ၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်း ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁၵ်ႉၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/1/2020 ၸုမ်းၶူး ဢိၵ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ-ပဵင်းလူင် ပႃးၸဵမ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ၶူးၸၢႆးမူး ဢိၵ်ႇသင်ၶၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁႅၼ်း ပၢင်ပွႆးၶုၵ်းထူပ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 25 ပီ ၶူးၸၢႆးမူး (မေႃသွၼ်ႁူၺ်ႈၸွႆး) ပီၵွၼ်းငိုၼ်း၊ တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဢၼ်တေႃႇၼႃႈမိူင်းတႆး ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ ဢိူင်ႇမႂ်ႇသုင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ႁဵတ်းၵိုၵ်းပႃးပၢင်ပွႆး ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇလုမ်ႈၾႃႉ 2020 ။

ဢိင်ၼိူဝ်လႆႈႁပ်ႉၽိတ်ႈမွၵ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢိၵ်ႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းသေ ၵႃႈတီႈပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်း ၼႃႈၶုမ်ၵုတ်း ၶူးၸၢႆးမူး (ပႃးၸဵမ်ၸၢႆးသၼ်လွႆ ဢိၵ်ႇ သၶႁ) တီႈၼိူဝ်ၵွင်းလွႆ ၾၢႆႇၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢိၵ်ႇတိုၵ်းသူၼ်းၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်း ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢဝ်မုၼ်ၵုင်ႇၽွၼ်းလီၶွင် ၶူးၸၢႆးမူးသေ ယူႇတီႈၸုမ်းၶူး ဢိၵ်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း လႆႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼမ်းၼႃႈ မႃးၸတ်းႁႅၼ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈမၼ်း။ လွင်ႈမုၼ်ၵုင်ႇၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ၵၢၼ်တႅင်ႇတႅမ်ႈ ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း ၶူးၸၢႆးမူးၼႆႉ ထိုင်တီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၸုပ်ႈသႅၼ်းလင် ႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢဝ်ႁွင်ႉယူႇ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ၊ မၼ်းလူႉတၢႆသဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇ 25 ပီယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈတင်းၸူမ်းၸူမ်းသိူဝ်းသိူဝ်းသေႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းမၼ်း၊ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၼႄၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇမၼ်း၊ ပႃႇရမီႇမၼ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶွင်ၽူႈတႅင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်း။ ၽူႈတႅင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်း ပၢၼ်ႁဝ်းၵူႈပွၵ်ႈ တင်ႈတႄႇဢဝ်မေႃတႅမ်ႈၵႂၢမ်းလူင် သြႃႇၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်းၶဝ်၊ ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈၶဝ်၊ ၶူးၸၢႆးမူးၶဝ် တႅင်ႇတႅမ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းထတ်းတူၺ်းၼႆ တီႈဢၼ်ၶဝ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ပိူင်လဵဝ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်လွင်ႈ ၼႆႉပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်း၊ ၼႆႉပဵၼ်မိူင်းႁဝ်း၊ လၵ်းထၢၼ်သၢၵ်ႈသေႇမၼ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်။ ဢၼ်ပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇတၢင်ႇၸၢတ်ႈမႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ဢဝ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပူၼ်ႉပႅၼ်ပႃးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵၼ်ဝႆႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း၊ သမ်ႉထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ႁိမ်ဢဝ်ၵႂႃႇၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်း၊ ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇလႆႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးဢိူဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉထိုင်လွင်ႈၼႆႉသေၵမ်း၊ ႁဝ်းယူႇတႂ်ႈတၢင်ႇၸၢတ်ႈ ၽွင်းငမ်းမႃးၼႆႉ မၼ်းလူႉသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၵႃႈႁိုဝ်လႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်သင်လႃႇပေႃးၼႆၸိုင်- လူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ၊ လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ သုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဝ်းလူႉသုမ်းမူတ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇဢဝ် ဝၢၼ်ႈႁဝ်းမိူင်းႁဝ်းၶိုၼ်ႈဢိူဝ်ႈ၊ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်းဢိူဝ်ႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းၶိုၼ်းဢိူဝ်ႈၼႆ- ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ တႅင်ႇတႅမ်ႈမႃး ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းမႃးလွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၶဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းလူင်ၶဝ် တဵမ်ထူၼ်ႈလီၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ မႃးထိုင်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၽူႈၵေႃႉဢၼ်ဝႃႈပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ႁဝ်း၊ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမႃးႁွင်ႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ႁဝ်းတေတႄႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ႁဝ်းတေတႄႇတင်ႈမိူင်း ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်းၵေႃႈလႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်းသေလႄႈ ၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းတေမႃးၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢိူဝ်ႈ၊ ႁဝ်းတေမႃးၵေႃႇသၢင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊဢိူဝ်ႈ ၼႆသေ ႁဝ်းၵေႃႈၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး။ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ငၢႆႈငၢႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၸိူဝ်းၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းမႃး ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းမႃးၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈမၼ်းဝႃႈလႆႈဝႃႈ- ၼႆႉပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ လၵ်းထၢၼ်မၼ်းမီးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆဢိူဝ်ႈ၊ ႁဝ်းဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းတေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ- လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇတေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆၵေႃႈ ငဝ်ႈငႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ် မၼ်းမီးဝႆႉတီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼိုင်ႈ-တေလႆႈမီးသုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်း တူဝ်ၵဝ်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ တေလႆႈမီးမၢႆမီႈႁင်းၵူၺ်းသေပူၵ်းပွင်တူဝ်ၵဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ သွင်- တၵ်းတေလႆႈမီး ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ လႄႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း။ သၢမ်- ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝ လွင်ႈငိုၼ်းတွင်းၼႆႉ ႁဝ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈၸတ်းၵၢၼ်ႁင်းၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးဝႆႉတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈႁဵတ်းၸွမ်းၼႆၵေႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉမၼ်းတင်ႈလႆႈယဝ်ႉ၊ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈသၢင်ႈလႆႈယဝ်ႉ။

ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈပဵၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင် ၸိူဝ်းဢၼ်မီးဢႃႇၼႃႇ မႁႃႇဢႃႇၼႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈႁိမ်ၸိင်းၵၼ်ယူႇ၊ တီႈဢၼ်ႁိမ်ၸိင်းၵၼ်ယူႇၼႆႉ ၼႂ်းၵႄႈမၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေယူႇသဝ်းလွတ်ႈၶဵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေလႆႈယူႇငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် သွင်မိူင်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းၵႄႈမိူင်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူင်းတႆးၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ၊ မိူင်းထႆး မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ဢိၵ်ႇလၢႆဝၢၼ်ႈလၢႆမိူင်း ပိူၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်သေ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈၵေႃႈႁႃႁွမ်းၵၼ်ယူႇ။ ႁႅင်းႁဝ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်းမၼ်းဢမ်ႇပေႃး၊ လူဝ်ႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉတႄႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ပေႃးႁႅင်းႁဝ်းဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵႂႃႇႁွမ်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ ၵႂႃႇပဵၼ်ႁၢပ်ႇပိူၼ်ႈထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽူႈတႅင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၼ်ႁႅင်း တိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတင်းသဵင်ႈႁၵ်ႉၵၼ်၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းတင်းသဵင်ႈႁၵ်ႉၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈ တႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ် တိုၵ်းတေႃးၵၼ်။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးတၢင်းၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းလႄႈ မိူင်းပီႈၼွင်ႉဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း ဢိူမ်ႈၸမ်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈယူႇၵတ်းယူႇယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽူႈတႅင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်သေ တႃႇတေသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ တႃႇတေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ၊ တႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈလိၼ် ၼႂ်းဢေႊသျိူဝ်ႊၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈဝူၼ်ႉသေ တိုၵ်းသူၼ်းပၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵႂႃႇ။ ငဝ်ႈငႃႇပိုၼ်ႉထၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးတီႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ႁဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တႃႇတေတႄႇတင်ႈပူၵ်းပွင်မိူင်းဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ၵေႃႈမၼ်းမီးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းတီႈၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်း ၽူႈတႅင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇႁဝ်းတင်းလၢႆ ပိူင်လူင်မၼ်း ႁႂ်ႈတႅင်ႇတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်း ပၼ်ႁႅင်း တိုၵ်းသူၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းႁၵ်ႉၵၼ်၊ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈ တိုၵ်းတေႃးၵၼ်၊ မီးပၼ်ႁႃသင်မႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်၊ ႁဝ်းယႃႇပေဢဝ်ၵဝ်ဝႃႈ-ပႃးၵဝ်ပဵၼ်၊ ႁႂ်ႈဢဝ်ၵၼ်ဝႃႈ-ပႃးၵၼ်ပဵၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈသူၸဝ်ႈႁဵတ်းလႆႈ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈၵႂၢမ်းႁုၼ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်လပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢွၼ်ၵၼ်သႃႇထု ဢၼုမေႃးတၼႃႇပၼ်သူၸဝ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၶႃႈၶႂ်ႈလၢတ်ႈမီးၼင်ႇၼႆ။

ၵဵပ်းတႅမ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်
ၸၢႆးၽွၼ်းလီ (သၢႆၼမ်ႉမွင်း)