ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇပၼ်ႊတႃႊငိုၼ်းတွင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၽူႈၼမ်းၸိၵ်းၸွမ်သိုၵ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၸိူဝ်း၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ မိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵုင်ႇသိၵ်ႈၶႃႇ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလုသုမ်းသင် ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 10/12/2019 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇပၼ်ႊတႃႊငိုၼ်းတွင်း ၾၢႆႇၵုမ်းၵမ် ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈ မိူင်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸွမ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်တၢၼ်းဢူး ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်း 99 ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၾၢႆႇယၼ်ႇသိုၵ်းၼႂ်းၸေႈမိူင်းရၶႅင် မိူဝ်ႈပီ 2017 ၊ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ဢွင်ႇဢွင်ႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်း 33 ၸိူဝ်းၶဝ် 4 ၵေႃႉ ။
ဢမေႊရိၵၼ်ႊၸိၼႄးဝႃႈ ၽူႈၼမ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼိူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်း မိူင်းတႆး မိူင်းၶၢင်လႄႈ မိူင်းရၶႅင်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸိူဝ်းၶဝ် ၽိတ်းပၵ်းပိူင် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ (Global Magnitsky Human Rights Accountability Acts) လႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢိုတ်းႁႅတ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၶဝ်ထႅင်ႈဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄတႄႉ လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ BBC ဝႃႈ- “ ၸိူဝ်းၽူႈၼမ်းသိုၵ်းတင်း 4 ၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသင်တီႈမိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇလုသုမ်းသင် ၼွၵ်ႈလိူဝ် သလေႇၼႃႈတႃလႄႈၵုင်ႇသိၵ်ႈၶႃႇ ” – ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းမၢႆမီႈၵဵဝ်ႇၵပ်းဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼၼ်ႉၵေႃႈမီးဝႆႉဝႃႈ ၽူႈၸိူဝ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ဢဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆႉ – ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ၾၢၵ်ႇဝႆႉတီႈယေးငိုၼ်း မိူင်းဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢိုတ်းႁႅတ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းထုၵ်ႇယိုတ်းမူတ်း -ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇပၼ်ႊတႃႊငိုၼ်းတွင်းမိူင်းဢမေႊရိၵ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – “တူဝ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းသေတႃႉ ၶဝ်တၵ်းလႆႈႁၢမ်ႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵႂႃႇပူၼ်ႉပႅၼ်။ ၶဝ်တၵ်းလႆႈႁွင်ႉထဵတ်ႈထၢမ် ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸုမ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇပူၼ်ႉပႅၼ် ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ မိူင်းမၢၼ်ႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ တႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈတေႃႇဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းဢီးလွင်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈတင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းတေႃႇၵူၼ်းၵူၺ်း ။ ယၢမ်းလဵဝ်ဢၼ်ဢိုတ်းႁႅတ်ႉၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵတ်းတေႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ႁဵတ်းတေႃႇသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ”- ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း 4 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၺႃးဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပိၵ်ႉဝီႊသႃႊၶဝ်ႈမိူင်း (ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ) ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇဢိုတ်းႁႅတ်ႉဝႆႉတင်း 4 ၵေႃႉ။
ၶေႃႈမုၼ်း- BBC
