ၵူၺ်းပဵၼ်ထၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃႈၸိၵ်းၸွမ်ၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ထၢၼ်ႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း။

3) ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၼ် လွင်ႈမၢၵ်ႈမီးၵၼ်သေယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈ သေ လီၸၢမ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးတၢင်း လုၵ်ႉပႃႈတႂ်ႈ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸူးပႃႈၼိူဝ်၊ လုၵ်ႉတီႈထၢၼ်ႈတႂ်ႈ သုတ်ႉၸူးထၢၼ်ႈၼိူဝ် လၢႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈလီလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးၼၼ်ႉလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်။

4) ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တေလႆႈၶိုင်ပၼ်ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယွမ်းႁပ်ႉႁၼ်လီၸွမ်း လွင်ႈမၢၵ်ႈမုၼ်းၸုၼ်းတဝ်ႉၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသွင်ၾၢႆႇယွမ်းယွၼ်ႇပႅတ်ႈ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်း တေႃးၵၼ် ဢဝ်ၸွမ်းလၢႆးတၢင်း 4 ဢၼ်ၼႆႉသေ တေၸၢင်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃလႆႈယူႇ ယူႇတီႁဝ်းၶႃႈသေ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉ ၼၼ်။

လုၵ်ႉတီႈလွင်ႈပူၵ်းပွင်ၼႃႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း လွင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ လႄႈ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပတိတ်ႈၶၢတ်ႈသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈတေလူတ်း ယွမ်းၵႂႃႇၵွၼ်ႇ ၼႆ မိူင်းၶႄႇတႄႉ ႁပ်ႉႁၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။

ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇလူင်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၼၼ်သၢင်ႈမႃး ၸင်ႇထိုင်တီႈ ၼိမ်တဵင်ႈလႄႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ယူႇတီႈၶဝ် ႁၼ်ထိုင်တႄႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၵိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်းတေႃးယူႇၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉ ၵင်ႈ လွင်ႈၽွၼ်းလီမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ တေပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်း ၶဝ်တႄႉႁၼ်ထိုင် ၸိူင်ႉ ၼႆ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်းၶူဝ်းႁႄႈ တႂ်ႈလိၼ်ၼိူဝ်လိၼ် ဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးတေပွႆႇႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သုၼ်ၵၢင်လႄႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶုတ်းၵိၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် မိူဝ်ႈၼႃႈထႃႈပၢႆ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈတႃႇၶဝ် ၸုမ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းသင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမႆႈၸႂ် ၼွင်ႇတႃႉၸွမ်းၸိူင်ႉၼၼ်သေလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ လႆႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ႁပ်ႉႁၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။

ပေႃးတူၺ်းတၢင်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၵေႃႈသမ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်းၶူဝ်းႁႄႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ် ၸၢင်ႈသုတ်း ၸၢင်ႈသဵင်ႈၸၢင်ႈမူတ်းလႄႈ ပေႃးဝႃႈၶဝ်ၸၼ်လႆႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ႁိုင်ၵႂႃႇ 70-80 ပီ ဢမ်ႇၵႃး ထိုင်မႃးမွၵ်ႈပၢၵ်ႇပီလႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ၵႃႈလႆႈယွမ်းယွၼ်ႇၵႂႃႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်။ ပွင်ႇဝႃႈတႄႉ ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်း ၶူဝ်းႁႄႈ မူတ်းၵႂႃႇသဵင်ႈၵႂႃႇၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းတေၶၢတ်ႇၵႂႃႇယူႇ ၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇတႄႉသမ်ႉႁၼ် ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၸင်ႇဝႃႈ ပၢႆးႁပ်ႉႁၼ် 2 ၶေႃႈ မၼ်းသၢႆႉၶႂႃၵၼ်ဝႆႉ ဢၼ်ၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယူႇယႂ်းယႂ်းလႄႈ ယူႇတီႈၾၢႆႇပီႈၼွင်ႉမိူင်းၶႄႇသမ်ႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးယူႇတီႈၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇတူၺ်းတႄႉ ၶႂ်ႈမႅၼ်ႈတေမႅၼ်ႈတႃႇၾၢႆႇမၼ်းယူႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးဝႃႈ ၶဝ် တူၺ်းတီႈထူပ်းမိုဝ်းမႃးၼႆၸိုင် ထိုင်တီႈ ၼႃႈသိုၵ်းမႃးၼႆႉ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈပေႃးၸၢႆႇႁၢႆလႆႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၽႂ်တေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။ ပၵတိတြႃးဢၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇ ပႆႇယွမ်းႁပ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းယူပ်ႈယွမ်းဝႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၸင်ႇဝႃႈၼင်ႇႁိုဝ် တၢင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ ဢၼ်ႁၼ်ထိုင် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈယဝ်ႉယႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ တႄႉ ၶေႃႈၵႄႈမၼ်းတႄႉ ၶိုင်ပွင်ထႅမ်ႁႅင်းပၼ်ၼႃႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးတီႈၼႂ်းၼႃႈတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁိဝ်ႈယႃႇၸူႇ မႃႇႁႅင်း သွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ ႁႂ်ႈၵွၼ်းၵိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ ၶႄႇတႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် ႁႅင်းတိုၵ်းၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်သေယဝ်ႉ ပိူင်းပၼ်တၢင်းႁူႉတီႈတပ်ႉမတေႃႇႁႂ်ႈမေႃပွင်ႇၸႂ်မႃးဝႃႈ သိုၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၶဝ်ပိုတ်ႇတိုၵ်းၵေႃႈဢမ်ႇပေႉလႆႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၼင်ႇႁိုင် ၼင်ႇဢမ်ႇပေႉလႆႈ တၢင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ ၽႂ် ၵေႃႈဢမ်ႇပေႉလႆႈၽႂ်တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁႂ်ႈၶဝ်မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃး တႃႇတေႁႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ ၸင်ႇဝႃႈ တေလႆႈထႅမ်ႁႅင်းၾၢႆႇၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတိုၼ်းယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၼႆႉ ႁူဝ်မႃႇ ပဵင်းၵၼ်ၵူၺ်း ၵမ်ႉမႃႇၵၼ်ၵူၺ်း ၽႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပေႉၽႂ် ပေႃးဝႃႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉဢၼ်ၼႆႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တေၸၢင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလႆႈ လွင်ႈၵိုတ်းယိုတ်း ပၢင်တိုၵ်းၵႂႃႇ ၶဝ်တႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ပိုတ်ႇပၼ် တူင်ႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ လုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၵဵဝ်၊ ၵၼ်ႇပၢႆႇတီႇ၊ ထိူၼ်ၶျူင်း၊ မိူင်းၸေႈၼႃး၊ ႁူၺ်ႉလီ၊ မူႇၸေႊ၊ မိူင်းတိင်၊ ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႆႉပဵၼ်ၼမ်ႉၼၵ်းသေယဝ်ႉ ႁဵတ်း သၢင်ႈယူႇယႂ်းယႂ်း။ တီႈၼႆႈတႄႉ မိူၼ်တၢင်းဝႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းလၢႆလၢႆဢမ်ႇၸႂ်ႈ မၼ်းထႅမ်ပႃးႁႅင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ ပိူဝ်ႈတႃႇ မၢၵ်ႇမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မုၼ်းလႅင်းမႃးသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈၵမ်ႉမႃႇၵၼ်လႆႈ ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆႉၸွင်ႇတေပဵၼ်ၵၢၼ်ၶႃႈႁႃႉ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်းသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းၶႄႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈမီးပၼ် ႁႃလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈႁင်းမၼ်း ၵူၺ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ လွင်ႈပၼ်ႁႃၼၼ်ႉ ဝႆႉၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၸိူဝ်းဢၼ်မၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇၼႆႉ ၸွင်ႇ မၼ်းသမ်ႉလွတ်ႈၵင်းတၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ မၢၵ်ႈမီးလူင်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်သၢႆတၢင်းမၢၵ်ႈမီး မၢၼ်ႈလႄႈၶႄႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ (CMEC) ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတၢင်း (BRI) သွင်လွင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်းၵူၺ်းယူဝ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈထႅမ်ႁႂ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈႁႃႉ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ(CMEC) လႂ် (BRI) ၶွင်မၼ်းၼၼ်ႉ ၼိမ်တဵင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထီႉၼိုင်ႈႁႃႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉပဵၼ် ဢၼ်လီငမ်းငဝ်းၵၼ်ဝႆႉယူႇ။ တိုၵ်ႉပဵၼ် ဢၼ်လီလႆႈသိုပ်ႇထတ်းသၢင် ပႂ်ႉတူၺ်းယူႇၶႃႈ။

ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ မၼ်းမီးလွင်ႈႁူမ်ႈသၢင်ႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ တၢမ်တူဝ်ၼႂ်းမိူင်း မၼ်းၵေႃႈသမ်ႉ တိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃဝႆႉယူႇ မိူၼ်ၸိူင်ႉ မိူင်းၶႄႇလူင် လႄႈ မိူင်းထၢႆႇဝၼ်း မီးလွင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵၼ် ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ တႃႇတေငူပ်ႉငီႉၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်မႃး။

ပေႃးတေတူၺ်းသိမ်ႊပႅင်ႊတင်းမိူင်းၾၢင် တီႉပႅတ်ႉၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ မီးၶေႃႈယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ မၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယူႇ ၽွင်ႈ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇပႆႇၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈႁၼ်တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃယူႇ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ သမ်းမိုင်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆႉ ယူဝ်ၵူၺ်းတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈ လွင်ႈပဵင်းၸင်းၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်  ႁႂ်ႈတိူဝ်းယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵူၺ်းႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈသမ်ႉ မီးၵူၼ်းမႆႈၸႂ် ၸွမ်းဝႆႉ။

ၵူၺ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ႁိုဝ်ပဵၼ် ၼွၵ်ႈသေလၢႆးၼႆႉသမ်ႉ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပတိတ်ႈၶၢတ်ႈသိုၵ်းသိူဝ် ၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇ၊ ၸၢႆႇႁၢႆၵႂႃႇ ဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပႆႇႁႃလႆႈလၢႆးတၢင်းတၢင်ႇဢၼ်ၼႆလႄႈ ၵႃႈတေလႆႈသိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၸွမ်း လၢႆးတၢင်းဢၼ်ၼႆႉၵႂႃႇထႅင်ႈ ယူႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ တင်းၼမ် ဢွၼ်ႁပ်ႉႁၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။

ၸင်ႇဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းၵႄႈမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်လႆႈလႄႈ ပီႈၼွင်ႉလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇၵႄႈ လိတ်ႈၵၼ်လႆႈလႄႈ ယူႇတီႈမိူင်းၼွၵ်ႈၸင်ႇလႆႈမႃး ၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈငဝ်းလၢႆးလီ ႁဝ်းၶႃႈထတ်း သၢင်ၸွမ်းၼင်ႇၼႆသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

 မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း

27/3/2020