ၸုမ်းပိုၼ်ႉႁူႉပၢႆးႁၼ် လွင်ႈတႆးယူၼ်း လူင်းဢႅဝ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈၸၢမ်ၵႃး ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ/ဢိၼ်းလေး

ဝၼ်းတီႈ 7/10/2019 ၼႆႉ ငဝ်ႈငုၼ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈတႆး ပဵၼ်ၵဝ်ႉၵၼ်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင် ဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၵဵဝ်ႇၵပ်းသႃသၼႃ တႆးယူၼ်းယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ် လူင်းဢႅဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ၸၢမ်ၵႃး ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢၼ်တႆးယူၼ်း ယၢမ်ႈႁွတ်ႈတႄႇတင်ႈ ယူႇသဝ်းမႃး။

“ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတီႈၸၵွႆႇ ၸၢမ်ၵႃး။  လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်မႃးယူႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ AD 1479 ပုၼ်ႉၼႆ။ ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်မွၵ်ႈ 80 ၵေႃႉ။   ပႃးတင်းပီႈၼွင်ႉတႆးယူၼ်း မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၶဝ်သေၶႃႈဢေႃႈ။ ယိူင်းဢၢၼ်းဢၼ်လႆႈမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တႃႇၶွတ်ႇလိူတ်ႈ ယိုၼ်ႈမိုဝ်းႁႃၵၢၼ်တႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ။ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တႄႇတီႈပၢႆၽူၺ်းမၼ်းၵူၺ်း။ တႄႇတီႈငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမႃးၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီမီးယူႇၼႆ ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ ”– ၸၢႆးမွင်ႇၵျီး (မိူင်းၼၢႆး) ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇၵိုၵ်းပိုၼ်း ၊ ၽူႈၵေႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းပၢင်ဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လၢႆးလႄႈၽူႈလႆႈၸွမ်းပႃးၵႂႃဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းၸၢမ်ၵႃးၶမ်း လၢတ်ႈၼေၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 6/10/2019 ၸုမ်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ/ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈသႃသၼႃ တႆးယူၼ်း 12 ၵေႃႉ လူဢၢၼ်ႇၼႄၽိုၼ်လိၵ်ႈ ဢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉမႃး။ ပၢင်လူဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လၢႆး ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်ဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လၢႆးၼႆႉသေ ၸၢႆးမဵဝ်း မိူင်းၼၢႆး ဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ -“လုၵ်ႉတီႈပၢင်ဢၢၼ်ႇၽိုၼ်လၢႆးၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈၽူႈဢၢၼ်ႇတႄႉၵေႃႈလႆႈဝႃႈ  – ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလုၵ်ႉတီႈတၢင်းယုမ်ႇယမ်ဢၼ်လဵဝ် လုၵ်ႉတီႈပိူင်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်မႃးလႄႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈၶဝ်ႈၸႂ်ၵၼ်ငၢႆႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ငၢႆႈ ။ မီးတင်းဢုၼ်ႇဢူၵ်းဢုၼ်ႇၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈၼႆသေ တေလႆႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈငၢႆႈယူႇ။-”ဝႃၼႈႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်း တႆးယူၼ်းတီႈဝဵင်းၸၢမ်ၵႃးၶမ်းၼၼ်ႉသေ  ၸၢႆးမဵဝ်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင် ႁဝ်းဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ် တေၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းဝႆႉၵႃႈၶၼ်မူတ်း ဝႃႈၼႆ။

“ဢၼ်ပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်း ပိုၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ်ၵေႃႈ တေၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်း ၵူၼ်းဝႆႉၵႃႈၶၼ်မၼ်းမူတ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉသင်ၼႆ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင် မိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းယူႊရူပ်ႊၶဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်သႂ်ႇဢဵၼ်သႂ်ႇႁႅင်း တင်းႁႅင်းငိုၼ်းႁႅင်းၵူၼ်းသေ လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်း တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈၶႃႈၼႃ။ မႃးထိုင်ၸၼ်ႉၸွမ်ပုတ်ႉထ SSBU ၶႃႈၼႃ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီတႃႇၶဝ် ၶဝ်ၸင်ႇမႃးၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ”- ၸၢႆးမဵဝ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၸၢႆးမွင်ႇၵျီးၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “တႆးႁဝ်းလုၵ်ႉလႂ်မႃး တႆးႁဝ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းသင်၊ ၵွပ်ႈသင်လႄႈတႆးႁဝ်းလႆႈ ၸၢႆႉၸႄမၢၵ်ႇမိူဝ်ၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်မႃး ၸိူဝ်းၼႆႉထုၵ်ႇလီလႆႈႁႃငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ မၼ်းမႃး။ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေလႆႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးယူႇႁိုဝ်ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ” – ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း တွၵ်ႇတိူဝ်ႇတၢၼ်းထုၼ်းလႄႈ တွၵ်ႇတိူဝ်ႇၸၢႆးသၢင်ႇဢၢႆႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉမၢႆတွင်းဝႆႉဝႃႈ – ပီႈၼွင်ႉတႆးယူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၵႃးၶမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶႃႈသိုၵ်းဢၼ်ၺႃးၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းမႃး။ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉယူၼ်းဢၼ်မႃးႁဵတ်း ၵၢၼ် သႃသၼႃ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1479 ။ ၽွင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃးၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇၵူၺ်း ပႃးၸဵမ် ၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ၸဝ်ႈၾႃႉၸဝ်ႈႁေႃ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵွင်းမူးၸိူဝ်းမီးတီႈၵၢတ်ႇၵူႇ ၼၼ်ႉပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။