ၶွမ်ႊမၼီႊၶိုင်လွမ်ႉႁူဝ်ႉတတ်းဢဝ်လိၼ်  ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းဢမ်ႇႁပ်ႉ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၶွမ်ႊမၼီႊ ဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်႞ ၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉ တတ်း ဢဝ်တီႈလိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈႁွင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဢၼ်မီးၾၢႆႇ တၢင်းၵႂႃႇမိူင်းၽူင်း ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁပ်ႉ သၢၼ်မိုဝ်း ၵၼ်ၵႂႃႇယႃႉႁူဝ်ႉပႅတ်ႈ။

မိူဝ်ႈၼႆႉ 17/11/2019 ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ပင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉ တတ်းဢဝ်တူင်ႈၼႃး ဢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈသိုၵ်း ယိုတ်းဢဝ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသၢဝ်းပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈလိၼ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ပွႆႇဝႆႉလွၵ်ႇလွၵ်ႇလၢႆလၢႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၽႃႇထႆ ႁဵတ်းၼႃး ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈမႃး ၵူႈပီ။  ၼႂ်ၼႆႉ ယၢမ်း 9 မူင်း ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ပင်း ၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉ၊ မွၵ်ႈ 11 မူင်း ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်း သၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်သေ ၵႂႃႇယႃႉႁူဝ်ႉပႅတ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယဝ်ႉၵၼ် ထိုင်ၵႂႃႇတီႈလုမ်းပွၵ်ႉ ႁွင်ႈလိုၵ်ႉသေ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း၊ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ၊ ၾၢႆႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ။

“ဢီးလူၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢေႃႈ။ ဢၸူဝ်းယႃႉၶဝ်သိမ်းမႃးၵေႃႈ လႆႈႁိမ်း 20 ပီယဝ်ႉ၊ တီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵႂႃႇတင်းသဵင်ႈ သင်ၸိူဝ်ႉၶဝ်ယေႃႇပၼ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတေယွမ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁဵတ်းၼႃး ယူႇၵူႈပီၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႆ သေ ယဵၼ်မႃးႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ သမ်ႉမႃးလွမ်ႉႁူႉ တေႁဵတ်း ႁူင်းႁုင်ယၢင် ၼႆ ၼၼ်ႉၼႃႇ ႁဝ်းတေၵႂႃႇဢုပ်ႇၵၼ်တီႈလုမ်းထႅင်ႈ မၼ်းပႆႇယဝ်ႉ” – လုင်းၸၢႆးၶျုင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈႁွင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉ လၢတ်ႈ။

တီႈလိၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ် မိူဝ်ႈပီ 1998 တႃႇ 600 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ဢၼ်ဢဝ်ၸႂ်ႉၵႂႃႇ မီးႁိမ်းၶိုင်ႈ၊ ၵိုတ်းၶိုင်ႈ႞ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တမ်းပိူင်မႂ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း။

ၼၢင်းယဵၼ်ႇထေး ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ်လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ – “တီႈလိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီလိၼ် ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်း ႁဵတ်းမႃး ၸဵမ်လႂ် ႁဝ်းၶႃႈ တႄႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်လႆႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ သေ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ သမ်ႉဝႃႈ – “လႆႈဝႂ်တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယိုတ်းဢဝ်လၢႆ” – ဝႃႈၼႆ။

“ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈဝႃႈ လိၼ်ဢၼ်ယိုတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႉတေပၼ်ၶိုၼ်းၼႆယူႇလူး။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵေႃႈ ဢီးလူၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းသူၼ်ႁဝ်း” – လုင်းၸၢႆးၶျုင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈပွၵ်ႉ လၢတ်ႈ။

တီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်ႇၸဵင်ႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈတၢင်ႇ ယွၼ်းမႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈသေတႃႉ လိူင်ႈလၢဝ်းဢမ်ႇၶၢတ်ႇ၊ ဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈ လႄႈ ပၢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမႂ်ႇၼႆႉၵေႃႈ တၢင်ႇယွၼ်းၶိုၼ်းထႅင်ႈ။ ၽွင်းတၢင်ႇ ယွၼ်းၶိုၼ်း ယင်းပႆႇလႆႈပဵၼ်တင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ပင်း သမ်ႉမႃး လွမ်ႉႁူဝ် ၶိုင်ႁဵတ်းသူၼ် ယၢင်တင် ရႃႊပႃႊ ။

ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်းပင်း ၼႆႉ  ပဵၼ်ၶွင် တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝႃႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA ။ တင်ႈတႄႇ ၵိုတ်းသိုၵ်း ဢဝ်ငမ်းယဵၼ် မိူဝ်ႈပီ 1989 မႃး –  လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်လိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီး ဝူင်ႈၵၢင် တွင်ၵေႃႉ၊ ပႃႇသၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၶိူဝ်းသေ မွပ်ႈပၼ်ႁဵတ်းလုမ်း ႁဵတ်းသူၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ။

တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁွင်ႇ ၊ သိူဝ်ၶမ်း – ၼႂ်းဢိူင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၸွမ်းၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၼင်ႇၵဝ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းဢဝ်ႁဵတ်းဝၢင်းႁိုဝ်းမိၼ်၊ ယိုတ်းဢဝ်ႁဵတ်း ဝၢင်းႁူင်းၸၢၵ်ႈ။ ယိုဝ်းဢဝ်ဝႆႉ သေ တီႈဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ယွၼ်းဢဝ်ၶိုၼ်း။ တီႈလိၼ် ဢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ပင်းမႃး လွမ်ႉႁူဝ်ႉယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၽုၵ်ႇဝႆႉၶဝ်ႈ၊   သူၼ်ၵူၺ်ႈ၊ သူၼ်ဢွႆႈ  ။ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉယူႇလႄႈ သူၼ်ၼႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းပၼ်- ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈၶွင်လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး လၢတ်ႈၼႄၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။