တႃႇလူတ်းဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ႞ မၢတ်ႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းသၽႃး ဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်

ၽူႈတႅၼ်းၼႂ်းသၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼေႇပျီႇတေႃႇ တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တႃႇလူတ်းယွမ်းဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း မူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃး မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်။

ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) ၼႃႈလိၵ်ႈ 5 မၢႆ မတ်ႉတႃ ၶေႃႈတီႈ 14 ဢၼ်ပၼ်ဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းယူႇၼႂ်းသၽႃးဝႆႉ 25% ၼႂ်းသၽႃးၼႂ်းဝူင်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ လႄႈတႃႇလူတ်းယွမ်းဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း 4 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈႁိုဝ် 1 မၢတ်ႈ သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၾၢႆႇၶႂ်ႈပူတ်းထွၼ်လွင်ႈၼႆႉဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇပေႉလႆႈသဵင်သိုၵ်းတင်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ။

ၶေႃႈမၢႆမတ်ႉတႃ  8 ဢၼ်ဝႃႈ “တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလူၺ်ႈပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်” ၼႆၼၼ်ႉၶႂ်ႈမႄး ၶေႃႈၵႂၢမ်းပဵၼ် “ပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႇတရႄႊတီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ”  ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ။ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈလႄႈတူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းႁူမ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၼမ်။

ပၢင်ၵုမ်သၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ဢဝ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ် မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ မီးၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 633 ၵေႃႉ။  တူဝ်တႅၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 166 ၵေႃႉ၊ 4 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈၶွင်ၽူႈတႅၼ်းတင်းသဵင်ႈ။

တႃႇ မူၼ်ႉမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶေႃႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သဵင်ၵမ်ႉထႅမ် တၵ်းလႆႈ   76% ၵွၼ်ႇၸင်ႇတေၸၢင်ႈမႄးလႆႈ။

ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃးႁူမ်ႈတုမ်( သၽႃးတႂ်ႈလႄႈသၽႃးၼိူဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်) ဢၼ်တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းလႄႈ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ ဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်းသေ ၵမ်ႉထႅမ်မူၼ်ႉမႄးလႆႈမီးမတ်ႉတႃ 32(ၵ) လႄႈ 32 (ၶ) တွၼ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ “အိုမင်းမစွမ်း”   ၼၼ်ႉ မႄးပဵၼ် “သက်ကြီး ရွယ်အို” (ပွင်ႇဝႃႈ – ၽူႈသုင်ဢႃယု) ၼႆၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “မသန်မစွမ်း” (ပွင်ႇဝႃႈ- ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇ ဢမ်ႇၶႅင်) ၼၼ်ႉမေးပဵၼ် “မသန်စွမ်း” (ပွင်ႇဝႃႈ – ဢမ်ႇၶႅင်ႁႅင်း) ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ဢၼ်သၽႃးႁူမ်ႈတုမ်ပၼ်သဵင်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တႃႇမူၼ်ႉမေးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်မတ်ႉတႃ လႄႈ မတ်ႉတႃ ၽႄမီး 14 ၶေႃႈ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉၶႅပ်းမႄး ဢၼ်ဝႃႈမေးလႆႈၼၼ်ႉမီး 3 ၶေႃႈၵူၺ်း။ တႃႇ 11 ၶေႃႈတႄႉ ၶႅပ်းမႄးဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းတႃႇတေမႄးၼၼ်ႉ ၼမ်။

ဢၼ်တင်းၼမ်ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵၼ် 1  တႂ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း – ၶေႃႈမၢႆမတ်ႉတႃ 6 (ၸ)  ဢၼ်ဝႃႈ  “ တပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇတေၶဝ်ႈပႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းတွၼ်ႈၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ”။

ၶေႃႈမၢႆမတ်ႉတႃ 20 (ဂ) ဢၼ်ဝႃႈ -“ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇၼႆႉ တေလႆႈပဵၼ်ယႂ်ႇသုတ်းတႃႇဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းမူတ်း” ၶေႃႈမၢႆမတ်ႉတႃ  40 (ခ လႄႈ ဂ) ဢၼ်ဝႃႈ“သင်ဝႃႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း မီးငဝ်းလၢႆးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ဢၼ်တေပဵၼ်ၽေးတေႃႇ ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင် ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်း တပ်ႉမတေႃႇ တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸတ်းၵၢၼ် ” – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶႅပ်းမႄးသၢၼ်ၶတ်းတႃႇမူၼ်ႉမႄး မီးၼမ်လိူဝ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမူၼ်ႉမႄး။